Op woensdag 16 juli jl. is Frans de Ruiter op 79-jarige leeftijd overleden.
Frans was samen met Martijn Sanders, oud-directeur van Het Concertgebouw, de oprichter van Kunsten ’92 en jarenlang de inspirator en drijvende kracht achter de dialoog tussen kunst en de politiek. Hij was voorzitter van 1992 tot 1999, daarna is hij als adviseur nauw betrokken gebleven.
Het was het eerste kunstenplan van toenmalig minister van WVC Hedy d’ Ancona waartegen hij als aanvoerder van de kunstwereld te hoop liep. Het ging niet alleen om de bezuinigingen die de muziekwereld dreigden te treffen, maar meer nog om de nieuwe wind van marktwerking die waaide op het departement en in de politiek.
Als bevlogen musicus met een haarfijn gevoel voor kwaliteit, en als pleitbezorger van moderne en innovatieve kunstvormen stond hij op de bres voor een inhoudelijke benadering in het kunstbeleid.
Met de oprichting van Kunsten ’92 heeft hij de wereld van kunst en cultuur een eigen stemgeluid gegeven richting de politiek. Het werd tijd dat de wereld van kunst en cultuur zich verenigde en zich vanuit een gezamenlijk belang eensgezind kon laten horen. En als ‘permanente dijkbewaker’ kon optreden als het ergens mis ging. Geen beleidstaal, maar de taal der kunsten. Aanvankelijke ontzetting sloeg om in waardering: ‘goed dat Kunsten ’92 er is’, constateerde Hedy d’Ancona achteraf.
Vanuit het Koninklijk Conservatorium, waar Frans destijds directeur was, is de basis gelegd voor de brede en invloedrijke vereniging die Kunsten ’92 inmiddels is. Wat begon met een 80-tal adhesieverklaringen, is nu uitgegroeid tot een vereniging met 430 leden-instellingen.
Bij de vele gesprekken met politici stond altijd voorop dat de hoge kwaliteit van ons kunstaanbod en ons culturele leven alleen mogelijk was in een samenleving waar ruimte voor de kunst in alle lagen is terug te vinden. Een samenleving waarin erkenning is voor de samenhang tussen de erfenissen uit het verleden en de erfenis van de toekomst, de hedendaagse kunst. Zonder permanente aandacht daarvoor, vooral ook in het onderwijs, houdt die kwaliteit geen stand.
Naast oprichter van Kunsten ’92 was Frans in zijn tijd als directeur van het Holland Festival ook oprichter van het Festival Oude Muziek en was hij de drijvende kracht achter de oprichting van de Academy of Creative and Performing Arts (ACPA), samenwerkingsverband tussen de Hogeschool der Kunsten Den Haag en de Universiteit Leiden, waardoor ook kunststudenten onderzoek konden afronden met een doctoraat.
Met zijn bevlogenheid, hartstocht en zijn geestigheid heeft Frans velen weten te overtuigen, laten zien en voelen wat kunst betekent en wat de kracht ervan is.
Hij heeft Kunsten ’92 nooit losgelaten, hij blijft ons geweten en onze inspiratiebron.
17 juli 2025