LEES HIER HET VERSLAG:
De toekomst van het cultuurbeleid
Onze wereld globaliseert, digitaliseert en migreert. Wie wij zijn en hoe we onze toekomst op duurzame wijze vorm willen geven, díe vragen zullen in de komende jaren veelvuldig aan de orde worden gesteld. Vast staat dat kunst en cultuur in alle mogelijke verschijningsvormen een cruciale rol zullen spelen in de vormgeving van onze samenleving. Als verbeelder, aanjager, inspirator en spiegel van wie wij zijn. Nederland staat bovendien in de top 5 van de meest innovatieve kennislanden en die positie willen we graag vasthouden. Wat betekent dit voor het cultuurbeleid van de toekomst? Hoe moeten de belangen van de sector in deze veranderde context worden behartigd?
Over deze vraag discussiëren we met de politiek, culturele instellingen, leden van Kunsten ’92 en andere belanghebbenden onder leiding van Thomas van Dalen. In het panel zitten: Paul de Rook (wethouder cultuur Groningen), Henriette Post (Fonds Podiumkunsten), Arie Wink (Noord Nederlands Toneel), Lennart van der Meulen (VPRO, interim voorzitter van Kunsten ’92), Patty Wageman (Museum de Buitenplaats) en de aanwezigen. Lees hier meer over programma en organisatoren.
Om deze bijeenkomst zonder ES|NS-ticket te kunnen bijwonen, dient u zich aan te melden via info@kunsten92.nl vóór donderdag 14 januari. Aangemelde personen kunnen zich melden bij de centrale balie in de Oosterpoort en mogen dan doorlopen.
16 januari 2016 van 14.45 tot 16.00 uur in de Oosterpoort in Groningen
Zaal: B12 – PANEL ROOM Lees verder…
Op 3 december 2015 is in de Tweede Kamer het amendement aangenomen van VVD, PvdA, SP, D66 en GroenLinks dat regelt dat voor 2016 een eenmalig bedrag van € 10.000.000 wordt vrijgemaakt voor Cultuur.
Dit bedrag wordt als volgt verdeeld:
Een bedrag van € 500.000 voor festivals, om financiële tegenslagen op te vangen die door onvoorziene omstandigheden, zoals bijvoorbeeld slecht weer, worden veroorzaakt. Veel festivals hebben te maken met niet te beïnvloeden factoren, zoals het weer. Dat geldt voor zowel binnen- als buitenfestivals. Via een subsidieregeling bij een cultuurfonds kunnen festivals ondersteuning krijgen wanneer zij door niet te beïnvloeden factoren, zoals het weer, in zodanige financiële problemen komen dat de continuïteit in gevaar komt.
Een bedrag van € 500.000 voor het Fonds Podiumkunsten, dat besteed kan worden om nieuwe initiatieven in de podiumkunsten ‘te laten vliegen’. Doelstelling van de subsidie is om nieuwe initiatieven te ondersteunen, en te bevorderen dat zij op eigen benen kunnen staan. Hiervoor kan aangesloten worden op bestaande talentontwikkelingsprogramma’s.
Een bedrag van € 3,5 miljoen voor de Fondsen, bestemd voor festivals, dat wordt onderverdeeld in € 2 miljoen voor het Fonds Podiumkunsten, dat veruit de meeste festivals onder zich heeft, en € 1,5 miljoen voor de overige Fondsen. Daarbij kan gedacht worden aan ondersteuning van Theaterfestival Boulevard in Den Bosch en de Dutch Design Week. De resterende middelen van de € 1,5 miljoen naar rato van omvang van de fondsen te verdelen. Festivals bieden een laagdrempelige manier om met een gevarieerd cultuuraanbod in contact te komen. Daarmee zijn ze aantrekkelijk voor een nieuw publiek. Met dit geld kan een geografisch gespreid en vernieuwend festivalaanbod ondersteund worden. Op deze wijze kunnen de cultuurfondsen hun taken op het gebied van innovatie, vernieuwing en talentontwikkeling verzorgen. Dit komt de dynamiek in de culturele sector te goede.
Een bedrag van € 1,5 miljoen voor het Mondriaan Fonds, om het budget voor incidentele aankopen aan te vullen. Met dit budget kunnen aankopen worden gedaan die van groot belang zijn voor de Collectie Nederland. Het budget dat het Mondriaan Fonds voor incidentele aankopen heeft, wordt nu gecompenseerd door reserves, die echter op raken.
Een projectsubsidie van € 500.000, bedoeld om instellingen die in de BIS aanspraak maken op de gelden voor de functie overig opera-aanbod, meer ruimte te bieden. Deze instellingen hebben een geografisch gespreid aanbod en een sterke educatieve component, die versterking behoeven.
Een projectsubsidie van € 500.000 voor de activiteiten van postacademische instellingen die aanspraak maken op middelen uit de BIS. Deze instellingen hebben een belangrijke rol in de ontwikkeling van talent en hebben een minimale vaste basis nodig.
Een projectsubsidie van € 500.000 voor het internationaal optreden van de topgezelschappen, die, op grond van artikel 3.11 lid 2 en artikel 3.17 lid 2, aangewezen zijn in de Subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2013-2016. Dit is een tegemoetkoming voor topgezelschappen in de symfonische orkesten en toneel om in het buitenland op te kunnen treden, waar ze een visitekaartje voor Nederland fungeren.
Een bedrag van € 2 miljoen om de positie van kunstenaars op de arbeidsmarkt te verbeteren door het stimuleren van bijscholing, het bevorderen van ondernemerschap en door het ondersteunen van impresariaten, zoals door de Raad voor Cultuur geadviseerd, en met oog op de analyse van de arbeidsmarkt in de cultuursector door de De Sociaal-Economische Raad en de Raad voor Cultuur, die naar verwachting begin 2016 wordt afgerond.
Een bedrag van € 250.000 voor een fonds of subsidieregeling voor archeologie, waar gemeenten aanspraak op kunnen maken voor het dekken van de extra kosten die samenhangen met de opgraving, wetenschappelijke uitwerking en publiekspresentatie van uitzonderlijke archeologische vondsten van (inter)nationaal belang.
Een bedrag van € 250.000 voor de Open Monumentendag. De Open Monumentendag trok de afgelopen jaren rond de 1 miljoen bezoekers. Daarmee is het een van de grootste, gratis toegankelijke, culturele evenementen in Nederland. Kastelen, kerken, molens, gemeentehuizen, herenhuizen, boerderijen en andere historische panden zijn tijdens de monumentendag voor publiek geopend. De monumentendag brengt zo op laagdrempelige wijze een breed publiek met monumenten in aanraking en vergroot daarmee de betrokkenheid van het publiek bij het behoud van monumenten.
De dekking voor dit amendement wordt gevonden in de middelen die voor 2016 geraamd zijn voor de compensatie Energie-intensieve Bedrijven (ETS) (totaal € 61.000.000). Hiertoe heeft indiener een amendement ingediend op de begroting van Economische Zaken (Kamerstukken II 2015/16, 34 300 XIII, nr. 102)
Het amendement is ingediend door de Tweede Kamerleden:
Michiel van Veen (VVD)
Jacques Monarch (PvdA)
Jasper van Dijk (SP)
Alexander Pechtold (D66)
Rik Grashoff (GroenLinks) Lees verder…
De VNG heeft op 1 december een brief aan de Tweede Kamer gestuurd (aan de vaste Kamercommissies Binnenlandse Zaken en OCW), met een oproep om op donderdag 3 december a.s. tegen het amendement te stemmen van PvdA en VVD, waarin wordt voorgesteld om 13,5 miljoen uit het Gemeentefonds te nemen. Dit zou een stopzetting betekenen van de decentralisatie-uitkering Beeldende Kunst en Vormgeving aan de G36. Lees de brief van de VNG:
Lees hier het stenografische verslag van dit debat
Het debat over de cultuurbegroting 2016, op 30 november in de Tweede Kamer, werd volledig gedomineerd door het amendement dat VVD (Michiel van Veen) en PvdA (Jacques Monasch) indienden. Zij stellen daarin voor om € 13,5 miljoen uit het Gemeentefonds (begroting Binnenlandse Zaken) per 2016 over te hevelen naar de cultuurbegroting en te herverdelen. Het gaat hier om de decentralisatie-uitkering voor beeldende kunst, die nu naar 36 gemeenten gaat. Dit bedrag wordt volgens de VNG door deze gemeenten ruimschoots gematched, ook nu die verplichting is komen te vervallen.
Voor de besteding van deze € 13,5 miljoen dienden PvdA en VVD de volgende amendementen in:
€ 1 miljoen om beveiliging van debatten en tentoonstellingen te ondersteunen
€ 6,5 miljoen voor beeldende kunst in gemeenten en op het platteland
€ 2,5 miljoen voor festivals om nieuwe programmamakers en nieuwe ontwikkelingen meer ruimte te bieden
€ 1 miljoen voor jonge starters in de cultuur om hen meer kansen te bieden en zelfstandig op eigen benen hun carrière te kunnen laten voortzetten
€ 1 miljoen voor de verzekeringspremies om exposities en tentoonstellingen mogelijk te maken, met deze € 1 miljoen kan een miljard meer aan waarde worden verzekerd
€ 0,5 miljoen voor het opera-aanbod en haar jeugdeducatie in de regio
€ 0,5 miljoen naar het post-academisch kunstonderwijs om de ontwikkeling van de top van de nationale en internationale kunstenaars te steunen
€ 0,5 miljoen naar onze topgezelschappen en -orkesten die zo hun internationale positie kunnen versterken en uitbouwen
De oppositie heeft zich unaniem verzet tegen deze ‘greep uit de kas’ van het Gemeentefonds. De minister ontraadde het amendement, hoewel onderdelen ervan op haar sympathie konden rekenen. De voorgestelde € 1 miljoen voor beveiliging van debatten en exposities hoort thuis op de begroting van justitie, vond de oppositie. Voor het bevorderen van uitleenverkeer t.b.v. exposities kan beter de indemniteitsregeling verruimd worden, in plaats van verzekeraars te financieren met cultuurgeld, vond met name het CDA (Madeleine van Toorenburg), die daarover een motie indiende.
De minister heeft de Kamer geïnformeerd over het standpunt van het kabinet over dit amendement door middel van een brief: namelijk of dit betekent dat de begroting van Binnenlandse Zaken moet worden opengebroken en welke consequenties dat heeft. Ook zal zij de Kamer informeren over de besteding (en matching) van de BK-gelden in de G9 (Eindhoven, Arnhem, Maastricht, Enschede, Groningen, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht). Lees de inmiddels binnengekomen brief van ministers Plasterk en Bussemaker, waarin zij de motie afraden.
Lees ook de volgende, daags na het debat binnengekomen, reacties op de gang van zaken door de G9 (klik op brief van de G9.) en door de VNG (klik op brief van VNG).
Jacques Monasch (PvdA) heeft al aangekondigd dat hij het amendement aanstaande donderdag sowieso in stemming zal brengen en dan verder zal zien wat er in de Eerste Kamer gebeurt. Aangezien het een amendement op de begroting betreft, moet het ook in de Eerste Kamer worden goedgekeurd en daar heeft de coalitie geen meerderheid.
Om de toekomst van de Open Monumentendag zeker te stellen diende D66 (Alexander Pechtold) een motie in om hiervoor € 250.000 vrij te maken uit het budget van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Hiervoor laat de minister het oordeel aan de Tweede Kamer.
Alle amendementen en moties kunt u hier lezen, klik op de volgende link.
Volg ons op Twitter @kunsten92 om de brief van de minister n.a.v. het debat direct te lezen, zodra die rond 14.00 uur binnenkomt.
Kunsten ’92, de Federatie Cultuur en FNV KIEM hebben vorige week in een gezamenlijke brief gewaarschuwd voor het schuiven met middelen van de ene sector ten koste van de andere, en heeft gepleit voor extra geld ten behoeve van knelpunten. Het is positief dat de VVD en de PvdA nu de noodzaak van het oplossen van een deel van deze knelpunten inzien, maar met dit amendement richten zij onevenredig veel schade aan. Het gaat namelijk om geld dat door gemeenten wordt gematched en dat specifiek is bestemd voor de beeldende kunst en vormgeving. Met het weghalen van dit geld haal je ook een prikkel voor cofinanciering door gemeenten weg. Daardoor valt een belangrijke legitimatie voor gemeenten weg om te investeren in beeldende kunst. De schade is dus groter dan de winst die het vrijmaken van dit geld voor de financiering van de motie oplevert. Bovendien grijpt dit amendement in lopend beleid in (Cultuurnota 2013-2016), en in een al vastgestelde begroting van Binnenlandse Zaken, hetgeen als een vorm van onbehoorlijk bestuur kan worden beschouwd. Kunsten ’92, de Federatie Cultuur en FNV KIEM doen nu een dringende oproep aan de coalitie om de dekking voor dit amendement elders te zoeken. Een amendement om een impuls aan de kunsten te geven is goed, maar niet ten koste van een cofinancieringsregeling die bestemd is voor beeldende kunst en vormgeving.
De G9 gemeenten hebben op 1 december aan de ministers van OCW en Binnenlandse Zaken een schriftelijke reactie gestuurd op het voorstel van PvdA en VVD, ingediend tijdens het Cultuurbegrotingsdebat in de Tweede Kamer op 30 november, om € 13,5 miljoen uit het Gemeentefonds (begroting Binnenlandse Zaken) over te hevelen naar de cultuurbegroting en te herverdelen. Het gaat hier om de decentralisatie-uitkering voor beeldende kunst, die nu naar 36 gemeenten gaat. Dit bedrag wordt volgens de VNG door deze gemeenten ruimschoots gematched, ook nu die verplichting is komen te vervallen. Lees hieronder de brief van de G9:
Lees verder…Klik op de blauwe teksten voor de link naar de motie. Vervolgens kunt u de betreffende motie downloaden
MOTIES:
Motie van het lid Grashoff over ophogen van het cultuurbudget met 13,5 miljoen euro vanaf 2017
Motie van het lid Pechtold c.s. over garanderen dat culturele instellingen hun eigen programmering kunnen blijven aanbieden
Motie van het lid Van Raak over versterking van de financiële positie van instellingen en festivals
Motie van het lid Van Raak c.s. over een fonds voor de wetenschappelijke uitwerking en presentatie van archeologische ontdekkingen
Motie van het lid Pechtold over een bredere invulling van het begrip “maatschappelijke meerwaarde”
Motie van het lid Van Toorenburg c.s. over een “niet-verzekermodel” voor het lenen en uitlenen van kunstvoorwerpen
AMENDEMENTEN:
Amendement van de leden Van Veen en Monasch 34300 B op stuk nummer 11, dat regelt dat de decentralisatie-uitkering binnen het Gemeentefonds wordt verlaagd met € 13.500.000
Amendement van het lid Pechtold 34300 VIII nr. 104, dat een budget van € 250.000,- toekent aan de Stichting Open Monumentendag
Amendement van de leden Monasch en Van Veen 34300 VIII nr. 101, dat het budget met 500.000 euro verhoogt voor activiteiten van postacademische instellingen die aanspraak maken op middelen uit de BIS
Amendement van de leden Van Veen en Monasch 34300 VIII op stuk nummer 95, dat regelt dat een borgstellingsfonds wordt ingesteld ten behoeve van festivals die niet via de BIS ondersteund worden
Amendement van de leden Monasch en Van Veen 34300 VIII nr. 103, dat een budget van 1 miljoen euro realiseert voor de organisatie van culturele uitingen en activiteiten die in de knel komen voor het toegenomen dreigingsniveau
Amendement van de leden Monasch en Van Veen 34300 VIII op stuk nummer 100, dat regelt dat € 500.000 wordt vrijgemaakt voor de instellingen die in de BIS aanspraak maken op de gelden voor de functie overig opera-aanbod
Amendement van de leden Van Veen en Monasch 34300 VIII nr. 96, dat regelt dat het budget voor Fonds Podiumkunsten met 1 miljoen euro wordt verhoogd om nieuwe initiatieven een kans te geven
Amendement van de leden Monasch en Van Veen 34300 VIII op stuk nummer 102, dat regelt dat € 500.000 beschikbaar wordt gesteld voor het internationaal optreden van topgezelschappen in de symfonische orkesten en toneel, die op grond van artikel 3.11.2 en artikel 3.17.2 zijn aangewezen op de Subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2013-2016
Amendement van de leden Monasch en Van Veen 34300 VIII nr. 99, dat het budget voor het Fonds Podiumkunsten met 2 miljoen euro verhoogd voor de ondersteuning van festivals
Amendement van de leden Van Veen en Monasch 34300 VIII op stuk nummer 98, dat regelt dat € 6,5 miljoen beschikbaar wordt gesteld ten behoeve van beeldende kunst
Amendement van de leden Van Veen en Monasch 34300 VIII op stuk nummer 97, dat regelt dat naast de indemniteitsregeling een premiefonds wordt opgericht Lees verder…
FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92 hebben onderzoek laten doen op de cijfers van Cultuur in Beeld. Lees hier de eindrapportage door Kwink Groep
Cultuur in Beeld laat veel Buiten Beeld
Minister Bussemaker schetst een te positief en niet volledig beeld van de cultuursector in haar begeleidende brief bij Cultuur in Beeld 2015. Dat constateren FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92. Zij roepen de Tweede Kamer in een gezamenlijke brief op de werkelijke ontwikkelingen niet te negeren. ‘Kijk met een brede en realistische blik naar de culturele sector en los een aantal knelpunten op voordat de sector nog verder afkalft’.
Lees verder…PERSBERICHT 26 november 2015
Minister Bussemaker schetst een te positief en niet volledig beeld van de cultuursector in haar begeleidende brief bij Cultuur in Beeld 2015. Dat constateren FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92. Zij roepen de Tweede Kamer in een gezamenlijke brief op de werkelijke ontwikkelingen niet te negeren. ‘Kijk met een brede en realistische blik naar de culturele sector en los een aantal knelpunten op voordat de sector nog verder afkalft’.
FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92 hebben aanvullend onderzoek laten doen. Daaruit blijkt onder meer:
Daarbij komt dat de inkomenspositie van de makers is verslechterd en er veel verscholen armoede is bij culturele instellingen. Tel de te verwachten effecten van veranderingen in wet- en regelgeving (bijvoorbeeld wat betreft VAR en BTW) daar nog bij op.
Ondanks de ambities en vitaliteit, die de cultuursector de afgelopen jaren heeft getoond, kan de minister niet verwachten dat er op basis van de huidige financiering voldoende ruimte is voor goed werkgeverschap, meer ondernemerschap en vernieuwing, integendeel.
Nederland is een van de meest innovatieve landen ter wereld. Willen we dat in de toekomst blijven, dan zijn investeringen in een sterke culturele infrastructuur, ook op korte termijn, bittere noodzaak.
* Cultuurfondsen: Mondriaan Fonds, Nederlands Filmfonds, Nederlands Letterenfonds, Fonds Podiumkunsten, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Fonds voor Cultuurparticipatie
Lees hier de brief aan de Tweede Kamer van FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92.
Download het onderzoek via de volgende link: Eindrapportage Kwink kort K92 FC
De Tweede Kamer, die op maandag 30 november over de Cultuurbegroting 2016 vergadert (klik op de Agenda), ontving recent ook brandbrieven van de Podiumkunstfestivals, van de Festivals in beeldende kunst, creatieve industrie, film, letteren en cultuurparticipatie en van Instellingen in architectuur, vormgeving en e-cultuur
IN NRC NEXT EN NRC DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015: “TWEEDE KAMER HEEFT ZICHZELF KLEMGEZET”
Kunstenaarshonoraria zijn zowel voor kunstenaars als kunstinstellingen vaak sluitpost op de begroting. In vervolg op het inventariserend onderzoek kunstenaarshonoraria in Nederland (Ape 2014) hebben de onderzoeksbureaus SiRM en PPMC het contractproces tussen kunstenaars en kunstinstellingen bij zeven tentoonstellingen geanalyseerd om ‘best practices’ te onderkennen en aanbevelingen te kunnen doen aan kunstenaars, musea en presentatie-instellingen.
Het onderzoek is op verzoek van het veld zelf verricht in opdracht van Beeldende Kunst Nederland (BKNL).* De belangrijkste conclusie is dat zowel musea en presentatie-instellingen als beeldend kunstenaars bereid zijn tot betere afspraken en onderlinge afstemming over honorering te komen. Alle partijen hebben behoefte aan een richtlijn om de contractpraktijk te professionaliseren.
Onderzoeksbureaus SiRM en PPCM doen op basis van de praktijkvoorbeelden een aantal concrete aanbevelingen voor kunstenaars, instellingen en de culturele sector. De belangrijkste: ontwikkel samen op basis van de aanbevelingen een handreiking voor het veld.
Bij de conferentie Cultuur in Beeld op 14 december wordt het onderzoek nader toegelicht door de onderzoekers en besproken met het veld. Mede op basis daarvan zal BKNL besluiten tot concrete vervolgstappen.
De volgende musea en presentatie-instellingen hebben deelgenomen aan het onderzoek: Van Abbemuseum Eindhoven, Frans Hals Museum/De Hallen Haarlem, Stedelijk Museum Amsterdam, Stroom Den Haag, Kunsthal KADE Amersfoort, TENT Rotterdam en De Appel arts centre Amsterdam.
* Beeldende Kunst Nederland (BKNL) is een informeel overleg van organisaties die opkomen voor het belang van beeldend kunstenaars, musea, presentatie-instellingen en galeries in Nederland. BKNL agendeert urgente vraagstukken en onderwerpen die spelen binnen de beeldende kunst. Bij BKNL zijn de volgende organisaties aangesloten: Platform BK, Museumvereniging, FNV Kiem, Kunsten ‘92, de Beroepsvereniging van Beeldend Kunstenaars (BBK), de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) en de belangenvereniging voor presentatie-instellingen De Zaak Nu. Het Mondriaan Fonds faciliteert en coördineert de bijeenkomsten.