Op donderdag 6 juni 2024 mogen Nederlanders stemmen voor de Europese Parlementsverkiezingen. Op deze pagina brengen we alles wat cultuur in deze verkiezingen betreft samen.
Inbreng vanuit de kunst, cultuur en erfgoed sector
De Cultural Deal for Europe (CDEU) is een oproep aan Europese politici om cultuur in het hart van de politieke ambitie van Europese Unie te brengen. Het is ontwikkeld door onze Europese collega’s Culture Action Europe (CAE), European Cultural Foundation (ECF) en Europa Nostra.
Op woensdag 5 juni ontwikkelden we tijdens de bijeenkomst Europe’s Finest Hours in Pakhuis de Zwijger in een werksessie samen met CAE en ECF een Nederlandse vertaling te maken van de CDEU, die nauw aansluit bij de noden van de Nederlandse culturele sector. Deze wordt de komende weken uitgewerkt en na de verkiezingen gepresenteerd aan de de nieuwe Europarlementariërs.
In de tussentijd kun je hier de CDEU lezen en onderschrijven.
Wat zeggen de partijen?
Nederlandse partijen die meedoen aan de Europese Parlementsverkiezingen zijn in Europa verenigd in EP-fracties op basis van politieke overtuiging. Even alles op een rij:
- Op deze pagina zet de EU Monitor op een rij welke Nederlandse partijen zijn aangesloten bij welke fracties.
- De partijen die meedoen hebben zelf verkiezingsprogramma’s (daarover hieronder meer), maar de EP-fracties hebben deze ook. Culture Action Europe heeft een handige Voting Pack ontwikkeld waarin de standpunten rondom kunst, cultuur, erfgoed en media van iedere EP-fractie wordt uitgelicht. In de Voting Pack vind je ook een stappenplan voor het bepalen van je stemkeuze.
Cultuurparagrafen Nederlandse partijen
Hieronder zetten wij de paragrafen over kunst, cultuur, erfgoed en media onder elkaar, die de Nederlandse politieke partijen in hun (concept)verkiezingsprogramma’s hebben opgenomen. Deze passages zijn dikgedrukt. Aanverwante onderwerpen zoals kunstmatige intelligentie, digitalisering en privacy worden vermeld onder de cultuurparagrafen. Per partij staat een link naar het originele (concept)programma of de visietekst.
BBB
Kunst, cultuur, erfgoed en media vallen buiten de thema’s die BBB passend vindt voor Europees beleid.
BVNL
Nederland in Europa
BVNL wil constructief samenwerken met andere landen in Europa en op het wereldtoneel maar nooit ten koste van onszelf of onze welvaart, waar zoveel mensen jarenlang keihard voor hebben gewerkt. Nederland moet weer de macht krijgen over haar eigen grenzen, over migratie, over gezondheidszorg, over klimaat en over energie. Nederland moet hersteld worden. We moeten het heft weer in eigen hand nemen. In het Belang Van Nederland.
BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. Minder Brussel, meer Nederland. Op het gebied van energie, voedsel, milieu, gezondheid en onderwijs moeten we zelf weer gaan bepalen wat goed is voor ons land. De wet- en regeldruk vanuit Europa zorgt ervoor dat we steeds minder zeggenschap krijgen over ons nationaal beleid, dat ondernemers verdrinken in bureaucratische rompslomp en dat ons vestigingsklimaat zienderogen verslechtert. BVNL wil een opt-in en een opt-out voor regelgeving uit Brussel en waarborging van de autonomie van onze ondernemers. Democratie moet weer terug naar de inwoners van Nederland.
• Respect voor de soevereiniteit van andere landen. Ieder land heeft een andere cultuur en andere inwoners, en dat moet gerespecteerd worden.
Digitalisering, A.I. en privacy
BVNL wil dat Nederlanders in vrijheid kunnen leven zonder door de overheid gevolgd te worden. Daarom willen we geen Digitale Europese Identiteit, geen Digitale Euro, geen Central Bank Digital Currency, geen monitoring van financiële transacties boven de honderd euro en het behoud van cash geld.
De digitale wereld evolueert snel en de overheid speelt hierin een cruciale rol. We geloven dat de overheid de verantwoordelijkheid heeft om haar digitale dienstverlening op orde te hebben zodat ze optimaal kan bijdragen aan het welzijn van de burgers. Ook moet de overheid haar ICT-projecten efficiënt en effectief uitvoeren om belastinggeld optimaal te besteden.
Een bloeiende digitale samenleving is niet alleen afhankelijk van technologische vooruitgang, maar ook van de bescherming van fundamentele rechten. Wij hechten grote waarde aan privacy voor de burger, ook ten opzichte van de overheid.
We geloven dat iedereen het recht heeft om vrijelijk zijn of haar mening te uiten, zowel offline als online. We streven naar een open en inclusieve digitale ruimte waarin diverse perspectieven worden gehoord en gerespecteerd. We zetten ons in voor wetgeving en beleid om de vrijheid van meningsuiting op internet, met name op sociale media, te waarborgen.
Privacy is een fundamenteel recht dat we koesteren en beschermen. BVNL erkent het belang van privacy in het digitale tijdperk en zal doen wat nodig is om de privacy van burgers te waarborgen. Wij willen strengere controles op en criteria voor het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens en ervoor zorgen dat digitale systemen veilig en betrouwbaar zijn. Dit alles moet worden ondersteund door transparantie en verantwoordingsmechanismen, zodat burgers erop kunnen vertrouwen dat hun gegevens veilig zijn.
BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers zich vrij voelen om hun mening te uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt. Wij streven naar een overheid die haar digitale dienstverlening op orde heeft, burgers helpt om mee te doen met nieuwe digitale ontwikkelingen, onderzoek en innovatie in kunstmatige intelligentie stimuleert en de privacy van burgers waarborgt. BVNL streeft naar een digitale toekomst waarin rechten en vrijheden worden gerespecteerd, zowel online als offline!
• De overheid en de EU mogen geen censuur plegen.
• De overheid en de EU mogen geen contacten onderhouden met en invloed uitoefenen op sociale media en techbedrijven over het dwarszitten van Nederlanders met afwijkende meningen en over welke opvattingen wel of niet mogen worden geventileerd.
• Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van sociale media.
• De overheid gaat zo spoedig mogelijk haar eigen ICT-systemen op orde brengen, zodat de Belastingdienst en het UWV weer naar behoren kunnen functioneren.
• Er komt geen “Ministerie van Waarheid”. Alternatieve media en onwelgevallige meningen zijn geen ‘desinformatie’ en mogen niet worden verwijderd.
• Artificial Intelligence (AI) is een welkome innovatie, mits er zorgvuldig mee wordt omgegaan. Het is een taak voor de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Privacy is een groot goed en AI mag daarvoor geen gevaar vormen.
• De overheid zal geen medewerking verlenen aan het invoeren van programmeerbaar geld.
• Er wordt een nationale strategie ontwikkeld om de digitale veiligheid te waarborgen.
• De overheid gaat samenwerken met internationale organisaties en de private sector om kennis en middelen te bundelen en gezamenlijk op te treden tegen cyberdreigingen.
• De bescherming van kinderen online is een belangrijke prioriteit. De grootschalige hosting van kinderporno vanuit Europa moet worden opgespoord en streng bestraft.
Onderwijs
• Geen doorgeslagen woke-idealen en indoctrinatie van kinderen via het onderwijs.
• Buitenlandse studenten zijn welkom, maar slechts in kleine getalen.
CDA
Cultuur, onderwijs en identiteit
Een sterk Europa bestaat uit sterke lidstaten. Lidstaten die elk met hun eigen unieke bevolking, economie en cultuur bijdragen aan het versterken van het geheel. Lidstaten moeten de ruimte hebben om vanuit hun eigen kracht gemeenschappelijke doelen te bereiken.
Wat willen we?
We versterken saamhorigheid en gemeenschapszin door onze Europese diversiteit op het gebied van taal, cultuur en tradities te beschermen. We brengen jongeren in Europa actief in aanraking met de rijkdom aan Europese cultuur via Erasmus+. We versterken de economische waarde van cultuur. Europese cultuur en cultuurmakers worden beschermd. Verenigingen moeten hun activiteiten in binnen- en buitenland kunnen ontplooien zonder onnodige regeldruk.
Waarom willen we dat?
De diversiteit in cultuur en traditie zit in het hart van de Europese manier van leven. Cultuur vormt onze identiteit en onze gemeenschappen. Cultuur en tradities creëren een band tussen generaties. Als rentmeesters willen we cultuur en traditie doorgeven aan volgende generaties. Verenigingen zijn het cement van de samenleving. Ze bestaan vaak met dank aan vrijwilligers en moeten dan ook niet worden behandeld als bedrijven.
Hoe gaan we dat doen?
• In Europees verband zetten we ons in voor het recht op gebruik van minderheidstalen zoals het Fries. Ook erkende dialecten als het Nedersaksisch en het Limburgs krijgen meer bescherming, zodat we taal en dialect kunnen doorgeven aan de volgende generatie.
• We maken het Europese Erasmus+-programma toegankelijker voor jongeren die een mbo- of hbo-opleiding volgen. Internationale uitwisseling voor studenten stimuleert kennisontwikkeling en draagt bij aan meer verbondenheid in Europa.
• De EU beschermt de Europese voetbalcultuur met nationale competities tegen de komst van een Super League, waarin de grote clubs alleen nog voor het grote geld tegen elkaar voetballen.
• Het CDA wil de investeringsplicht voor streamingdiensten in Europese films verder uitbreiden.
• Het CDA verwelkomt de introductie van de Europese grensoverschrijdende vereniging (ECBA) voor zover het verenigingen helpt bij buitenlandse activiteiten en het niet leidt tot meer regeldruk en rapportageverplichtingen.
• Het CDA ondersteunt culturele initiatieven voor Europese identiteit en samenwerking, bevordert het EU-gedachtengoed door projectsteun, en promoot Nederlands kunst en design ter behoud van onze creatieve en maakindustrie.
Digitalisering en media
Wat willen we?
We gaan de digitale rechten van Europese burger en instellingen beter beschermen, zodat digitalisering ten dienste staat van de samenleving. Onze waarden & normen gelden ook online. We schaffen anonimiteit op sociale media af, en actualiseren verdragen door ze aan te passen op mensenrechtenbescherming in het digitale tijdperk. We beschermen onze digitale infrastructuur. Europa werkt nauwer samen in de strijd tegen cyberspionage en -crime.
Waarom willen we dat?
De fysieke en digitale wereld zijn niet meer van elkaar te scheiden. Dat vraagt om bescherming van de digitale soevereiniteit van de Europese burgers en hun instellingen. Europa als waardengemeenschap zal zich daarom ook in het digitale domein moeten laten gelden. Doet Europa dat niet dan bepalen grote techbedrijven of andere landen welke normen online gelden.
Nederland vormt een digitale haven van grote datastromen – digitale informatie – naar Europa. Dat is goed voor innovatie, bloei en welvaart maar ook aantrekkelijk voor cybercriminelen en niet-democratische regimes. Hiermee vormt het een groeiende bedreiging voor onze samenleving. Het is domweg naïef om de ogen te sluiten voor ‘spelers’ met oneigenlijke motieven zoals Rusland, Iran, Noord-Korea en China. Er vindt op grote schaal spionage plaats. Daarbij zijn we extra kwetsbaar omdat veel van onze infrastructuur, zoals cloudservers, in handen van externe partijen is en op andere continenten staat.
Hoe gaan we dat doen?
• Er moet een einde komen aan anonimiteit op sociale media zoals Facebook of X (voorheen Twitter). Gebruikers moeten traceerbaar zijn voor opsporingsdiensten, terwijl hun privégegevens zoveel mogelijk beschermd blijven.
• Digitale grondrechten worden opgenomen in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie.
• Het CDA wil wetgeving die techbedrijven dwingt om toegankelijkheidsopties in te bouwen in hard- en software, waardoor ook mensen met een beperking kunnen meekomen.
• Voor ouderen en (functioneel) analfabeten die er wel voor kiezen om digitale diensten te gebruiken voor maatschappelijke participatie zet het CDA zich waar mogelijk Europees in om via scholing digitale vaardigheden op peil te houden.
• We staan onder strikte voorwaarden het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie in openbare ruimtes toe voor specifieke doeleinden: zoals het opsporen van vermiste kinderen, het voorkomen van een terroristische aanslag en het bestrijden van zware criminaliteit. Er komen heldere richtlijnen en strikte beperkingen om ervoor te zorgen dat deze technologie op een ethische en privacy vriendelijke manier wordt ingezet. De gegevens worden opgeslagen op Europese servers, waartoe uitsluitend Europese (semi) overheidsinstanties toegang hebben.
• De EU gaat strenger controleren of landen zich wel houden aan de Europese Dual Use Regulation, waarin regels zijn vastgelegd over de import en export van goederen met mogelijk militair gebruik, zoals spionagesoftware.
• De EU blijft investeren in Europese alternatieven voor cloud- en communicatiediensten. Bedrijven die een beveiligingsrisico vormen worden uit onze telecom-infrastructuur geweerd.
• Browser-aanbieders voegen een standaardinstelling toe om het ongewenst tracken door commerciële partijen te voorkomen, waardoor dezelfde cookievoorkeuren automatisch worden toegepast op alle websites, tenzij anders aangegeven.
CU
Nederland in Europa
We hanteren het subsidiariteits-principe om te toetsen of de EU de beste plek is om besluiten te nemen of dat nationale, regionale of lokale overheden dit beter kunnen doen. Een geloofwaardige Europese Unie erkent en respecteert, enerzijds, de eigenheid van lidstaten, regio’s en lokale gemeenschappen, bijvoorbeeld op het gebied van zorg, onderwijs en het sociaal domein. Ze kan daarbij wel samenwerking en uitwisseling faciliteren. Anderzijds toont een geloofwaardig Europese Unie leiderschap als het gaat om grensoverschrijdende uitdagingen die nauwe samenwerking tussen de verschillende landen vereist, zoals klimaatverandering, migratie, belastingontwijking, een eerlijke (digitale) economie, veiligheid en het buitenlands beleid. Hierbij geldt dat er zoveel mogelijk ruimte wordt geboden ten aanzien van de implementatie van gezamenlijke besluiten.
Voor die zaken die op het niveau van de Europese Unie besloten worden, door overeenstemming tussen de lidstaten en het Europees Parlement, spant de ChristenUnie zich in voor een geloofwaardige EU die transparant is, beter te volgen voor burgers, en daadkracht en draagvlak hand in hand laat gaan.
Een sociaal Europa draagt bij aan de bestaanszekerheid van en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden voor alle burgers. De meerwaarde van samenwerking op het gebied van onderwijs en volksgezondheid wordt benut. Om Europese besluitvorming dichter bij de burger te brengen, investeren we in een regionaal Europa. Regio’s betrekken we optimaal bij de vormgeving en implementatie van Europees beleid en juist vanwege grensoverschrijdende uitdagingen zetten we ons in voor een internationaal Europa dat investeert in een internationale rechtsorde, eerlijke handel, en goede relaties met andere landen en regio’s.
Waar gaat de Europese Unie wel en niet over?
Oog voor nationale soevereiniteit. Op andere terreinen moet de Europese Unie zich terughoudend opstellen en de diversiteit tussen lidstaten respecteren, koesteren en bevorderen (bijvoorbeeld onderwijs, zorg, cultuur). Ook wanneer op onderwerpen Europese besluitvorming nodig is, willen we dat er ruimte is voor eigenheid van en verschillen tussen lidstaten, regio’s en gemeenschappen. Zo krijgt eenheid in verscheidenheid kleur en wordt het een bron van kracht.
Regionale identiteit
Het motto van de Europese Unie “in verscheidenheid verenigd” geeft weer dat de samenwerking binnen de EU gevormd wordt door de vele verschillende culturen, talen en tradities van het Europese continent én Europese overzeese gebieden. Culturen, talen en tradities die gebonden zijn aan regio’s die zelden gelijk zijn aan de landgrenzen van de onderlinge lidstaten. De regio wint steeds meer aan belang en de aandacht voor de regio groeit. In veel Europese landen is de trend zichtbaar van regio’s die op zoek gaan naar meer autonomie. Er is sprake van een shift of governance: een verschuiving van het zwaartepunt van centraal bestuur naar het decentrale en regionale niveau, met een grotere betrokkenheid van private en non-gouvernementele partijen. Ook de uitvoering van EUbesluiten ligt steeds vaker in handen van de decentrale overheden.
De ChristenUnie staat voor het regionale beleid van solidariteit en cohesie en wil zich inzetten voor sterke zelfvoorzienende regio’s. Door te investeren in sectoren met innovatie- en groeimogelijkheden kan de regionale concurrentiekracht en werkgelegenheid vergroot worden en de levensstandaard van achtergebleven regio’s snel naar het gemiddelde van de Unie worden gebracht. Dit vraagt wel om een wijziging in houding en focus van zowel het Europees Parlement als de Commissie ten aanzien van de belangen van de regio’s in algemene zin. De concurrentiekracht binnen de Europese Unie is namelijk niet zozeer meer een uitvloeisel van nationaal beleid, maar wordt steeds sterker bepaald door regionale entiteiten. Daarnaast wordt momenteel ongeveer 70% van de Europese wetgeving door decentrale overheden uitgevoerd. De formele positie van regio’s en hun mogelijkheid tot inspraak in de Europese arena’s strookt echter niet met de grote belasting vanuit de EU. De inzet moet dan ook zijn dat het Europees beleid zo ingericht wordt dat regio’s optimale mogelijkheden tot maatschappelijke, sociale en duurzame ontwikkeling hebben, met waar nodig ondersteuning vanuit nationaal en Europees niveau.
Om hier een nieuwe balans in te vinden kan de Commissie de regio’s een grotere rol geven in beleidsontwikkeling, herziening van wetgeving en evaluaties. Dit moet de oproep zijn vanuit het Europees Parlement. De Commissie wordt gevraagd om pragmatische oplossingen te vinden om deze relatie met de regio’s meer inhoud te geven. Ditzelfde geldt voor het Europees Parlement dat in zijn beoordeling van voorstellen meer naar de lokale uitvoering kan kijken. De ChristenUnie zet zich ervoor in dat vanuit het Europees Parlement meer aandacht komt voor de adviezen die vanuit het Comité van de Regio’s worden gegeven en meer samenwerking wordt gezocht om de bestuurslagen, die het dichtst bij de inwoners staan, een stem te geven. Dat zal ook de afstand tussen de burgers en Brussel verkleinen.
• De relatie met de regio’s krijgt meer inhoud. Regio’s dienen optimaal betrokken te worden bij de vormgeving en implementatie van Europees beleid. Het Europees parlement moet de commissie oproepen om de regio’s een grotere rol te geven in beleidsontwikkeling, herziening van wetgeving en evaluaties.
• Het Europees Parlement zal bij zijn beoordeling van voorstellen veel meer de decentrale uitvoerbaarheid en uitvoeringskosten van Europees beleid moeten betrekken.
• Vanuit het Europees Parlement zou meer aandacht moeten zijn voor de adviezen die vanuit het Comité van de Regio’s worden gegeven en er zou meer samenwerking gezocht moeten worden om de bestuurslagen, die het dichtst bij de inwoners staan, een stem te geven.
• Overzeese gebieden worden meer betrokken. De Europese overzeese gebieden worden meer betrokken bij de vormgeving van Europees beleid dat direct invloed op deze gebieden heeft.
Binnen Europa zijn er grote welvaartsverschillen tussen de regio’s. Het regionaal beleid van de EU heeft als doel deze verschillen te verkleinen. De twee uitgangspunten hierbij zijn solidariteit en cohesie, ofwel aansluiting en samenhang. Solidariteit omdat de rijkere gebieden binnen de EU een helpende hand moeten bieden aan minder welvarende delen. Cohesie omdat het verkleinen van de economische verschillen uiteindelijk structureel kan bijdragen aan de welvaart en het welzijn van iedere EU-burger. Ter bevordering van de economie in economisch achtergestelde regio’s kent de EU vier fondsen. Deze structuurfondsen zijn voornamelijk van belang voor de ontwikkeling van infrastructuur en werkgelegenheid in de armere regio’s. Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), het Europees Sociaal Fonds (ESF), Cohesiefonds en het Europees Fonds voor een Rechtvaardige Transitie. Bij de laatste twee fondsen vindt de ChristenUnie het van groot belang dat hiermee de transitie naar duurzaamheid en groene energie wordt gefinancierd.
• Aanvraag versimpelen. De EU moet het aanvragen van gelden uit de structuurfondsen versimpelen, te vaak blijven er structuurgelden over.
• Geografische ligging. Naast de inhoudelijke doelen die regio’s samen nastreven, wordt ook een perifere geografische ligging een belangrijke reden voor toekenning van gelden.
• Bevorderen regionale samenwerking. Samenwerking tussen regio’s dragen bij aan economische groei in regio’s die samen optrekken. Met inzet van de structuurfondsen moet deze samenwerking bevorderd worden.
• Resultaten transitieopgaven. De doelen van de structuurfondsen zijn gekoppeld aan de grote transitieopgaven. Financiering vanuit structuurfondsen moet plaatsvinden op grond van resultaten en niet op grond van gemaakte kosten. Als landen geen gebruik maken van toegezegde fondsen, dan komen de toezeggingen te vervallen.
Een taal is een belangrijke drager van de cultuur in de regio en verdient daarom continue waardering en erkenning. Als talen uitsterven, is onze Europese culturele diversiteit in gevaar. De EU zet zich actiever in voor de bescherming van minderheidstalen, onder andere door actief aan de slag te gaan met het Minority Safepack Initiative, een burgerinitiatief ter bescherming van minderheidstalen. In Nederland verdienen naast het Nederlands bijvoorbeeld het Frysk, Limburgs en Nedersaksisch een prominente plaats op Europees niveau. De kloof tussen de talen wordt steeds groter en kleine regionale talen concurreren, ook financieel, met onevenredig grotere officiële talen van de EU. We moeten erin slagen om regionale en minderheidstalen meer te betrekken bij alle initiatieven van de Commissie.
• Bescherming minderheidstalen. De EU zet zich actief in voor de bescherming van de minderheidstalen waaronder het Frysk, Limburgs en Nedersaksisch.
• De EU gaat actief aan de slag met het Minority Safepack Initiative.
• Afstemming rapportages. De Europese en nationale rapportagecycli over de stand van zaken van minderheidstalen worden op elkaar afgestemd.
• Regionale werkbezoeken. De Europese Commissie en Europarlementariërs brengen vaker werkbezoeken aan de regio’s waar minderheids-/regionale talen worden gesproken.
• In de jaarlijkse ‘Staat van de Europese Unie’ moet aandacht worden besteed aan de stand van zaken van minderheidstalen en dialecten.
Digitalisering en A.I.
Digitalisering biedt nieuwe verbondenheid en economische kansen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Het lijkt soms wel alsof de rechtsstaat niet geldt in de digitale wereld. De ChristenUnie benadrukt de noodzaak van wetgeving om grondrechten in de digitale ruimte te beschermen, de macht van Big Tech te beteugelen en reguleren en een verantwoorde digitalisering te waarborgen.
De ChristenUnie dringt aan op overheidshandelen tegen cybercriminaliteit en benadrukt de geopolitieke dimensie van digitale veiligheid, waarbij Europese samenwerking cruciaal is. Om onze vitale infrastructuur, kennisveiligheid en digitale dienstverlening te beschermen, is het belangrijk dat de digitale basisveiligheid van overheden, bedrijven en organisaties op orde is. De ChristenUnie steunt Europese wet- en regelgeving die de standaarden voor deze digitale veiligheid vastlegt. De EU moet terughoudend zijn als het gaat om het zelf verzamelen en uitwisselen van persoonsgegevens. Afgelopen jaren is al veel wetgeving ontwikkeld, zoals de wet inzake digitale diensten (Digital Services Act), de wet inzake digitale markten (Digital Markets Act), en de kunstmatige intelligentie verordening (Artificial Intelligence Act). De ChristenUnie pleit voor goede implementatie van deze wetten en voor controle op de effecten daarvan.
• Beteugelen van Big Tech. Bedrijven en sociale media die data van kinderen verkopen worden uit Europa geweerd.
• Strenger op leeftijdsgrens sociale media. Sociale media brengen jongeren veel moois, maar ook veel naars. We willen strengere regels zodat het toestemmingsvereiste tot 16 jaar voor gebruik van sociale media beter functioneert. Sociale media die niet ontworpen zijn om door jongeren zonder schade te worden gebruikt worden verplicht een leeftijdsgrens te hanteren en te handhaven. Veilig en verantwoord gebruik van persoonsgegevens staat voorop bij de keuze op welke wijze de handhaving plaatsvindt. Bedrijven en sociale media die dat niet doen worden uit Europa geweerd.
• Vergroot digitale vaardigheid van jongeren. Onderwijs is geen taak van de Europese Unie. Zij kan echter wel een rol spelen in het vergroten van digitale vaardigheden van Europese jongeren door nationale initiatieven op dit gebied te steunen en te faciliteren, bij voorkeur met nauwe betrokkenheid van kenniscentra over jongeren en digitalisering.
• Maak sociale media minder verslavend. We willen dat sociale media bedrijven gedwongen worden om sociale media minder verslavend te maken en aan gebruikers meer controle te geven over het gebruik van de apps. Dit vergt verdere Europese regelgeving en afspraken en betere handhaving van bestaande regels (VPTK).
• Europese AI-wet. Ontwikkelingen op het gebied van AI gaan ontzettend snel en zijn moeilijk te reguleren. In EU-verband kan de impact ervan wel beheerst worden; met name als het gaat om het publieke domein is de ChristenUnie voor een strakke begrenzing op risicovolle AI -toepassingen, waar AI keuzes maakt die invloed hebben op mensen of waar AI het menselijke keuzeproces beïnvloedt. Je kunt hierbij denken aan adviezen van AI aan artsen, het gebruik van AI voor defensie, of inzet van AI om advertenties succesvoller te maken door personalisatie.
• Een APK voor digitale veiligheid. Er is al EU-wetgeving die een zorgplicht (tot nemen van beveiligingsmaatregelen) en een meldplicht (van incidenten) neerlegt bij bedrijven en organisaties in zogenaamde kritieke sectoren (NIS2). Deze moeten ook gaan gelden voor het MKB en kleinere organisaties, waarbij rekening wordt gehouden met de belastbaarheid. Het komt nu aan op implementatie en handhaving van de standaarden en richtlijnen. Hiertoe ondersteunt de EU onderzoek en ontwikkeling van standaardisatie in organisaties en breidt de capaciteit van het EU-agentschap voor cybersecurity (ENISA) uit.
• Zorgplicht tegen online bagger. Er komt een stevige Europese zorgplicht voor digitale platforms en hostingbedrijven om op te treden tegen online bagger wanneer dit op hun platforms plaatsvindt. Uitgangspunt is hierbij dat wat in de fysieke wereld niet is toegestaan, ook digitaal niet is toegestaan.
• Europese Digitale Identiteit. De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Het gaat hierbij immers om je persoonsgegevens. Die zijn van jou en van niemand anders, niet van een bedrijf en ook niet van de staat. Als er een eID komt, moet dit vrijwillig zijn, moet er sprake zijn van transparantie, veilige data-opslag en geen concentratie van gegevens.
• Er komt geen Europees Burgerservicenummer.
• Uitwisseling van persoonsgegevens. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is bedoeld om burgers te beschermen tegen schending van hun privacy. De EU ziet toe op de naleving ervan en houdt daarbij rekening met de belastbaarheid van kleine instellingen, religieuze organisaties en het MKB.
• Cyber Solidariteit. Het is goed dat in EU-verband wordt geïnvesteerd in het vergroten van de weerbaarheid tegen grootschalige cyberaanvallen, zoals digitale stresstests van kritische infrastructuur.
• Datajubeljaar. Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten vernietigen.
• Een digitale Effect Rapportage. Zoals er al richtlijnen bestaan voor de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en projecten (milieueffectrapportages), zo moet er ook een EU-richtlijn komen voor het beoordelen van de effecten van digitale producten (bijvoorbeeld ChatGPT), in het bijzonder op kinderen, vóórdat deze op de markt of in het digitale domein verschijnen.
Onderwijs en wetenschap
Onderwijs is in de kern een nationale aangelegenheid. Als Europese samenwerking de kwaliteit van het onderwijs naar een hoger niveau kan tillen, juichen we dat toe. Het versterken van de kwaliteit van onderwijs betekent echter ook dat we kritisch kijken naar welke druk internationalisering van het onderwijs op studiemigratie legt. Lidstaten moeten de vrijheid houden om daarin verantwoorde keuzes te maken. Ook de onderwijsvrijheid zoals we die in Nederland kennen moet in het kader van Europese samenwerking wel gewaarborgd blijven. Dit betekent dat er vanuit Europa niet wordt gestuurd op de inhoud van curricula.
• Bijzonder onderwijs. Een meerderheid in het parlement wil in de EU-verdragen opnemen dat het onderwijs in de Europese Unie neutraal moet zijn. De ChristenUnie is hier fel op tegen en vindt dit bij uitstek een onderwerp dat nationaal geregeld moet blijven. De vrijheid van onderwijs betekent dat aan ouders het recht toekomt om het onderwijs te kiezen dat past bij de opvoeding van hun kinderen.
• Erasmus+. Internationale ervaringen kunnen een waardevolle rol spelen in de vorming van leerlingen en studenten. De ChristenUnie blijft daarom een voorstander van uitwisselingsprogramma’s in het kader van Erasmus+. Wel moet de werving van internationale studenten in verhouding staan tot de draagkracht van het onderwijssysteem en de beschikbare studentenhuisvesting. Onderwijsinstellingen moeten daarin zelf ook verantwoordelijke afwegingen maken.
• Virtuele samenwerking. Naast fysieke uitwisseling kunnen ook virtuele samenwerkingsprojecten van grote toegevoegde waarde zijn. De EU kan dit stimuleren en voor dergelijke projecten een belangrijke netwerkfunctie vervullen.
• Aandacht voor het mbo. De groene en digitale transitie waar we in zitten, creëert in heel Europa vraag naar specifieke vaardigheden waar juist mbo-opleidingen in kunnen voorzien. Het is goed dat de EU middels de zogenoemde Skills Agenda het ontwikkelen van relevante vaardigheden stimuleert. Belangrijk daarbij is dat samenwerking en uitwisselingsmogelijkheden ook door mbo’ers goed benut kunnen worden, hetzij fysiek dan wel op virtuele wijze.
• Erkenning diploma’s. Onderlinge erkenning van diploma’s binnen de EU kan samenwerking en uitwisseling verder versoepelen. Dit moet zo goed mogelijk geregeld worden, mits het kwaliteitskeurmerk van diploma’s gewaarborgd blijft. Het verdrag tussen de Benelux en de Baltische staten op dit gebied kan als voorbeeld dienen voor de rest van Europa. De EU stimuleert daarnaast alle deelnemers aan het Bologna proces om gemaakte afspraken daadwerkelijk te implementeren.
• Strategische verbinding. Bij wetenschappelijke samenwerking en toelating van internationale studenten moet gericht worden samengewerkt met derde landen die in hun regio als gidsland worden gezien. Dit betreft bijvoorbeeld Zuid-Afrika en India. In dergelijke landen is vaak veel wetenschappelijke potentie maar is de keuze voor samenwerking met Europa niet vanzelfsprekend.
• Digitaal onderwijs en onderzoek. Europa zet in op investeringen in een EU-brede publieke state-of-the-art digitale infrastructuur voor onderwijs en onderzoek voor Europese en internationale samenwerking. Dit kan het beste via de bestaande Europese organisaties waarin de nationale organisaties samenwerken.
D66
Kunst, cultuur, erfgoed, media en onderwijs
De Europese Unie kent een enorme rijkdom aan culturen, van lokale dialecten en regionale gerechten tot nationale feestdagen en Europese sportcompetities. Europeanen zijn opgegroeid in verschillende culturen en tradities, en geworteld in allerlei verschillende culturen. De waarden van vrijheid, gelijkheid en democratie verbinden ons, net als ons streven naar een beter leven voor iedereen. Kunst en cultuur versterken onze onderlinge verbondenheid. Het Europese ideaal van ‘alle mensen worden broeders (en zusters)’ is daar een essentieel onderdeel van, samen met de hoop dat dit ideaal uiteindelijk gedragen wordt door iedereen die in Europa leeft. Ook leveren kunst en cultuur een bijdrage aan maatschappelijke doelstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid en verdraagzaamheid.
D66 staat voor een sterk en breed Europees cultuurbeleid, waarmee alle burgers kennis kunnen maken met de verschillende culturen die Europa rijk is én hun eigen cultuur kunnen uitdragen.
• De Europese Unie beschermt de rijke diversiteit aan kunst en cultuur en talen in Europa en haar culturele erfgoed zoals in het Verdrag van Lissabon overeengekomen en blijft dit actief uitdragen naar alle lidstaten.
• De verduurzaming van de Europese kunst- en cultuursector in het algemeen en in bijzonder ook het verduurzamen van Europees erfgoed wordt een speerpunt.
• We geven bijzondere aandacht aan cultuurparticipatie zodat een bezoek aan een kunstof cultuurinstelling zo laagdrempelig mogelijk wordt. Alle lidstaten ontwikkelen speciale programma’s om de toegankelijkheid van kunst en cultuur te vergroten, zoals in Nederland de CJP-pas. We laten iedereen in Europa in diens kinderjaren in aanraking komen met kunst in cultuur.
• Om kunst en cultuur in de gehele Europese Unie toegankelijker te maken, introduceren we een Europese museumkaart.
• We behouden het Europese programma Creative Europe en het Nieuw Europees Bauhaus-project, breiden deze uit en verbeteren deze programma’s door de aanvraagprocedure voor subsidies te vereenvoudigen.
• De Europese mediasector kan bijdragen aan Europa als waardengemeenschap en kan deze waarden ook in de praktijk brengen. Daarvoor is een functionerend medialandschap op Europees niveau essentieel. In dit kader zal een volwaardige Europese publieke omroeporganisatie op worden gezet. Deze zal zelf meertalige, informatieve en educatieve programma’s maken (met ondertiteling of nasynchronisatie naar keuze), waaronder een dagelijks journaal. Er moet ook zendtijd beschikbaar komen voor onafhankelijke, journalistieke programma’s van Europese omroepverenigingen. Daarnaast is de vrije toegang tot materiaal van Europese én nationale publieke omroepen overal ter wereld bij uitstek een geschikte manier om Europese waarden te bevorderen in en buiten Europa.
• Streamingsdiensten en andere mediaplatformen in de Europese Unie gebruiken geoblocking waardoor het aanbod van media per lidstaat verschilt. Om te zorgen dat iedereen in Europa dezelfde mediatoegang heeft, pleit D66 voor een Europees auteursrecht dat nationale auteursrechten vervangt.
• Grote streamingsdiensten blijven verplicht om in elk land waar zij actief zijn ook lokale producties te maken. Deze moeten zij beschikbaar maken in alle lidstaten en daar onder de aandacht brengen.
• Om het bewustzijn over de Europese samenwerking te vergroten, investeert de Europese Unie in een rondreizende tentoonstelling van het Huis van de Europese geschiedenis. D66 wil dat alle Europeanen de kans krijgen om kennis te maken met die Europese geschiedenis.
• Een modern en hervormd cohesiebeleid dat bijdraagt aan kleinere verschillen tussen regio’s in de hele Europese Unie en innovatie, duurzaamheid en inclusie sterker maakt.
• Investeringen in het culturele erfgoed in Europa en bescherming van de rijke diversiteit aan kunst en cultuur.
• Een verplichte minimale stagevergoeding in de hele Europese Unie.
• Wederzijdse erkenning van leerervaringen en meer stimulans voor onderwijsmobiliteit versterken de mogelijkheden voor leren en werken over de grens. Naar voorbeeld van de Benelux en de Baltische staten werken we in heel Europa aan wederzijdse erkenning van diploma’s, (deel)certificaten, microcredentials, open badges, modules en stages. D66 wil de wederzijdse erkenning van diploma’s en beroepskwalificaties verder harmoniseren, ook voor beschermde beroepen en vakkrachten. Tegelijkertijd moedigen we lidstaten aan te werken aan de kwaliteitszorg van hun onderwijs.
• Erasmus+ draagt succesvol bij aan de waardevolle uitwisseling van studenten, docenten en onderzoekers door heel Europa. D66 wil dat elke student die daar recht op heeft, gebruik kan maken van een Erasmusbeurs. Vooral onder mbo-studenten moedigen we het gebruik van Erasmus+ aan.
• Ook docenten en onderzoekers kunnen gebruik maken van een Erasmusbeurs. Simpelere regels maken het makkelijker om delen van hun carrière aan een andere Europese kennisinstelling te besteden. Daarnaast zouden ook alle promovendi in Europa gebruik moeten kunnen van het Erasmusprogramma om een deel van hun onderzoek aan een andere instelling uit te voeren.
• D66 vindt het belangrijk dat jongeren al vroeg in aanraking komen met andere Europese culturen. Onze ambitie is dat elke jongere in Europa die dat wil vóór diens twintigste levensjaar een Europese uitwisseling heeft beleefd, ongeacht welke opleiding je doet. Daarom zorgen we dat ook het voortgezet onderwijs gebruik kan maken van een Erasmus+ beurs en verhogen we het Erasmus-budget. Zo is elke middelbare school in staat om een uitwisselingsprogramma te organiseren in een andere Europese lidstaat.
• De EU zet in op Open Science en Open Access: wetenschappelijk onderzoek moet vrij toegankelijk zijn voor iedereen, zonder betaalmuren van wetenschappelijke tijdschriften.
• De internationalisering van het hoger onderwijs biedt veel voordelen, voor studenten zelf, voor de onderwijsinstellingen én voor het gastland. Vandaag zien we dat sommige landen zo populair zijn om te studeren dat de druk op het onderwijsstelsel of basisvoorzieningen te hoog wordt. De Europese Commissie zet binnen de zogenoemde European Learning Mobility Framework in op strategische en gebalanceerde studentenstromen binnen de Europese Economische ruimte.
• Academische vrijheid is fundamenteel voor de wetenschap en voor de samenleving. D66 steunt het voorstel in het Europees Parlement voor een jaarlijks monitoringsrapport op het gebied van academische vrijheid. Dit kan ook onderdeel worden van de rechtsstaat-APK.
• D66 pleit voor een verplichte minimale stagevergoeding in de hele Europese Unie. Elke student moet de kans hebben om werkervaring op te doen, voor rekening van werkgevers. Bovendien verbetert een minimale stagevergoeding.
• We willen een Europees steunfonds voor onafhankelijke onderzoeksjournalistiek en het waarborgen van een breed medialandschap in elk Europees land. Mediabedrijven of journalisten wiens persvrijheid in het geding komt, kunnen hier aanspraak op maken.
• D66 versterkt de persvrijheid in Europees verband. Lidstaten die de persvrijheid en -veiligheid schenden, krijgen minder subsidies. Krachtige Europese wetgeving is nodig om journalisten te beschermen tegen rechtszaken die tegen hen worden aangespannen met het doel ze te weren uit het publieke debat.
• Het is cruciaal om burgers bewust te maken van de risico’s van desinformatie en hen te voorzien van vaardigheden om desinformatie te herkennen en te weerleggen. Educatie en mediawijsheid spelen hierbij een sleutelrol.
• We willen een Europees steunfonds voor onafhankelijke onderzoeksjournalistiek en het waarborgen van een breed medialandschap in elk Europees land. Mediabedrijven of journalisten wiens persvrijheid in het geding komt, kunnen hier aanspraak op maken.
• Identiteit kent geen grenzen. In Europa hebben we een gedeelde geschiedenis, gemeenschappelijke culturen, maar ook een grote diversiteit die we moeten koesteren. Als D66 zetten we verder in op het ondersteunen van cultureel erfgoed, vooral in regio’s en grensgebieden. We stimuleren culturele samenwerking tussen de Europese Unie en haar partnerlanden en willen dat het Comité van de Regio’s nauw betrokken wordt bij de besluitvorming en uitvoering van Europees cultuurbeleid.
• We zorgen dat jongeren uit de landen en gebieden overzee, zoals het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden, net als de jongeren op het Europese continent kennis kunnen maken met het Europees Parlement en de andere Europese instellingen. Stagemogelijkheden in het kader van de Schuman- en Blue Book-traineeships zijn ook voor deze jongeren mogelijk en faciliteren we. Studenten uit landen en gebieden overzee moedigen we aan deel te nemen aan uitwisselingen via Erasmus+.
Digitalisering en A.I.
De ontwikkeling van nieuwe digitale technologie, waaronder kunstmatige intelligentie, gaat razendsnel. Dit brengt veel kansen. Zo kunnen algoritmes en machine learning bijdragen aan medisch onderzoek, de aanpak van de klimaatcrisis, het tegengaan van de effecten van vergrijzing op de arbeidsmarkt en meer politieke participatie en betrokkenheid. D66 wil de kansen grijpen die nieuwe digitale technologie te bieden heeft. Kansen voor het onderwijs, voor de zorg, voor een beter milieu en een beter klimaat. We zetten in op technologie die de democratie en de rechtsstaat versterkt. We vergroten de digitale verbondenheid binnen Europa en zorgen dat iedereen meekomt in de digitale toekomst van Europa. Samen met de innovatieve kracht uit het bedrijfsleven bouwen we aan een veerkrachtige digitale economie.
D66 wil een digitale toekomst waarin waarden als vrijheid, gelijkheid en democratie boven de bedrijfswinsten van Big Tech staan. Werknemers en gebruikers van digitale diensten krijgen meer zeggenschap over welke producten worden ontwikkeld en hoe hun gegevens worden gebruikt. We roepen de handel in persoonlijke gegevens een halt toe en maken een vuist tegen de verslavende algoritmes van sociale mediaplatforms. We zetten klimaatneutraliteit centraal in de ontwikkeling van nieuwe technologie: technologie gemaakt in Europa is eerlijk én duurzaam.
Hoe Europa vormgeeft aan de digitale transitie, bepaalt ook mede de toekomst van Europa in de wereld. Hierbij staan ook de Europese vrijheid en veiligheid op het spel. We bouwen digitale platforms waar niet haat en desinformatie de boventoon voeren, maar we de diversiteit aan opvattingen vieren. We maken algoritmes van techbedrijven doorzichtig en overheden in Europa maken gebruik van open data en software die voor iedereen controleerbaar en inzichtelijk is. We herverdelen de opbrengsten van Big Tech door winsten te belasten en verstevigen de digitale weerbaarheid van Europa. En om Europa’s plek in de wereld te versterken, investeren we in fundamenteel onderzoek naar digitale technologie. De Europese Unie wordt hét kenniscentrum voor duurzame en rechtvaardige technologie en in 2035 is Europa koploper in de ontwikkeling van eerlijke, rechtvaardige en duurzame kunstmatige intelligentie.
Nu onze leefomgeving in toenemende mate digitaliseert – van auto’s tot huishoudelijke apparaten – is het steeds belangrijker dat we zelf grip hebben op de ontwikkeling en productie van technologie. En ook in de klimaattransitie is het belangrijk dat Europa zelf de kennis en capaciteit ontwikkelt om deze te volbrengen. Dit kan alleen wanneer Europa voor nieuwe technologieën niet afhankelijk is van enkele landen, maar haar eigen capaciteiten vergroot en samenwerkt met gelijkgezinde landen buiten de Europese Unie. Daarom werken we in Europees verband aan strategische innovatie en onderzoekagenda’s om de digitale autonomie van Europa te versterken.
• Innovatie versterkt de Europese economie. Door samen te werken versterken we bovendien de Europese autonomie. Om dit te realiseren wil D66 dat we vasthouden aan de inzet dat in iedere lidstaat 3 procent van het bruto binnenlandsproduct wordt geïnvesteerd in onderzoek en innovatie, conform de doelstellingen uit de Lissabon Strategie.
• Om de naleving van deze richtlijn voor alle EU-landen mogelijk te maken, wil D66 dat er een ontheffing mogelijk is op de richtlijn voor het maximaal toegestane begrotingstekort waar dit het gevolg is van publieke investeringen in onderzoek en innovatie. Hierbij wordt getoetst of de investeringen primair gericht zijn op publieke kennisinstellingen, waaronder universiteiten en hogescholen, en een goede balans laten zien tussen algemeen kennisgedreven onderzoek, innovatiegericht onderzoek m.b.t. maatschappelijke en technische uitdagingen en kennisvalorisatie.
• Heel veel van onze digitale wereld en infrastructuur berust op ‘free and open source software’, stukken software die gratis te gebruiken zijn en waarvan de broncode kan worden ingezien. De Europese Unie zal een fonds opzetten om dergelijke projecten financieel te ondersteunen om zo de stabiliteit van de digitale wereld beter te beveiligen.
• In 2035 is Europa koploper in de ontwikkeling van eerlijke, rechtvaardige en duurzame technologie, waaronder kunstmatige intelligentie. Om dit te bereiken komt er een ambitieus Europees onderzoeksprogramma – in navolging op Horizon Europe – naar nieuwe technologieën die bijdragen aan een duurzaam, gezond en veilig Europa, in samenwerking tussen overheden, wetenschap en het Europese bedrijfsleven.
• Europa moet op het gebied van digitalisering zelfstandiger worden. Met de European Chips Act werken we naar een grotere eigen productiecapaciteit voor computerchips. Hierin zijn we niet dogmatisch: de Europese Unie moet zelf produceren waar dit kan en samenwerken waar dit nodig is.
• Met flinke investeringen creëren we een broedplaats voor Europese kunstmatige intelligentie. In navolging van het succesvolle onderzoekscentrum CERN richten we een Europees centrum voor kunstmatige intelligentie op waar wetenschap en bedrijfsleven bij elkaar komen.
• D66 wil dat publieke investeringen in kunstmatige intelligentie het publieke belang dienen. Bij publiek gefinancierd Europees onderzoek naar kunstmatige intelligentie werken we alleen samen met commerciële partijen als de toegevoegde maatschappelijke waarde vooraf duidelijk is en de opgedane kennis in publieke handen blijft.
• D66 legt bij de ontwikkeling van AI de focus op gespecialiseerde toepassingen binnen diverse toepassingsgebieden. Deze aanpak minimaliseert potentiële risico’s, die gepaard gaan bij de inzet op de ontwikkeling van ‘general AI’ en maximaliseert de effectiviteit van AI, waarbij de technologie menselijke capaciteiten aanvult.
• Voor de ontwikkeling van nieuwe technologie is de kennis en creativiteit van ondernemers en bedrijven, met name start-ups, scale-ups en het mkb, onmisbaar. Daarom bouwen we aan een goed vestigingsklimaat voor waardengedreven technologiebedrijven. We zetten ons in voor een Europees ecosysteem waarin bedrijven, overheden en wetenschap gezamenlijk werken aan technologie die hulp kan bieden bij maatschappelijke opgaven.
D66 wil dat Europa de vrijheden en rechten van mensen centraal stelt in technologie en inzet op digitale innovatie die deze beschermt en vergroot. Dat betekent dat de opbrengsten van internetbedrijven eerlijk worden verdeeld, dat iedereen toegang heeft tot het digitale domein en dat de toeleveringsketens van technologiebedrijven mensenrechten respecteren. Zo onderscheidt Europa zich met regulering én technologische innovaties waarmee zij een voorbeeld stelt voor de hele wereld.
• Het verdienmodel van sociale mediabedrijven is erop gericht om ons zo lang mogelijk op het platform te houden, zodat zij zo veel mogelijk geld verdienen met advertenties. Verslavende algoritmes hebben schade voor kinderen en (jonge) mensen tot gevolg, bijvoorbeeld op het vlak van sociale veiligheid, mentaal welzijn en concentratievermogen. D66 moedigt daarom het voorstel van het Europees Parlement aan voor een wet die paal en perk stelt aan het verslavende ontwerp van sociale media platforms.
• Dankzij de Wet inzake digitale diensten zijn sociale mediaplatforms verplicht om gebruikers een alternatief algoritme aan te bieden. D66 wil dat niet-gepersonaliseerde algoritmes de Nieuwe energie voor Europa. 49 | Europees Verkiezingsprogramma D66 2024 standaard worden en dat mensen altijd betekenisvolle toestemming geven om inhoud op basis van gepersonaliseerde algoritmes te zien. Op deze manier beschermen we de vrije ideeënvorming van mensen online.
• D66 wil dat de opbrengsten van digitale technologieën eerlijk worden verdeeld. Een Europese digitaks die belasting heft op digitale technologie is een goed begin. Zo stoppen we de belastingontduiking van internetbedrijven actief in de Europese Unie.
• Het gebruik van risicoprofielen voor het opsporen van fraude mag niet leiden tot discriminatie, zoals bij het toeslagenschandaal. Dankzij de AI-Verordening komen er Europese regels voor algoritmische profilering. Wat D66 betreft komt er ook een verbod op het gebruik van ‘proxy-variabelen’, zoals de wijk waarin iemand woont, die sterk samenhangen met gevoelige variabelen, zoals nationaliteit.
• De AI-verordening is een belangrijke stap om de rechten en vrijheden van mensen in het digitale tijdperk te beschermen. Wat D66 betreft gaan deze regels gelden voor alle AIsystemen; ook AI-systemen die open-source zijn.
• Er komt zo snel mogelijk een Europees AI bureau. Dit bureau houdt toezicht op de naleving van Europese wetgeving omtrent AI. Ook houdt het de razendsnelle ontwikkelingen van AI in de gaten en brengt adviezen uit over de juridische, ethische en technische aspecten van AI.
• Real-time biometrische identificatie, zoals gezichtsherkenning, past niet in een samenleving waarin de persoonlijke vrijheid en autonomie van mensen worden beschermd. Daarom is D66 een voorstander van een Europees verbod op real-time biometrische identificatie.
• Er komt een snelle implementatie en stevige handhaving van escalatiekanalen bij sociale mediabedrijven, waar slachtoffers van bijvoorbeeld bedreiging of smaad terechtkunnen om strafbare content offline te halen, waarbij hoor/wederhoor mogelijk is.
• Bestaande regelgeving voor auteursrechten wordt vertaald naar het digitale domein, waaronder zogeheten generatieve AI zoals ChatGPT. Voor elke commerciële toepassing waarin auteursrechtelijke inhoud wordt gebruikt, moet de originele maker te herleiden zijn en betaald worden.
• Sociale mediabedrijven moeten journalisten en onafhankelijke mediahuizen betalen voor het journalistieke materiaal dat zij van hen delen op hun platforms. Op die manier gaat de opbrengst van journalistieke content naar de journalist die het heeft geproduceerd in plaats van naar grote techbedrijven.
• D66 maakt zich hard voor meer gendergelijkheid en culturele diversiteit binnen de Europese techsector. Het is belangrijk dat technologie die grote groepen mensen raakt, gemaakt wordt door een groep mensen die een weerspiegeling vormt van de maatschappij.
• Om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij en je mening vrij te kunnen uiten, is toegang tot het internet voor iedereen essentieel. Het recht op internet moet daarom expliciet worden vastgelegd als bindend mensenrecht en worden vertaald naar bindende Europese wetgeving. We investeren extra in de aanleg van internetverbindingen en telecomnetwerken en zetten in op de toegankelijkheid van deze faciliteiten.
• We stellen Europese fondsen beschikbaar voor initiatieven die digitale geletterdheid en digitale gecijferdheid bevorderen. Publieke voorzieningen zoals bibliotheken spelen hierin ook een belangrijke rol en ondersteunen we. Hiermee maken we de digitale transitie inclusiever en rechtvaardiger.
• Digitale inclusie staat centraal bij de steeds verder digitaliserende overheden in Europa. Persoonlijk, offline contact met overheden in Europa moet altijd mogelijk zijn. Bedrijven en organisaties die betrokken zijn bij de eerste levensbehoeften, zoals energiebedrijven, banken, verzekeraars en pensioenfondsen, blijven zorgen voor persoonlijke communicatie en ondersteuning van mensen.
• Tracking-cookies worden standaard uitgeschakeld. Voortaan kunnen mensen op een gebruiksvriendelijke manier betekenisvolle toestemming geven voor het plaatsen van cookies.
• We investeren in kennis en bewustzijn over digitale technologie. Er komt een verplichte training ‘Digitalisering, mensenrechten en ethiek’ voor ambtenaren bij de Europese Unie.
FvD
Nederland in Europa
Pro Europa, dus tegen de EU
Oikofilie. We houden van onze cultuur en beschaving. Onze helden en kunstschatten beschermen en verdedigen we. We zijn erfgenaam van de grootste en mooiste beschaving die ooit is gebouwd en daar zijn we trots op!
Forum voor Democratie staat voor nationale soevereiniteit en nationale democratie.
De komende jaren zullen de conflicten die de EU veroorzaakt alleen maar toenemen. Het is daarom noodzakelijk dat Europa terugkeert naar zijn basis: de volkeren en soevereine staten. Dat is de grondslag van het echte Europa; niet de bureaucratie in Brussel. De vele landen, talen en culturen; dat is de rijkdom van ons Europese continent. Verscheidenheid in plaats van politiek centralisme. Culturen die elkaar de ruimte laten en landen die vrijwillig samenwerken, in welk verband dan ook. Zonder dwang van bovenaf, zonder anonieme bureaucratie die uiteindelijk uitmondt in dwingelandij. Een Europa met vrije landen die de vrijheid hebben hun eigen koers te varen, en zelf kiezen op welke wijze ze willen samenwerken.
Forum voor Democratie is pro-Europa, dus tegen de EU. We zijn dól op ons continent, op Europa, maar geloven niet dat een bureaucratische superstaat-in-wording onze belangen goed kan dienen. Samenwerking met andere landen is belangrijk en waardevol, maar we zijn tegen een “ever closer union”, tegen steeds verdergaande integratie van lidstaten en tegen de continue uitbreiding, met name richting het oosten, van de EU.
FVD is dus voor een Europa van natiestaten, die elkaar versterken waar mogelijk, maar die te allen tijde hun eigen soevereiniteit behouden. De alsmaar verdere integratie van de EU én de uitbreiding richting Oost-Europa hebben ervoor gezorgd dat enerzijds Rusland zich genoodzaakt zag om zich te verdedigen en anderzijds dat Nederland niet zelf kan beslissen hoe ze zich tegenover het conflict opstelt. Wij willen dat Nederland dat wel kan. Dat ons land zelf kan beslissen over het immigratiebeleid, over de economie, dat Nederland zich bevrijdt van Europees micromanagement, van overbodige regelgeving én kan kiezen om niet mee te doen aan een onheuse en vernietigende oorlog die vooral in dienst van de Verenigde Staten wordt gevoerd.
Al decennia laat de EU zien slechts één oplossing te hebben voor elk denkbaar probleem, namelijk: meer EU. Zelfs als de Nederlandse bevolking met overweldigende meerderheid tegen verdere machtsuitbreiding stemt – zoals gebeurde toen we in 2005 tegen de Europese Grondwet stemden (die er vervolgens tóch gewoon kwam). Of toen we in 2016 tegen het EU-Associatieverdrag met Oekraïne stemden (maar dit niettemin werd geratificeerd). En we nu, acht jaar later, in een oorlog zitten die wij toen al voorspelden.
Die oorlog wordt door Europese functionarissen ingezet om het al lang verlangde Europees leger – in 2019 spraken ze er al over – te vormen. Ondertussen is Nederland steeds machtelozer komen te staan tegenover migratie, is er sprake van zogenaamde “war bonds” wat in concreto betekent dat de EU, voor het eerst, óók een belastingheffende entiteit zal worden. Zonder dat de politici verantwoording af hoeven te leggen aan de burger.
Dat is überhaupt het probleem van de EU-functionarissen. Vanuit Brussel nemen ze talloze besluiten, bijvoorbeeld, ten dienste van het klimaat. De Green Deal sloopt de nationale economieën, maakt het leven voor de boeren onmogelijk, helpt de industrie om zeep, zonder dat de burgers corrigerend kunnen optreden. Of ze besluiten aldaar om de vrijheid van het internet aan banden te leggen;
FVD wil hiermee stoppen. Wij zijn voor nationale soevereiniteit en voor democratische zelfbeschikking, en we willen dat we weer zélf kunnen beslissen over de inrichting van ons eigen land. We willen referenda over de euro, de open grenzen en het lidmaatschap van de EU. En we willen samenwerken op basis van gelijkwaardigheid – zonder Brusselse boven-ons-gestelden die bepalen hoe ons dagelijks leven er uit moet zien. En tot slot: controle houden over onze eigen geopolitiek keuzes.
GL-PvdA
Cultuur en onderwijs
Europa moet zich actief inzetten voor ons onderwijs en onze cultuur. Het budget voor kunst en cultuur in Europa moet dan ook fors omhoog. Europa is verbonden door gemeenschappelijke waarden, gedeelde geschiedenis en een gezamenlijke cultuur. Kwaliteitsonderwijs voor iedereen staat aan de basis van gelijke kansen en ontwikkeling. We willen dat iedere Europeaan, onafhankelijk van opleidingsniveau, de kans heeft om zich te ontwikkelen en Europa te leren kennen.
Daarvoor is een inclusief Erasmus+-programma nodig dat niet alleen voor universiteiten of HBO geldt, maar ook voor het MBO. Ook moet de studiebeurs voor een Erasmusuitwisseling toereikend zijn om iedereen de kans te geven van dit waardevolle initiatief te profiteren.
We bevorderen kennisuitwisseling tussen onderwijsinstellingen en grijpen gelijk in wanneer academische vrijheid in een EU-lidstaat in het gedrang is. Ook zorgen we ervoor dat nieuws, kunst en cultuur toegankelijk zijn voor iedereen. We stoppen dus met geoblocking van films, series en sport en introduceren een Europese museumkaart. Een Europees ticketsysteem voor concerten, theater en festivals moet ervoor zorgen dat het cultuuraanbod makkelijker beschikbaar wordt in de hele EU.
Beleidsvoorstellen
2. Opkomen voor onze rechten en democratie
2.6 Onderwijs en Cultuur
2.6.1 Uitwisseling
Het Erasmus+-uitwisselingsprogramma moet toegankelijker en inclusiever worden. Het programma wordt beschikbaar voor alle opleidingsniveaus, inclusief middelbare scholen, beroepsopleidingen en tijdens de professionele loopbaan. Hiervoor worden beurzen beschikbaar gesteld, vooral voor mensen met een klein budget, en wordt het budget aanzienlijk verhoogd. We onderzoeken of Erasmus+ voor mbo’ers op een andere manier ingericht kan worden met meer budget, zodat het aantrekkelijker wordt om deel te nemen. Het is belangrijk dat we de informatievoorziening verbeteren en aanmeldprocedures versimpelen.
2.6.2 Erkenning diploma’s
De EU werkt verder aan de wederzijdse erkenning van diploma’s en certificaten van binnen en buiten de EU, zodat mensen binnen de EU makkelijker over de grens kunnen studeren en werken. Er moeten specifieke afspraken komen om ook middelbare beroepsopleidingen en diploma’s op elkaar af te stemmen.
2.6.3 Investeren in polytechnisch onderwijs
Opleidingen moeten verbreed worden op het gebied van chemie, werktuigbouw en elektrotechniek, zodat technische vakmensen makkelijker over de grenzen van hun oude werkgebied kunnen kijken en innovatieve oplossingen bedenken die de energietransitie hard nodig heeft.
2.6.4. Investeren in taal- en cultuuronderwijs
De EU gaat fors meer investeren in toegankelijke taallessen, kunst en cultuuronderwijs en een divers Europees talenaanbod in onderwijsinstellingen. Ook komt er meer aandacht voor professionele kunst- en cultuureducatie. Hierdoor kunnen studenten in uiteenlopende talen en culturele vaardigheden afstuderen.
2.6.5 Academische vrijheid
De EU moet de academische vrijheid actief blijven bevorderen. Die staat steeds sterker onder druk in landen als Hongarije. Wanneer de onafhankelijkheid van onderwijsinstellingen in het geding komt, moeten Europese onderzoeks- en onderwijssubsidies voor deze lidstaten worden gekort.
2.6.6. Publiek geld naar publieke kennis
Innovaties gefinancierd met belastinggeld moeten altijd publiek beschikbaar zijn als het geen persoonlijke data betreft. Ook data verzameld in de publieke ruimte moet openbaar zijn. Deze publieke beschikbaarheid moet toegankelijk zijn via de officiële website van de EU.
2.6.7 EU-museumkaart
Er komt een Europese museumkaart, zodat je voor een vaste lage prijs naar alle musea in de EU kunt. Tot je 26e is een museumbezoek met deze kaart gratis. Er wordt onderzocht hoe de reeds bestaande (private) museumkaarten aan kunnen sluiten bij dit initiatief om zo in heel Europa geldig kunnen worden.
2.6.8 Europese producties
De EU bevordert Europese film-, televisie-, dans-, muziek- en theaterproducties, culturele festivals, literaire vertalingen, ander cultureel erfgoed en de digitalisering van musea en archieven. De EU stimuleert de internationale culturele interactie van al deze disciplines. Er wordt hiervoor voldoende budget beschikbaar gesteld.
2.6.9 Geoblocking
We stoppen met het blokkeren van het online streamen van bijvoorbeeld films, series en sport op basis van je locatie. De Europese Commissie herziet daarbij het huidige systeem van medialicenties dat gebonden is aan landsgrenzen.
2.6.10 Auteursrecht
We zetten ons in voor auteursrechtenregels waarin de belangen van makers en gebruikers op gelijke voet staan. We verkorten de lange termijnen voor auteursrecht. De herziening van het Europese auteursrecht moet zich richten op het beschermen van informatievrijheid en informatie-uitwisseling, het beëindigen van het downloadverbod, en het invoeren van een brede vrijstelling voor thuiskopie. We strijden tegen algemene uploadfilters.
2.6.11 Streamingsdiensten stimuleren lokale cultuur
Naar Nederlands voorbeeld moeten de grootste streamingsdiensten in heel de EU verplicht een percentage van hun omzet investeren in producties in de landen waar ze actief zijn. Zo dragen deze grote bedrijven bij aan het koesteren van de lokale kunstsector en promoten van regionale cultuur en artiesten.
2.6.12 Bescherming makers tegen (tech)bedrijven
Makers verdienen eerlijke vergoedingen voor hun artistieke prestaties. Wij strijden tegen oneerlijke praktijken, zoals gedwongen overdracht van intellectuele eigendomsrechten en wurgcontracten. We versterken de positie van makers, zoals auteurs, acteurs, musici en journalisten, ten opzichte van grote techbedrijven, mediaplatforms en productie-instellingen. Ook beschermen we makers bij de ontwikkeling van generatieve AI. We zorgen ervoor dat zij niet met lege handen tegenover grote (tech)bedrijven komen te staan en hun bestaande rechten op een toegankelijke en snelle manier in kunnen roepen.
2.6.13 Een sociale cultuursector
Aan het verstrekken van Europese subsidies op kunst- en cultuurgebied, stellen we strenge sociale voorwaarden. Er komen bindende eisen ten aanzien van eerlijke betaling, goede werkomstandigheden en bij eventuele intieme situaties is er verplicht een intimiteitscoördinator aanwezig. We hanteren daarbij fair pay en fair practice als norm.
2.6.14 Ticketverkoop
Er komen Europese regels die de exclusieve doorverkoop van kaartjes voor een concert, evenement of festival via een platform tegen excessieve administratiekosten aan banden leggen. Ook werken we aan een alternatief Europees publiek systeem waar alle cultuurinstellingen kaartjes kunnen verkopen. Hierin kun je in een oogopslag zien wat er in je stad, regio of land te doen is.
2.6.15 Europees Cultuurfonds
We breiden het bestaande Creative Europe fonds substantieel uit. Met dit fonds zorgen we voor structurele subsidies voor artiesten, kunstenaars, literaire vertalers, muziekscholen en andere culturele instellingen in de EU. Het fonds steunt in het bijzonder de Europese culturele uitwisseling en cultuur in de regio. We besteden aandacht aan diversiteit en inclusie in het aanbod. Het fonds biedt makers ondersteuning bij het opzetten en vinden van betaalbare werkruimtes ter versterking van sociale samenhang.
2.6.16 Roofkunst
Lidstaten die roofkunst in bezit hebben, worden verplicht zich actief in te zetten deze terug te geven. Hierbij is onderhandeling mogelijk, maar moeten de wensen van de rechtmatige eigenaren leidend zijn.
2.6.17 Europees burgerschap voor iedereen
We bevorderen kennis over de EU en haar democratische instituties door het stimuleren van Europese burgerschapslessen. De Europese democratie is momenteel onvoldoende verbonden met haar burgers. Dit is deels te danken aan een gebrek aan kennis over het werken van de EU onder deze burgers. We stellen lesmateriaal over de Europese Unie voor het onderwijs beschikbaar.
Natuurherstel en eerlijk en gezond voedsel voor iedereen
Oog voor de regio
Het is belangrijk dat de landbouwtransitie in krimpgebieden gepaard gaat met investeringen in de leefbaarheid door gebruik te maken van de juiste Europese cohesiefondsen. Zo blijft het leven op het platteland aantrekkelijk voor komende generaties.
De EU ondersteunt de voorzieningen op het platteland zoals onderwijs, openbaar vervoer, zorg, huisvesting, kunst en cultuur en sport om de ongelijkheid ten opzichte van drukker bevolkte gebieden te compenseren.
Media en persvrijheid
Europa is bij uitstek een democratisch project. Door schade en schande leerden we op ons continent dat we alleen verder komen als we samen onze toekomst vormgeven. We stellen iedereen in staat zichzelf te kunnen zijn en zetten gedeelde belangen voorop. Daar hoort bij dat alle Europeanen moeten kunnen vertrouwen op de overheid en beschermd zijn tegen onrecht. Onafhankelijke rechtspraak, de rechten van minderheden en persvrijheid zijn cruciale pijlers van onze democratie die we koesteren.
Maar helaas staan deze fundamenten van onze democratie steeds vaker onder druk. Met dit programma staat GroenLinks-PvdA in Nederland én Europa pal voor de rechtsstaat. Dat is nodig omdat extreemrechts aan kracht wint in Europa. Andere politieke partijen nemen daarbij hun extreme en anti-democratische gedachtegoed over, ook in het Europees Parlement. Daarom staan wij op tegen alle krachten die verdeeldheid zaaien en onze democratie en rechtsstaat ondermijnen. In ons Europa is geen plek voor zondebokpolitiek en polarisatie. Wij bieden echte oplossingen en maken daarbij de Europese Unie democratischer en slagvaardiger.
Wij steunen de nieuwe Europese wet voor mediavrijheid om redactionele en journalistieke onafhankelijkheid te waarborgen en mediapluralisme te bevorderen. We treden op tegen de mechanismen die online de grootschalige verspreiding van desinformatie, extremisme en haat aanjagen. Eenzijdige imperia van mediamagnaten gaan we tegen. Journalisten mogen nooit belemmerd worden door rechtszaken die enkel ter intimidatie dienen. Er is een expliciet verbod nodig op het afluisteren of hacken van journalisten, activisten en politici. Ook komt er een Europees fonds om voorvechters van democratie en media te ondersteunen.
Beleidsvoorstel
De Europese wet voor mediavrijheid moet persvrijheid, pluraliteit van het medialandschap en transparantie over media-eigendom verbeteren. Journalisten en hun omgeving mogen niet bespioneerd worden bij hun werk en niet belemmerd worden door rechtszaken op oneigenlijke gronden (SLAPPs). EU-initiatieven voor onafhankelijke kwaliteitsmedia moeten steun bieden in landen waar de mediavrijheid onder druk staat. Bij overnames van mediabedrijven in de EU kijken we kritisch naar de impact daarvan op het medialandschap, om eenzijdige imperiums van mediamagnaten tegen te gaan.
JA21
Nederland in Europa
Wij zijn voor een Europa waarin lidstaten samenwerken, maar tegelijkertijd hun soevereiniteit behouden. De EU moet zorgen voor economische groei, welvaart en banen. Ondernemers moeten weer de ruimte te krijgen. Dus met zo min mogelijk regeldruk of andere Brusselse bemoeienis, want steeds vaker belemmert regeldruk ondernemers en fnuikt het economische activiteit.
De EU moet zich zoveel mogelijk terugtrekken uit het leven van mensen en een dienende rol naar de lidstaten aannemen. Privacy, digitale veiligheid en vrijheid van meningsuiting staan daarbij hoog in het vaandel. Om onze democratische invloed en belangen veilig te stellen, moet de invloed van de nationale politiek in de EU worden vergroot en de Brusselse bureaucratie teruggedrongen.
Digitalisering, media en A.I.
De EU heeft de digitalisering van de Europese gemeenschappelijke markt hoog op de agenda staan. Ons leven wordt dan ook steeds meer digitaal en de opkomst van kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, of AI) en robotics zullen ons leven nog sneller automatiseren. Een meer digitale wereld betekent ook dat meer werk (en dus beleid) zal moeten worden gemaakt omtrent cyberveiligheid en databescherming. Het is van belang dat er binnen de gemeenschappelijke markt duidelijke standaarden komen om data van burgers, bedrijven en overheden te beschermen. Wat JA21 betreft richt de EU zich op het ontwerpen van die gemeenschappelijke standaarden. Tegelijkertijd moet innovatie niet onnodig afgeremd worden. Bedrijven moeten zelf verantwoordelijk en aansprakelijk worden gemaakt voor de gevolgen van hun algoritmes. Zodra een bedrijf een (AI) algoritme ontwikkelt dat een aantoonbaar negatieve impact heeft op de levens van mensen, dan wordt het bedrijf volledig aansprakelijk geacht. Dat zorgt ervoor dat bedrijven direct rekening hiermee houden bij de ontwikkeling van hun algoritmes, in plaats van dat de EU algehele controle en verboden moet uitoefenen en handhaven.
De opkomst van sociale media heeft ons veel gebracht, maar kent ook grote uitdagingen. Beïnvloeding van ons democratisch proces en publieke debat, met name vanuit landen buiten de EU, is onacceptabel. De Digital Services Act en Digital Markets Act zijn Europese wetgeving ontworpen om te beschermen tegen illegale content op sociale media. De vrijheid van meningsuiting moet daardoor echter niet onder druk komen te staan. Meningen – hoe onwaarschijnlijk ook – moeten kunnen worden gegeven. Wat JA21 betreft ligt de primaire verantwoordelijkheid voor het modereren van sociale media bij de bedrijven zelf. Gezien de bepaling van illegale content direct raakt aan klassieke grondrechten als de vrijheid van meningsuiting, dient de vaststelling daarvan (zeker als het berichtgeving in de eigen taal betreft) aan de lidstaten te worden overgelaten. De democratische controle op nationale lidstaten geeft de beste waarborgen voor een terughoudende toepassing.
De Europese Unie wil steeds meer invloed krijgen op het (digitale) burgerschap. Voornamelijk met de introductie van een Europese digitale identiteit en een digital wallet zal de EU steeds verder doordringen tot het leven van de burgers van de lidstaten. JA21 wil dat (digitale) burgerzaken zoveel mogelijk bij de lidstaten blijven liggen. Een Europese digitale identiteit, waarvan een meerderheid van het Nederlandse parlement overigens tegen stemde, is onwenselijk.
JA21 wil:
• Ruim baan voor innovatie, digitalisering en automatisering van de Europese gemeenschappelijke markt.
• Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid zoveel mogelijk bij bedrijven leggen. Negatieve effecten van (AI) algoritmes – bedoeld of onbedoeld – komen volledig bij bedrijven te liggen.
• Vrijheid van meningsuiting online beschermen. Tegelijkertijd blijven bedrijven zelf verantwoordelijk voor het modereren van de uitingen van hun gebruikers.
Onderwijs
De Europese gemeenschappelijke markt is gebaat bij uitwisseling van kennis en onderzoek. Het is belangrijk dat talent op de beste plekken van Europa wordt ingezet. Als kenniseconomie is dit ook in het belang van Nederland. De grote toestroom van internationale studenten (veel vanuit de Europese Erasmusbeurs) zorgen ook voor spanningen. Zowel op universiteiten, waar Nederlands niet langer de voertaal is, of op de woningmarkt. JA21 wil de juiste balans tussen aan de ene kant talent aantrekken en inzetten, en aan de andere kant de weg vrijhouden voor Nederlandse studenten en onderzoekers.
JA21 wil:
• Steun voor studie- en onderzoeksprogramma’s, zoals Erasmus+ en Horizon
• De mogelijkheid voor een numerus fixus op internationale studenten, ook vanbinnen de EU.
• De toenemende verengelsing van het hoger onderwijs tegengaan
NSC
Cultuur en onderwijs
Europa is een kleurige lappendeken van regio´s met eigen taal, cultuur, geschiedenis, tradities en identiteit. Samen vormt het de Europese cultuur. Die is dus per definitie gebaat bij het voortbestaan van die eigenschappen en tradities. Gemeenschappen worden in hun eigenheid erkend, zodat de geschiedenis en gemeenschapszin kunnen voortleven met alle tradities die daarbij horen.
• Vanuit Europa moet oog zijn voor kleinschaligheid en gemeenschappen. Verantwoordelijkheden moeten daar zo dicht mogelijk bij worden belegd. Die bestuurslagen weten wat van waarde is en in de gemeenschap leeft.
• Europese regelgeving mag dan ook niet ten koste gaan van de culturele eigenheid van groepen en gemeenschappen.
• Wij streven met elkaar naar een structurele schone lucht, maar dat betekent geen verbod op zeer incidentele uitstoot ten koste van bijvoorbeeld onze paasvuren. Wij streven met elkaar naar veiligheid. Maar dat mag niet ten koste gaan van tradities als carbidschieten of versierde wagenoptochten. Wij streven met elkaar naar het voorkomen van dierenleed, maar zulks ter beoordeling van het lokale gezag dat bekend is met tradities en de omgang met dieren. Een cultureel feest zoals Kallemooi op Schiermonnikoog met een haan die kort in de mast hangt, mag dan ook niet worden belemmerd als gevolg van nieuwe Europese richtlijnen voor dierenwelzijn als deel van de Green Deal.
• Gedetailleerde Europese regelgeving en de interpretatie daarvan leiden tot schrijnende situaties. Het leidt ertoe dat soms dorps- en buurtfeesten niet meer worden georganiseerd, omdat de vrijwilligers aanlopen tegen onmogelijke opgaven, vuistdikke regelpakketten met richtlijnen en vergunningsaanvragen. Als een trekker met aggregaat niet meer inzetbaar is bij het opbouwen van de jaarmarkt, omdat het stikstofmodel wordt toegepast, dan wordt het vieren van de dorpsgemeenschap ontmoedigd in plaats van versterkt.
• Waar Europese regelgeving inbreuk maakt op nationale en lokale gebruiken, gewoonten, tradities, feesten en folklore van culturele, sportieve of religieuze aard, kan het bevoegde nationale of lokale gezag afwijken van de Europese norm.
• We zijn tegen een Europees verbod op ritueel slachten
• Bij het verdelen van Europese (cultuur)gelden moet meer oog komen voor de landelijke gebieden en is leefbaarheid belangrijker dan rendement. Er moet actief geïnvesteerd worden in gebieden waar de bevolkingsdichtheid lager is en het voorzieningenniveau afneemt. Juist in die gebieden is de noodzaak het grootst.
• De Super League voor het Europese clubvoetbal komt er niet. De nationale voetbalfederaties houden regie over de Europese competities via de UEFA. Er komen mogelijkheden om een minimumaantal ‘home grown’-spelers op te stellen in nationale en Europese competities, met ten minste 6 in Nederland geboren of getogen spelers plus maximaal 5 buitenlandse spelers, zoals ooit voorgesteld door Johan Cruyff.
• Er moeten Europese afspraken komen die de liberale gokmarkt gaat beperken. Om in Nederland de gokverslaving terug te dringen moeten niet elders gokmogelijkheden ontstaan. We willen de reclame reguleren en de deelname van minderjarigen verbieden, waarbij de aanbieders aansprakelijk worden gesteld voor hun deelname.
• Niet alles hoeft centraal in Europa geregeld te worden. We hechten aan de bijzondere samenwerking met Vlaanderen vanwege de gemeenschappelijke taal en culturele wortels, alsook met de aangrenzende Duitse deelstaten Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen. Niet alleen het kabinet, maar ook de Tweede Kamer moet in die relatie investeren.
• Landen moeten zich beter houden aan de afspraken die gemaakt zijn in het kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden en het Handvest voor regionale talen of talen van minderheden en elkaar aansporen hetzelfde te doen. Als blijkt dat regeringen dit niet actief doen moeten er sancties opgelegd kunnen worden, meer dan alleen een evaluatierapport, die regeringen verplichten stappen te zetten.
• Wij staan voor een levendige samenwerking tussen regionale minderheden en sprekers van minderheidstalen. Het goed ontwikkelen van de gebiedseigen talen zoals het Fries is van onschatbare waarde en tige wichtich voor een meertalige omgeving.
• We stimuleren de samenwerking in grensregio’s (Euregio) op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt, bereikbaarheid en onderlinge hulp en dienstverlening. We vinden het belangrijk om – naast het Engels – ook de taalvaardigheid in Duits en Frans in het (beroeps-)onderwijs te blijven stimuleren.
• We zien Erasmus+ als een goed programma voor onder andere de uitwisseling van studenten en het verlenen van subsidies voor samenwerking tussen onderwijsinstellingen en onderzoek. We bevorderen uitwisseling van studenten op het mbo, hbo en de universiteiten. Het is heel goed om een semester of een studiejaar in een ander EU-land door te brengen.
A.I.
• De EU moet een scherp debat voeren over het gebruik van AI (kunstmatige intelligentie) en de risico’s dat Europese en Nederlandse waarden worden ondermijnd. We moeten voorkomen dat we gaan achterlopen bij ontwikkeling van technologie; daar moet fors in worden geïnvesteerd. Tegelijkertijd zijn er wel regels nodig om ongewenste ontwikkelingen van AI tegen te gaan.
PvdD
Kunst, cultuur en onderwijs
Toegang tot onderwijs helpt om armoede en sociale uitsluiting te voorkomen, menselijke en maatschappelijke waarden te handhaven en alle vormen van discriminatie aan te pakken. Volgens recente cijfers van de OESO kampt in Europa nog 20% van de beroepsbevolking met te weinig vaardigheden op gebied van taal en rekenen. Een kwart van de Europese volwassenen kan niet effectief gebruikmaken van informatie-en communicatietechnologie. Zelfs in een rijk land als Nederland leeft bijna 10% van de kinderen in armoede. Door iedereen in Europa de mogelijkheid te geven om goed onderwijs te volgen, kunnen we voor iedereen de kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Cultuur zorgt voor begrip en verbinding. We ondersteunen een sterke kunst-, cultuur- en mediasector, die de ruimte krijgt om vernieuwend en kritisch te zijn en waarin makers eerlijk worden beloond.
• Lidstaten garanderen het recht op toegang tot inclusief onderwijs voor alle kinderen en jongeren.
• De invloed van bedrijven en multinationals op de inhoud van onderwijs en wetenschappelijk onderzoek wordt beperkt. De EU zorgt ervoor dat universiteiten minder afhankelijk worden van commerciële geldstromen.
• Wetenschappelijke publicaties dienen vrij toegankelijk te zijn.
• De EU stimuleert de culturele samenwerking tussen nationale regeringen onderling en met internationale organisaties. Daarbij wordt geïnvesteerd in gezamenlijke en eerlijke arbeidsvoorwaarden en vergoedingen voor makers.
• De creatieve sector en de erfgoedwereld worden actief betrokken bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven, zoals sociale rechtvaardigheid en de klimaat- en natuurcrisis. De kracht van cultuur wordt onderdeel van de Green Deal.
• De EU financiert en faciliteert initiatieven op het gebied van film, kunsten en de rest van de creatieve sector. Daarbij is het bevorderen van diversiteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van het aanbod belangrijk.
• De EU bevordert de verspreiding en toegankelijkheid van literatuur door te investeren in vertaling en digitalisering.
• De EU biedt lidstaten hulp bij de bescherming van hun cultureel erfgoed. Tot cultureel erfgoed behoren geen zaken die het welzijn van dieren, natuur of milieu aantasten. Stierenvechten en foie gras-productie zijn barbaars, krijgen dus geen erfgoedstatus en worden afgeschaft.
• Het auteursrecht en het auteurscontractenrecht worden gemoderniseerd om de positie van makers te versterken.
• De positie van makers ten opzichte van bijvoorbeeld streamingdiensten als Spotify wordt versterkt, waardoor zij een eerlijke vergoeding krijgen voor hun werk.
Digitalisering, media, privacy en A.I.
Onafhankelijke, pluriforme journalistiek en media en betrouwbare informatievoorziening zijn essentieel voor het functioneren van een democratische samenleving. De Partij voor de Dieren wil dat de EU de journalistieke vrijheid beschermt en stimuleert.
• De EU bestrijdt machtsconcentraties en belangenverstrengeling tussen media en politiek. Ze zet zich in voor vrije pers, divers media-aanbod en wettelijke bronbescherming voor journalisten.
• We versterken de toegankelijkheid en omvang van fondsen voor onafhankelijke journalistiek en steunen meer investeringen in onderzoeksjournalistiek. Daarbij is er aandacht voor duurzaamheid, inclusie en diversiteit.
• We komen op voor de rechten van journalistieke organisaties en makers om eerlijk betaald te krijgen door techgiganten (Google, Meta etc.) voor het gebruik van hun werk.
• Er komt een verplichting voor aanbieders van kunstmatige intelligentie (AI) om transparant te zijn over de manier waarop ze gebruikmaken van nieuwsartikelen en andere bronnen.
• Online veiligheid is van groot belang. Er komt een aanpak tegen groepsbelediging, digitaal pesten, discriminatie en oproepen tot racistisch of elke andere vorm van geweld op sociale media en internetfora.
Digitale rechten, zoals het recht op privacy, zelfbeschikking en zelfontplooiing, worden leidend in onze omgang met digitale technologie. Digitalisering biedt steeds meer kansen, maar behelst ook bedreigingen. We kunnen elkaar wereldwijd snel ontmoeten en van elkaar leren. We kunnen de tijd die we uitsparen door automatisering gebruiken voor zinvol werk en voor elkaar. We kunnen kennis over de hele wereld met elkaar delen en zo groene transities versnellen. Maar als we niet oppassen, is de keerzijde groot. Digitale intimidatie, deepfakes en vergaande dataverzameling door multinationals en overheden zetten de privacy en veiligheid van burgers op het spel.
• De EU gaat persoonsgegevens op het hoogste niveau beschermen en waarborgt de privacy van gebruikers van chatapps en andere internetdiensten.
• Bedrijven worden streng gehouden aan de principes Privacy by Design en Privacy by Default. Dat betekent dat er zo min mogelijk data verzameld worden en dat de standaardinstellingen altijd privacyvriendelijk zijn.
• Gebruikersdata worden niet doorverkocht of ingezet voor commercieel gewin. We zetten in op een algeheel Europees verbod op trackingtechnologie, waarmee enorme hoeveelheden persoonsgegevens van internetgebruikers worden verzameld en daarna gebundeld doorverkocht. Het ongevraagd verzamelen en opslaan van gegevens van Europese burgers en bedrijven door buitenlandse inlichtingendiensten is onacceptabel. De EU treft maatregelen om deze privacyschendingen zo spoedig mogelijk te stoppen. Het huidige EU-VS-privacyschild is niet afdoende en wordt verbeterd.
• Bedrijven mogen alleen gegevens verzamelen als daar nadrukkelijk toestemming voor is gegeven, waarbij op een korte, makkelijk leesbare manier aan de gebruiker wordt uitgelegd waar deze voor worden gebruikt. Weigeren is altijd een optie.
• Burgers krijgen meer zicht in de gegevens die over hen zijn opgeslagen en betere mogelijkheden om zich uit datasystemen te laten verwijderen. Bedrijven melden hoe vaak ze gegevens ten behoeve van justitie openbaar hebben moeten maken.
• Er worden geen biometrische gegevens verzameld en uitgewisseld, anders dan nodig voor identificatie door justitie door middel van bijvoorbeeld vingerafdrukken of DNA.
• Er komt een meldplicht voor datalekken. Bedrijven worden verplicht om ook de getroffen burgers zelf in te lichten als hun gegevens zijn gelekt. Hackers die beveiligingslekken blootleggen genieten bescherming.
• Al het Europese beleid op het gebied van aftappen, verzamelen en opslaan van gegevens van burgers wordt scherp herzien in het belang van de privacy. Zo komt er een einde aan de bewaarplicht voor telefoon-en internetgegevens, het doorgeven van passagiersgegevens aan de VS, de inzage in Europese banktransacties door de VS en de verplichte opname van vingerafdrukken in reisdocumenten.
• Nieuwe beleids- en wetsvoorstellen van de EU worden getoetst op de gevolgen voor de privacy. Wanneer deze de bescherming van de persoonlijke levenssfeer aantasten, worden ze aangepast of gaan ze van tafel. Cybersecurity bereik je niet met het schenden van grondrechten.
• Opsporingsinstanties mogen geen toegang tot computers krijgen zonder dat daar een zwaarwichtige, door de rechter te toetsen reden voor is.
• Bank- en betaalgegevens van burgers zijn vertrouwelijk en moeten dat ook blijven. Het onderdeel ‘toegang van derden tot de betaalrekeningen’ van de richtlijn betaaldiensten (PSD2) wordt afgeschaft.
• Clouddiensten van grote internetdiensten moeten binnen de EU fysiek opgeslagen worden.
• De privacy van demonstranten wordt beschermd. ID-controles van vreedzame demonstranten zijn in strijd met het demonstratierecht, het recht op privacy en het recht op gegevensbescherming. Surveillance van vreedzame demonstranten stopt.
• Burgers hebben recht op een vrij internet zonder filters, blokkades of doorgifte van gegevens door providers. Netneutraliteit wordt wettelijk gegarandeerd.
PVV
Nederland in Europa
Laten we trots zijn op onze eigen tradities en onze cultuur. Laten we onze Nederlandse identiteit en nationale soevereiniteit koesteren en beschermen. We moeten ons niet overleveren aan de grillen van de ongekozen Eurocommissarissen in Brussel.
Wij willen een opt-out op immigratie en asiel, en de regels aanpassen en versoepelen op het gebied van klimaat en stikstof. We willen onze financiële bijdrage aan de EU fors beperken. Kortom: minder EU en meer Nederland.
SGP
Cultuur, onderwijs en sociaal beleid
De Europese Unie is eerst en vooral een samenwerkingsverband van soevereine staten. Wat de SGP betreft moet er in de EU volop ruimte blijven voor nationale eigenheid. Beleidsthema’s als onderwijs, sociale zaken, cultuur en volksgezondheid zijn hier nauw mee verbonden en kunnen dus het beste op nationaal niveau vormgegeven worden. Zeker in het onderwijs en de zorg moet er ruimte blijven voor een christelijke identiteit. Ook geldt voor deze beleidsterreinen het subsidiariteitsprincipe, omdat ze het beste zo dicht mogelijk bij de burger geregeld kunnen worden.
De SGP ziet wel Europese meerwaarde in het erkennen van elkaars diploma’s en certificaten. Dit faciliteert economische samenwerking en geeft meer perspectief op de arbeidsmarkt. Gelukkig zijn er op dit vlak al veel stappen gezet. Ook is het goed om uitwisseling van studenten te bevorderen, met name via het programma Erasmus+.
De SGP ziet geen meerwaarde in de oprichting van Europese universiteiten. Als motivatie is aangegeven dat de universiteiten moeten bijdragen aan het versterken van een Europese cultuur. Dat wringt met de academische vrijheid en de rol van universiteiten. Het is bovendien de vraag of de EU überhaupt een rol moet spelen in de vorming van Europese universiteiten. Wat de SGP betreft moeten academische instellingen meer instrumenten krijgen om de instroom van buitenlandse studenten te kunnen beheersen. De Europese Studentenrichtlijn vormt hiervoor een belemmering en moet dus worden aangepast. Lidstaten krijgen in elk geval de bevoegdheid om zelf een maximumaantal toelatingen van internationale studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) te handhaven.
Cultuur De Europese Unie is een diverse gemeenschap van verschillende culturen. Dat moet vooral zo blijven. ‘Eenheid in verscheidenheid’ is niet voor niets het motto van de EU. Streven naar uniformiteit past daar helemaal niet bij. De SGP hecht daarom aan bescherming van nationale en regionale talen en tradities. De SGP pleit niet voor extra EU-regelgeving op dit vlak, maar wil vooral waakzaam zijn dat deze zaken niet in de knel komen door EU-regels. Zeker moet er oog zijn voor de christelijke wortels van Europa. Dat dit helaas niet vanzelfsprekend is, bleek in 2021 toen de Europese Commissie probeerde om ‘Kerstdagen’ te vervangen door ‘feestdagen’.
Beleid over sport, kunst, media en recreatie moet in lijn met het subsidiariteitsbeginsel bij de lidstaten blijven. De SGP ziet geen meerwaarde of noodzaak deze zaken op Europees niveau te regelen. Daarom moet er ook een einde komen aan subsidies voor films, dans en andere cultuuruitingen via het Creative Europe-programma. Ook is de SGP tegen het opzetten van ’EU Experience Centres’ in alle lidstaten of het neerzetten van EU-monumenten in elke gemeente. Deze vormen van propaganda zijn een verspilling van belastinggeld, dat veel zinvoller besteed kan worden.
In het kort:
• EU-beleid houdt rekening met nationale en regionale talen en tradities. Er is nadrukkelijk oog voor het christelijke erfgoed, bijvoorbeeld voor christelijke feestdagen.
• Cultuurbeleid blijft een verantwoordelijkheid van de lidstaten.
• Het programma Creative Europe wordt opgeheven.
• Er komen geen Europese propagandacentra of monumenten.
Nederland in Europa
De SGP staat voor een EU die op kernzaken en kerntaken resultaat levert en slagkracht heeft en tegelijkertijd de soevereiniteit van de lidstaten zoveel mogelijk respecteert. Daarom kiest de SGP voor een bescheiden EU volgens het adagium ‘samenwerking ja, superstaat nee’. De SGP heeft daarbij altijd het standpunt gehuldigd dat het bestuur zo dicht mogelijk bij de burger moet blijven. In het verlengde hiervan is de SGP ook voor het zoveel mogelijk respecteren van de eigen verantwoordelijkheid van de mens en de maatschappelijke verbanden waarin hij leeft en actief is. Daarbij zijn subsidiariteit, proportionaliteit en effectiviteit leidende beginselen. Dit houdt in dat zaken zo dicht mogelijk bij de burger geregeld worden, dat er alleen EU-wetgeving volgt wanneer dit noodzakelijk is en dat deze wetgeving niet ingrijpender mag zijn dan nodig om doelmatig te zijn. Deze beginselen worden echter in de praktijk onvoldoende gerespecteerd door de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement. In artikelen 2 t/m 6 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) staat dat de EU verantwoordelijk is voor thema’s als de interne markt, handel en het douanebeleid, maar dat de lidstaten aan zet zijn op terreinen als sociale zekerheid, onderwijs, gezinsbeleid, lhbti-rechten en zorg. De EU kan een belangrijke bijdrage leveren aan vrede en welvaart. Dat maakt een Nexit politiek en economisch gezien onwenselijk, tenzij verregaande ontwikkelingen in de Europese Unie een heroverweging hiervan noodzakelijk maken. Daar komt bij dat de EU-lidstaten met elkaar verbonden zijn in onder meer hun christelijke oorsprong, de interne markt en de democratische rechtstaat.
Kritiek op het functioneren van de EU hangt voor een belangrijk deel samen met het feit dat de EU-landen niet alleen onderling verbonden, maar ook uniek en verschillend zijn in hun geografische ligging, taal, cultuur en maatschappelijke samenhang. Deze verschillen tussen lidstaten mogen niet worden genegeerd. De historische eigenheid van de landen verdient wat de SGP betreft volop respect. Er moet daarom meer ruimte worden gegeven aan de lidstaten om eigen keuzes te kunnen maken. Meer ruimte voor variatie en flexibiliteit kan helpen om slepende kwesties op te lossen en polarisatie te voorkomen.
Digitalisering, privacy en A.I.
Digitalisering speelt een grote rol in onze samenleving. Fysieke grenzen vervagen steeds meer, omdat cyberdreigingen bij uitstek grensoverschrijdend zijn en niet ophouden bij de Nederlandse grens. Samenwerking tussen lidstaten is daarvoor essentieel. Om de digitale veiligheid te verbeteren en digitalisering in het algemeen in goede banen te leiden, is toekomstbestendige wetgeving nodig op Europees niveau.
Machtsmisbruik van grote techplatforms zoals Google, Facebook, Amazon en TikTok is een serieuze bedreiging. Wetgeving op EU-niveau is nodig om bedrijven en burgers beter te beschermen tegen oneerlijke concurrentie en misbruik van gegevens. De Data Act, Digital Services Act en de Digital Markets Act moeten regelmatig tegen het licht worden gehouden met het oog op nieuwe ontwikkelingen. Hoewel de potentie van kunstmatige intelligentie (AI) groot is, geldt dat ook voor de gevaren hiervan. De SGP pleit daarom voor strenge ethische kaders en is voorstander van regelgeving op EU-niveau vanwege het grensoverschrijdende karakter van AI. Zo moeten AI-systemen voldoen aan beginselen als proportionaliteit, dataminimalisatie en transparantie. De SGP is altijd tegen een Europese digitale portemonnee (digital wallet) geweest, die als vervanging zou moeten gaan dienen van nationale identificatiesystemen, zoals DigiD in Nederland. De voordelen van zo’n Europees systeem wegen niet op tegen de nadelen. Een Europese digitale identiteit zou de gebruiker toegang bieden tot allerlei persoonlijke gegevens die op aanvraag beschikbaar zijn voor overheden, instanties en bedrijven in heel de EU. Dat brengt allerlei gevaren met zich mee. Hoe wordt de privacy gewaarborgd? Wie krijgt er toegang tot de gegevens? Wat de SGP betreft is een digitale Europese identiteit een stap in de verkeerde richting, namelijk die naar een Europees burgerschap.
De burger moet altijd toegang hebben tot zijn persoonlijke gegevens en zelf de regie kunnen houden over wat er met zijn data gebeurt. Daarbij moet er ook aandacht zijn voor mensen die niet of nauwelijks mee kunnen of willen komen in de digitale samenleving. Daarom moet bij ieder nieuw voorstel altijd de mogelijkheid blijven bestaan om ook fysiek of op papier zaken te regelen.
Het is aan de lidstaten om samen met het bedrijfsleven afspraken te maken om kwetsbare groepen in de samenleving te beschermen tegen cybercrime. Bij de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is gebleken dat niet alleen de handhaving tekortschiet, maar dat er ook sprake is van een enorme lastenverzwaring voor met name het sociale domein. Hier moet een goede balans in worden gevonden.
Veilig internet gaat voor de SGP verder dan de bescherming tegen cyberaanvallen, het inkaderen van kunstmatige intelligentie en het tegengaan van machtsconcentratie van grote techbedrijven. Veilig en gefilterd internet voor zowel kinderen als volwassenen moet meer prioriteit krijgen. Kinderen, maar evengoed volwassenen, moeten door goede filtering worden beschermd tegen pornografisch en gewelddadig materiaal. De Europese Commissie moet met wetgeving komen om samen met de lidstaten dit ernstige probleem aan te pakken.
Daarnaast moet het in de EU onmogelijk worden om illegale content te hosten op websites. Sites die seks met minderjarigen aanbieden of waar mensenhandel mee wordt gefaciliteerd, worden direct uit de lucht gehaald.
Door de verregaande digitalisering van ons leven verzamelen bedrijven ontzettend veel data van burgers. Bedrijven gaan niet altijd zorgvuldig om met data of bewaren ze niet op een veilige manier. Als data, zoals persoonsgegevens, in verkeerde handen komen, kan dat tot grote problemen leiden. De SGP pleit dan ook voor strikte handhaving van Europese wet- en regelgeving die misbruik en lekken van data moet tegengaan. De praktijk is helaas dat niet alleen criminelen misbruik maken van data van burgers. Ook landen met een offensief cyberprogramma, zoals Rusland en China, gebruiken persoonlijke data om via sociale media mensen en soms zelfs democratische verkiezingen te beïnvloeden. De EU-lidstaten moeten zich dan ook krachtig wapenen tegen online manipulatie en desinformatie in het nieuws en op sociale mediakanalen. De Digital Services Act (DSA) kan een effectief middel zijn om bedrijven te dwingen illegale content te verwijderen. Dit mag echter niet de vrijheid van meningsuiting aantasten. Ook tegen antisemitisme, dat veelvuldig online verspreid wordt en slechts in enkele gevallen bestraft wordt, moet hard worden opgetreden. Het aanpakken met behulp van de DSA van persoonlijke advertenties op basis van vertrouwelijke data, is belangrijk. Zeker als het gaat om minderjarigen mogen bedrijven geen persoonlijke advertenties meer aanbieden.
SP
Nederland in Europa
De SP staat voor internationale samenwerking, maar is tegen de vorming van een federaal Europa. Besluitvorming zou zo lokaal mogelijk moeten zijn, waardoor mensen meer zeggenschap hebben en we beter kunnen inspelen op de specifieke omstandigheden. Veel zaken kunnen we dus goed regelen zonder Europese bemoeienis. Daarom verwijzen we voor lokale, regionale en nationale vraagstukken graag naar onze verkiezingsprogramma’s voor gemeenteraads-, provinciale en Tweede Kamerverkiezingen.
Er is echter een aantal belangrijke uitdagingen die grensoverstijgend zijn en vragen om internationale samenwerking, zoals migratie, uitbuiting, werknemersrechten, klimaatverandering, milieuvervuiling en belastingontwijking. Met de oprichting van de EU is het aantal grensoverstijgend uitdagingen toegenomen, aangezien we nu een gezamenlijke interne markt en een gedeelde munt hebben. Bij elk Europees voorstel stelt de SP altijd de vraag: komt dit voorstel de werkende klasse ten goede of niet?
In de EU heeft elk land zijn eigen unieke geschiedenis en cultuur, waardoor we verschillende talen spreken en verschillende gewoonten hebben. De omvang van de unie is dynamisch, met landen die toetreden en vertrekken. Samenwerking vereist geen volledige samensmelting. Daarom willen wij, in tegenstelling tot Eurofederalisten, niet een volledige Europese integratie tot een federale superstaat.
Digitalisering en A.I.
Wij willen geen staatscontrole en ook niet dat grote technologiebedrijven onze keuzes bepalen. Het grootschalig verzamelen van persoonsgegevens is voor techbedrijven een verdienmodel geworden. Consumenten krijgen bij het gebruik van ‘gratis’ diensten (waarbij ze betalen met data, zoals op sociale media) dezelfde bescherming als wanneer ze zouden betalen met geld. Ook draaien we de bewijslast in het consumentenrecht bij digitale producten en diensten om: zo hoeven consumenten niet meer aan te tonen dat techbedrijven regels hebben overtreden, maar moeten de bedrijven in een rechtszaak bewijzen dat zij zich wel aan bestaande wetten en regels hebben gehouden.
Digitalisering mag niet leiden tot ontmenselijking en moet de samenwerking tussen mensen bevorderen. Daarvoor is onder meer belangrijk dat zoveel mogelijk kennis en kunde openbaar is en niet in de handen komt van privébedrijven. Het bevorderen van de ontwikkeling en het gebruik van vrije open-source technologie, open standaarden en privacyvriendelijke oplossingen – door zowel overheid als binnen het bedrijfsleven – is noodzakelijk.
We verzetten ons tegen de inzet van de Europese Digitale Identiteit (eID) zolang onduidelijk is of de technologie betrouwbaar is en onze data in veilige handen zijn.
In de herziening van de geoblocking wetgeving voegen we audiovisuele diensten toe. Hierdoor heb je in de hele EU toegang tot films, sportbeelden of series die je in Nederland ook legaal kunt zien. Tegelijkertijd beschermen we het kleinbedrijf door hen de vrijheid te geven aan wie ze online willen verkopen.
Kunstmatige intelligentie dient in dienst te staan van de gehele samenleving, waarbij de menselijke maat voorop staat, en niet slechts gericht is op het vergroten van de winst van het kapitaal. Kunstmatige intelligentie kan ons helpen bij veel problemen in het dagelijks leven. Maar het gebruik van algoritmen en kunstmatige intelligentie kan ook leiden tot ernstige mensenrechtenschendingen. We werken daarom aan een streng Europees regelgevend kader rondom kunstmatige intelligentie, waarin het voorzorgsprincipe wordt gehanteerd. Alleen kunstmatige intelligentie die volledig veilig is laten we daardoor toe op de markt.
VOLT
Media, persvrijheid, digitalisering en A.I.
We vergroten de transparantie en bestrijden corruptie en autocratische neigingen door:
• EU-fondsen en EU-stemrecht te schrappen van regeringen die de democratie, mediavrijheid, grondrechten of het onafhankelijke rechtssysteem in hun land ondermijnen, en in plaats daarvan rechtstreekse financiering van gemeenten en steden toe te staan;
• Europese regels af te dwingen die voorkomen dat journalisten het zwijgen wordt opgelegd, en door lobbyisten al hun bijeenkomsten te laten registreren op één platform om daarmee politici ter verantwoording te kunnen roepen.
We geven Europa een krachtige stem op het wereldtoneel en maken Europa voor zijn veiligheid onafhankelijk van anderen door:
• een Europese minister van Buitenlandse Zaken aan te stellen die het verenigde en op waarden gebaseerde buitenlandbeleid uitdraagt en die werkt aan wereldwijde consensus over kwesties als klimaat, kunstmatige intelligentie (AI) en cyberveiligheid.
We laten digitalisering voor iedereen werken door:
• een one-stop-shop op te zetten om startende bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen snel door de bureaucratie te navigeren en het Engels in te voeren als extra officiële taal in heel Europa;
• ervoor te zorgen dat alle overheidsdiensten in heel Europa op elkaar aangesloten zijn en met elkaar kunnen samenwerken en een open data- en open source-aanpak af te dwingen voor alle publiekelijk aangeschafte software en gegevens;
• de EU Digital Identity Wallet uit te rollen (het systeem waarin iedere EU-burger een unieke digitale EU-identiteit inclusief gegevensopslagruimte krijgt), met controle door de gebruiker, gedecentraliseerde gegevensopslag en robuuste gegevensbescherming.
We waarborgen de rechten van mensen in de digitale wereld en we waarborgen een digitalisering die ten dienste staat van alle Europeanen door:
• een Europese streamingdienst op te zetten die burgers gratis toegang geeft tot alle media die in de hele Europese Unie met overheidsgeld zijn geproduceerd;
• de ‘Verklaring over Europese digitale rechten en beginselen voor het digitale decennium’ (Declaration on European Digital Rights and Principles for the Digital Decade) juridisch bindend te maken;
• belasting te heffen op inkomsten uit digitale technologieën in het land waar deze worden gegenereerd, ons te verzetten tegen wetgeving die de netneutraliteit bedreigt en maatregelen te nemen tegen onethisch gebruik van AI.
Onderwijs
We garanderen kwalitatief goed, toekomstgericht onderwijs voor iedereen door:
• het budget voor het EU-uitwisselingsprogramma’s te verhogen om ERASMUS+ toegankelijker en inclusiever te maken voor alle scholieren, docenten en leerlingen;
• het recht op kwalitatief goede, gratis dagopvang, betaalbaar onderwijs en permanente educatie wettelijk te garanderen en vaardigheden te bevorderen die nodig zijn in een groene en gedigitaliseerde economie;
• de mentale problemen van jongeren aan te pakken door initiatieven op het gebied van geestelijke gezondheid en voorlichting over gezond gebruik van sociale media op scholen te financieren.
We maken Europa leider op het gebied van innovatie en concurrentiekracht door:
• de topkwaliteit van EU-onderzoek te bevorderen en de bijdrage aan Horizon Europa te verdrievoudigen tot 300 miljard euro en de toegang tot financiering voor startende en kleinere bedrijven te vereenvoudigen.
VVD
A.I.
• Kunstmatige Intelligentie is en blijft een onderdeel van onze samenleving. Dit zorgt voor innovatiemogelijkheden. Hierom zet de VVD in op verdere ontwikkeling van AI.
• Kunstmatige Intelligentie werkt op basis van algoritmes die zelfstandig keuzes kunnen maken. Om ervoor te zorgen dat de mens bepalend blijft, en niet AI, maakt de Europese Unie wet- Concept-verkiezingsprogramma 2 december 2023 36 en regelgeving op het gebied van Kunstmatige Intelligentie met een focus op regulering en transparantie van het algoritme. Hierbij is de richtlijn: AI dient altijd ter ondersteuning te werken, en zal nooit zelfstandig keuzes moeten maken.
• Het is belangrijk dat er transparantie is en blijft over wat met kunstmatige intelligentie is gemaakt. Daar zet de VVD zich dus volhard voor in.
50PLUS
Het verkiezingsprogramma van 50PLUS is nog niet beschikbaar.