VANUIT DE LOCHAL TILBURG
De huidige coronacrisis heeft de culturele en creatieve sector hard getroffen, zowel financieel als artistiek. Er is ook veel duidelijk geworden. De noodzaak en de waardering van kunst en cultuur blijkt groot, maar de kwetsbaarheid van de sector ook.
Op 17 maart gaan we naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Het is nu meer dan ooit van belang om te weten wat de standpunten van de verschillende politieke partijen zijn met betrekking tot de culturele en creatieve sector. Wat zijn de ambities van de landelijke politiek op het gebied van kunst en cultuur? Wat valt er te kiezen?
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen organiseren Kunsten ’92 (in samenwerking met de Federatie Creatieve Industrie), Kunstloc Brabant, LKCA, De Kunst van Brabant, DOKc, en de Bibliotheek LocHal op 8 februari a.s. om 15.00 uur Hét Landelijke Cultuurdebat.
Het belang van de culturele en de creatieve sector
Landelijke politici gaan onder leiding van Ruben Maes met elkaar in debat. Wat is hun visie op de toekomst van Nederland: wat zijn de ingrediënten voor de samenleving na corona en voor de creatieve en kenniseconomie die we willen zijn en blijven? Welke bijdrage levert volgens de politici de culturele en creatieve sector daaraan? Hoe komen we zo goed mogelijk uit deze crisis? Aan de hand van een aantal concrete casussen uit de cultuursector en andere domeinen zetten we het inhoudelijke debat op scherp.
Politici in debat
Aan het debat nemen deel de landelijke woordvoerders cultuur van 7 partijen die in de afgelopen vier jaar actief het cultuurdebat in de Tweede Kamer hebben gevoerd: onder andere Zohair El Yassini (VVD), Salima Belhaj (D66), Niels van den Berge (GroenLinks), Peter Kwint (SP), Lammert van Raan (Partij voor de Dieren). Ook CDA en PvdA nemen deel, de namen volgen deze week.
Casussen
De politici gaan met elkaar in debat aan de hand van concrete casussen:
> Playgrounds laat zien hoe een festival in coronatijd zich in zeer korte tijd 100% online heeft heruitgevonden. Wat levert dit op en wat heeft dit gekost? Wat heeft de sector nodig om zich na corona staande te houden en wat is het langere termijnperspectief?
> De GGD West-Brabant neemt ons mee in het project ‘De tijd van je leven’. Gezondheid is ook kwaliteit van leven en zingeving. Welke rol heeft de culturele sector hierin te spelen?
> Het Delftse initiatief Muzus toont de innovatieve waarde van kunst en cultuur. Muzus zet artistieke processen in bij maatschappelijke, maar ook beleids- en economische opgaven. Welke kansen zijn er om deze kracht nog beter te benutten?
> Met PLAN, de Brabantse TalentenHub op het gebied van theater, dans en circus zoomen we in op het belang van talentontwikkeling. Wat vraagt dit van samenwerking met partijen elders (zoals met Frascati)? En welke samenhang tussen lokaal, provinciaal en landelijk beleid is hiervoor nodig?
Praktische informatie en aanmelden
Volg het debat via de livestream door je vooraf aan te melden.
Het debat op 8 februari a.s. start om 15:00 uur en eindigt om 17:00 uur.
Klik HIER om aan te melden
Op de homepage: Foto LocHal door Imara Angulo Vidal Lees verder…
In het voorjaar van 2020 is door de gezamenlijke culturele en creatieve sector gewerkt aan aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Op welke wijze dragen kunst, cultuur, en de creatieve sector (inclusief erfgoed en cultuureducatie) bij aan ons welzijn en onze welvaart? En aan de kwaliteit van ons onderwijs en aan een gezonde democratie? Inmiddels hebben de meeste partijen hun conceptverkiezingsprogramma’s gepresenteerd.
De aftrap vanuit de culturele sector vond plaats op 12 november a.s. met het Politieke Debat Zet Cultuur op de Agenda | georganiseerd door LKCA, in samenwerking met Kunsten ’92, het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Boekmanstichting.
Vanuit de Federatie Creatieve Industrie en Kunsten ’92 * LEES ONDERAAN MEER
Vanuit de gezamenlijke organisaties voor Cultuureducatie en -participatie
Vanuit het Erfgoedplatform van Kunsten ’92
Analyse Verkiezingsprogramma’s
> Door BK-Informatie: Kunst en cultuur in de verkiezingsprogramma’s
Groenlinks Tijd voor nieuw realisme | cultuur: pagina 60 + 61
D66 Een nieuw begin | cultuur: pagina 34 tot en met 38
SP Stel een daad | cultuur (gecombineerd met sport en onderwijs): pagina 17 + 18
CDA Zorg voor elkaar | cultuur: pagina 88 + 89
PvdA Ons plan voor een eerlijker en fatsoenlijker Nederland | cultuur: pagina 81 tot en met 84
VVD Ons nieuwe verhaal | cultuur + media: pagina 31 + 32
Partij voor de Dieren Plan B: idealisme is het nieuwe realisme | cultuur: pagina 84 + 85
Christen Unie Hoopvol Realistisch | cultuur, erfgoed en media: pagina 86 tot en met 88
SGP In vertrouwen | cultuur en media: pagina 24 tot en met 26
PVV Het gaat om u | cultuur en media: pagina 11 tot en met 13
BIJ1 Een samenleving die werkt voor iedereen | cultuur: hoofdstuk 7
50PLUS De kracht van Plus | cultuur en (social) media: pagina 16
In samenwerking met de Federatie Creative Industrie heeft Kunsten ’92 CCS21: Culturele en Creatieve Industrie 2021 gelanceerd. Speerpunt van de campagne is ons manifest: Nederland maakt cultuur, cultuur maakt Nederland. Met dit manifest gaan we in gesprek met politici, bestuurders, en ambtenaren met de oproep: investeer nu in onze culturele en creatieve sector. Voordat we straks opnieuw moeten beginnen.
Lees en deel het Manifest, en blijf via onze website/social media en nieuwsbrief op de hoogte van ontwikkelingen en mogelijkheden om verder in gesprek te gaan. Lees verder…
BRIEF TASKFORCE AAN FRACTIEVOORZITTERS
Woensdag Coronadebat in de Tweede Kamer
De Taskforce culturele en creatieve sector heeft de fractievoorzitters in de Tweede Kamer in een brief opgeroepen om op korte termijn een aantal noodzakelijke besluiten te nemen om de cultuursector perspectief te bieden. In het licht van de vanavond (12 januari) aangekondigde verlenging van de lockdown en met nog een paar weken te gaan naar het verkiezingsreces is snelheid geboden. Op woensdag (13 januari 2021) om 15.00 uur is er weer een plenair coronadebat in de Tweede Kamer.
Perspectief op heropening en zo snel mogelijk duidelijkheid over overbrugging kunnen voorkomen dat het seizoen 2021 verloren gaat en dat de vele werkenden en organisaties in deze sector ten onder gaan. In de brief schrijft de taskforce: “Culturele organisaties, producenten en creatieve professionals tonen zich wendbaar, maar kunnen en zullen niet investeren als het vertrouwen ontbreekt.”
Een snel besluit over de volgende vijf punten is daarbij essentieel:
1. Een Garantiefonds van € 500 miljoen om o.a. culturele festivals te helpen bij door de pandemie onverzekerbare risico’s. Een besluit vóór 1 februari a.s. a.s. kan voorkomen dat het seizoen 2021 verloren gaat en producenten en toeleveranciers ten onder gaan.
2. Een routekaart, waarin er stapsgewijs meer ruimte is voor versoepeling van beperkingen om publiek te ontvangen, met publiek binnen anderhalve meter. Er mogen geen vermijdbare belemmeringen of onduidelijkheden ontstaan op de weg terug naar heropening van de sector.
3. Een snelle start van testevenementen (Fieldlabs), om kennis te verzamelen over het veilig organiseren van bijeenkomsten in een pandemiegevoelige samenleving. Sneltests zijn in ontwikkeling, de vaccinatie komt op gang, en de eerste resultaten van testprogramma’s, zoals onlangs in Barcelona, laten zien dat grotere culturele evenementen onder strikte voorwaarden mogelijk zijn.
4. Voor 12 februari a.s. duidelijkheid over ten minste een nieuw generiek steunpakket voor de tweede helft van 2021, mee-ademend met een herstellende economie. De geschatte bruto schade van de sector over 2020 en 2021 – dus voor verrekening van noodsteun – benadert € 4,5 miljard.
5. Een voortvarende verdeling en zorgvuldige toekenning van middelen, die zo snel mogelijk terecht moeten komen waar het nodig is. Dit geldt in het bijzonder voor zelfstandige makers en creatieven. Verruim daarom de TOZO door af te zien van een vermogens- en partnertoets en zorg dat de TONK is toegesneden op de doelgroep, door lage toegangsdrempels en mogelijkheden voor bevoorschotting.
Lees HIER de volledige brief en HIER het bericht van 12 januari 2021 op NU.nl. Lees verder…
Kunsten ’92 heeft aan alle burgemeesters van Nederland een brief gestuurd met de oproep om de middelen die hun gemeente ontvangt daadwerkelijk aan cultuur ten goede te laten komen. Zoals bekend heeft het kabinet, in verband met de coronapandemie, voor gemeenten extra steunpakketten uitgetrokken voor cultuur. In 2020 gaat het om € 120 miljoen en voor 2021 om € 150 miljoen ten behoeve van ondersteuning van de lokale culturele infrastructuur. Daarbij heeft het kabinet vanwege de snelheid in samenspraak met de VNG gekozen voor een decentralisatie-uitkering.
De brief geeft aan dat met deze noodsteun via het Gemeentefonds de colleges van B&W en de gemeenteraden dus in staat zijn om hun culturele organisaties te ondersteunen in deze moeilijke tijden. Ook minister Van Engelshoven heeft gemeenten hiertoe opgeroepen.
Bekijk per gemeente om hoeveel geld het gaat: overzicht voor 2020 (< klik) en overzicht voor 2021 tot 1 juli 2021 (< klik).
De brief reikt voorbeelden aan hoe dit geld kan worden ingezet, zoals verlaging van huur of kwijtschelding van gemeentebelastingen. Maar ook een tegemoetkoming in de kosten van de perioden van verplichte tijdelijke sluiting óf (zodra dat weer aan de orde is) aan support om te kunnen heropenen, door te voldoen aan een strikt protocol dat veilig en verantwoord bezoek aan een culturele instelling mogelijk maakt. Of een financiële stimulans om educatieve activiteiten en schoolbezoeken uit het primair en voortgezet onderwijs te intensiveren. Het is voor culturele instellingen van belang dat een extra financiële bijdrage en/of kwijtschelding van huur of lokale lasten niet wordt aangemerkt als omzet voor de NOW.
Lees HIER de volledige brief van Kunsten ’92 Lees verder…
Kunsten ’92 start in januari 2021 met het project KUNSTEN2030, een verkenning naar een duurzame en robuuste culturele en creatieve sector.
De coronacrisis legt de onderliggende mechanismen van de cultuursector meer dan ooit bloot. Bovendien kijken we uit naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart 2021. Nu is het moment om samen te reflecteren op het huidige kunst- en cultuurbeleid. Is dit het stelsel dat de culturele en creatieve sector het best laat floreren? Hoe ziet een duurzaam en robuust stelsel eruit? Waar willen we naartoe groeien? En (hoe) wijkt dat af van wat er nu is?
Er zijn al meerdere initiatieven ontstaan vanuit verschillende hoeken van de culturele en creatieve sector. Als vereniging wil Kunsten ‘92 graag een waardevolle bijdrage leveren aan het gesprek dat nu op meerdere plekken wordt gevoerd over het herijken van het cultuurbestel. Wij doen dit met de lancering van dit project en we zien ons als ‘chauffeur van de bus’, waarin de verscheidenheid aan huidige gesprekken samen komen en waar we samen richting aan geven.
Wat gaan we doen?
Tijdens dit programma onderzoeken professionals werkzaam in én buiten de sector welke aanknopingspunten er zijn voor verdere ontwikkeling in politieke en beleidsmatige zin. Dat doen we in een viertal perspectiefworkshops en een driedaagse waarin we met experts de opgedane kennis bij elkaar brengen.
De gewenste uitkomst is een dynamische presentatie rond mei 2021, bedoeld voor de sector, de politiek en de beleidsmakers. Hier wordt een aantal ideeën neergelegd om het bestel anders in te richten, en over hoe we met elkaar samenwerken. De voorstellen zijn nadrukkelijk bedoeld om debat open te gooien, om diverse agenda’s te voeden, om nieuwe vergezichten te tonen waar nog niet aan gedacht is.
Wie doen er mee?
De deelnemers worden met zorg bij elkaar gebracht door Kunsten ’92. Zij komen uit de verschillende disciplines: podiumkunsten, beeldende kunst, musea, erfgoed, cultuureducatie, creatieve industrie, media, film en het hoger onderwijs. Er wordt gestreefd een zo divers mogelijk gezelschap van werkenden binnen en buiten de sector, allen met een dosis goede zin en solidariteit.
Het programma is een initiatief van Kunsten ’92.
Projectleider is Pien van Gemert, pien@kunsten92.nl, 06 17070605. Lees verder…
Taskforce
Kunsten ’92 heeft direct bij het uitbreken van de crisis vanaf 12 maart de taskforce culturele en creatieve sector bij elkaar gebracht. Een zeer brede werkgroep, uit alle geledingen van de sector, inclusief niet-gesubsidieerden, evenementen, makers en zzp’ers (Creatieve Coalitie) en de creatieve industrie. Wekelijkse en sinds kort tweewekelijkse zoomvergaderingen, contacten met bewindslieden en Kamerleden, berekeningen van inkomstenderving en communicatie met de sector zijn permanente activiteiten van de taskforce. Dit heeft zeer veel van onze tijd en energie gekost en het loopt nog steeds door. Het begon als een sprint en is nu een marathon. De ‘regiegroep’ die de activiteiten van de taskforce coördineert heeft dagelijks contact en bestaat uit Marianne Versteegh en Jan Zoet van Kunsten ’92, Mirjam Moll (Museumvereniging), Jeroen Bartelse (TivoliVredenburg) en Peter van den Bunder (Kunstenbond).
Cultuurnota 2021 – 2024
Hieraan hebben we gedurende dit jaar veel aandacht besteed. We hebben in de afgelopen maanden aandacht gevraagd voor een herstelplan, voor de kwetsbaarheid van de sector en voor gaten in bestel. Dat blijven we doen.
Met name instellingen die afhankelijk zijn van de markt zijn het meest getroffen. Een belangrijke rol voor de overheid ligt in het overeind houden van de vitale culturele infrastructuur. We hebben een succesvolle lobby gevoerd om de bezuiniging van het Fonds Podiumkunsten ongedaan te maken, samen met NAPK en leden van de Creatieve Coalitie, met name Platform Aanvang. Hiervoor hadden we tijdens het Theaterfestival samen een politiek debat georganiseerd. Een week later, op Prinsjesdag maakte de minister bekend dat het volledige bedrag van alle positief geadviseerde instellingen onder de zaaglijn bij het FPK wordt gehonoreerd en aan de begroting 2021-2024 wordt toegevoegd.
In voorbereiding op het cultuurdebat op 23 november hebben we in onze brief aan de Kamer van 20 november onder meer aandacht gevraag voor knelpunten in ontwikkeling en begeleiding van jong talent. De tijdelijke oplossing die de minister voorstelt, moet een vervolg krijgen. Dit geldt ook voor beeldende kunst en de festivals. Ruimte voor invoering van de Fair Practice Code blijft een aandachtspunt.
Congres Nationale Dialoog Bouwcultuur 5 maart, met o.a. de Rijksbouwmeester
Ambitie van dit congres was om de verbinding tussen bouwwereld, Binnenlandse Zaken en de culturele en creatieve sector te versterken. Het was een bijzonder congres, met zowel mensen uit bouwwereld als uit de culturele creatieve sector. DG’s van BZK en OCW zaten in het panel. Een week daarna begon de lockdown, maar het gesprek is doorgegaan. Het onderwerp is ook in ontwikkeling bij OCW: aanvankelijk viel het onder erfgoed, maar nu is het Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp (ARO) terug naar creatieve sector om de artistieke en esthetische benadering een plek te geven. Bekijk hier het verslag van de bijeenkomst.
De Federatie Ruimtelijke Kwaliteit faciliteert dit. Het is een positieve ontwikkeling, waardoor de culturele en creatieve sector een sterke positie krijgt in de ruimtelijke ordening.
Europaplatform
Dit jaar hebben we het werk van het Europaplatform verder voortgezet, met ondersteuning van stagiaire Nina Scholtens. Het kernteam, waaronder het European Cultural Foundation, DutchCulture, en Culture Action Europe, komt regelmatig samen om te reageren op nieuws vanuit Brussel. We zijn er steeds meer van overtuigd dat ook de ontwikkelingen in Brussel van belang zijn voor de Nederlandse culturele en creatieve sector. Er zijn dit jaar twee bijeenkomsten geweest met de grotere groep van in totaal 17 organisaties, om de grootste urgenties van dit moment op te halen.
We hebben namens het Europaplatform 2 gerichte brieven verstuurd, waaronder op 14 oktober aan de ministers Wiebes en van Engelshoven: een oproep om tenminste 2% van het Europese herstelfonds voor de culturele en creatieve sector te reserveren.
Goed nieuws is er ook: onlangs is bekend geworden dat voor het Creative Europe programma voor de komende 7 jaar meer geld beschikbaar is gekomen dan verwacht: € 2.2 miljard, dat is 600 mio meer dan het laatste budgetvoorstel. Ook andere programma’s zoals Horizon en Erasmus hebben aanzienlijke bedragen gekregen. Lees het actuele nieuws op Europaplatform Actueel.
Erfgoedplatform
Dit samenwerkingsverband is heel actief geweest, met name ook in de eerste maanden van de Coronacrisis, waardoor erfgoed prominent in de steunpakketten is opgenomen. Ook heeft het Erfgoedplatform een Verkiezingsagenda voor erfgoed opgesteld.
De uitreiking van de BNG Bank Erfgoedprijs is dit jaar in vereenvoudigde coronavorm (zonder symposium en excursies) uitgevoerd: op Landgoed Middachten in de gemeente Rheden (de winnaar van 2019) heeft de Gemeente Noordenveld de BNG Bank Erfgoedprijs 2020 in ontvangst genomen. Het uitgestelde symposium op het landgoed is pas in mei/juni 2021. De volgende prijs zal in 2022 uitgereikt worden vanwege de vertraging die de selectieprocedure door corona heeft opgelopen.
BKNL
Wij participeren ook in het platform BKNL, gefaciliteerd door het Mondriaan Fonds. Alle brancheorganisaties en makersorganisaties in de beeldende kunst (inclusief de Museumvereniging, kunstbeurzen en De Zaak Nu) zijn aangesloten. Uiteraard is de inkomenspositie van kunstenaars urgent. Ook de lobby voor de aanzuivering van tekorten (zoals dat ook is gebeurd bij de podiumkunsten) is daarbij een belangrijk onderwerp, met name voor presentatieinstellingen. BKNL is een heel mooi voorbeeld van een ketenoverleg, en heeft een belangrijke functie ook voor informatie-uitwisseling en versterking van het netwerk. Met de ontwikkeling van de honorariumrichtlijn heeft BKNL een belangrijke impuls gegeven aan het draagvlak voor de Fair Practice Code.
Cultuureducatie
Diverse activiteiten hebben we ondernomen door het samenwerkingsverband met LKCA, CJP en Meer Muziek in de Klas (CultuurConnectie). Op 12 november was er een politiek debat met Kamerleden in Nieuwspoort over cultuureducatie en -participatie op basis van de eerder gepubliceerde agenda ‘Zet cultuur op de agenda’. Zie ook onze website. Ook is er succesvol lobby gevoerd voor behoud van de MBO-card en proberen we in de toekomst daarvoor meer middelen beschikbaar te krijgen vanuit onderwijs.
Ledenwerving en netwerkuitbreiding
Sinds februari van dit jaar werkt Leanne Hoogwaerts bij ons en zij heeft tal van nieuwe activiteiten opgezet om ons bereik te verbreden: vriendenzooms, socials, website en persoonlijke mailings. Dat werkt goed. Zo hadden we een onlinebijeenkomst met geïnteresseerde potentiële nieuwe leden, in samenwerking met de NAPK. Ons werk met de taskforce blijft ook niet onopgemerkt. Dit heeft in de afgelopen maanden geleid tot veel nieuwe leden.
We een proef gestart voor Vrienden om zich aan ons te verbinden: voor ons goed om een vinger aan de pols houden bij publiek, werkenden in de culturele of aanverwante sectoren, makers, zzp’ers, beleidsmakers. Voor de vrienden is het goed om betrokken te zijn bij onze activiteiten, en om met ons en met elkaar in gesprek te zijn. De feedback op onze ‘welkomstzooms’ is heel positief. Vrienden zijn niet overigens formeel geen lid van de vereniging, zij hebben geen stemrecht.
Fair Practice Code
Kunsten ’92 is hoeder van de Code, samen met een strategische denktank, waar nu ook Sjoerd Feitsma, Platform Acct, bij is aangesloten. O.l.v. Pien van Gemert wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de code en aan werksessies. De Fair Practice Code is een subsidievoorwaarde met ingang van het volgende cultuurplan: we hebben nu gesprekken met Rijk, provincies, gemeenten en de fondsen hoe fair practice terugkomt in toekomstige regelingen en in de monitorgesprekken. Wij zien elke keer weer dat er in het veld veel animo is om te werken met de code, ook al is niet iedere organisatie daartoe uitgerust. We halen uit onderzoek, presentaties en werksessies op wat de issues zijn, wat de belemmeringen zijn en waar de kansen liggen om het werken met de code te implementeren in de gehele sector.
Belangrijk blijft bewustwording en reflectie, maar ook is er nu een grote behoefte aan concretisering: hoe pas ik de code praktisch toe in mijn werk? De vijf kernwaarden zijn de handvatten waarmee iedereen verder kan, maar ze moeten concreter gemaakt worden. Bovendien is er behoefte aan het maken van nieuwe kenniskringen binnen de sector. De stip op de horizon is nog steeds 2025, het jaar waar het Fair Practice echt het nieuwe normaal zou moeten zijn.
We zullen de komende jaren samenwerken met Platform Acct, de twee andere codes (Code Diversiteit en Inclusie en de Code Governance Cultuur), met de brancheorganisaties en met onze leden. Wie het interessant vindt om mee te doen met de focusgesprekken, kan zich via Kunsten ’92 aanmelden. Binnenkort starten we een onderzoek bij de brancheorganisaties over de stand van zaken binnen de deelsectoren. Lees verder…