14 juli 2023

Kabinet, regeer door!

Verandering van kabinet
De val van het kabinet is eerder gekomen dan gedacht. Kunsten ’92 is blij met de wijze waarop staatssecretaris Gunay Uslu haar werk doet en met wat zij heeft bereikt. Wij waarderen haar zichtbare inzet en liefde voor cultuur, met oog voor de makers, waarbij zij hardnekkige problemen niet uit de weg is gegaan maar aanpakt. We hadden de staatssecretaris een langere missionaire status toegewenst, zodat zij haar visie op cultuur verder had kunnen doorontwikkelen. In de komende tijd zet Kunsten ’92 de samenwerking graag door, totdat er een nieuw kabinet is.

Doorregeren
Door deze ontwikkelingen is een onzekere periode aangebroken, maar er is nu geen tijd om stil te blijven staan. Kunsten ’92 vindt dat het demissionaire kabinet moet doorregeren, juist waar het gaat over kunst, cultuur, erfgoed en de creatieve sector. Zo is in de afgelopen periode een voortvarende start gemaakt met de vernieuwing van het cultuurbestel, en dat proces moet niet stil vallen. In de evaluatie van het erfgoedstelsel moet men het hele spectrum van de erfgoedzorg blijven meenemen.

Arbeidsmarkt & fair practice
Daarnaast vindt Kunsten ’92 dat het demissionaire kabinet door moet werken aan de hervormingen van de arbeidsmarkt in het algemeen en die van de culturele en creatieve sector in het bijzonder. Fair practice duldt geen uitstel. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van OCW hebben goede eerste stappen gezet; het is belangrijk dat deze hervormingen voortgaan en gelijk op blijven lopen met de plannen voor de komende cultuurnotaperiode van 2025 – 2028 en daarna.

Gemeente- en provinciefonds
Meer dan 60% van de investeringen in cultuur door overheden worden gedaan door gemeenten en provincies. Daarom moeten gemeenten en provincies, en de gemeenten in het Caraïbisch gebied, genoeg middelen hebben in het gemeente- en provinciefonds, ook na 2026. Anders zal de opstelling van medeoverheden zijn: ‘geen knaken, geen taken’. Zonder een wettelijke verankering of zorgplicht voor kunst, cultuur, erfgoed en de creatieve sector, is de kans heel groot dat investeringen in kunst en cultuur het kind van de rekening worden, waarmee eerlijke betaling van makers en de nabijheid van kunst en cultuur onder druk komen te staan.

Brede welvaart
Het demissionaire kabinet werkt door aan brede welvaart voor alle regio’s. De waarden en nabijheid van kunst, cultuur, erfgoed en creativiteit zijn hierbij belangrijk. De demissionaire minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft op 12 juli een brief gestuurd aan de Tweede Kamer in reactie op ‘Elke regio telt!’ Vanzelfsprekend staan ook de grote transities in ons land niet stil. De culturele en creatieve sector kan en wil hier blijvend aan bijdragen. Van het aanleveren van ontwerp, tot erfgoed in de leefomgeving, tot verbeelding en innovatiekracht. Hiermee worden zowel het verdienvermogen van Nederland als de waarden die ten grondslag liggen aan brede welvaart versterkt.

BTW controversieel
Afgelopen vrijdag, op de dag dat het kabinet is gevallen, heeft de inmiddels demissionaire staatssecretaris Van Rij van Financiën een ambtelijk rapport fiscale maatregelen aan de Tweede Kamer gestuurd. Een van de maatregelen die daarin genoemd wordt, is ‘Verlaagd tarief culturele goederen en diensten’ ter waarde van bijna 1 miljard euro. Eerder heeft Kunsten ’92 hierover geschreven dat de BTW op cultuur verhogen een ‘verkeerde maatregel op een verkeerd moment is’. Daarom pleit Kunsten ’92 ervoor om fiscale maatregelen als onderdeel van de herziening van het belastingsysteem controversieel te laten verklaren.

Overige aandachtspunten
Ten eerste moet het wetgevingstraject versterking auteurscontractenrecht, waarmee beoogd wordt de positie van makers en de uitvoerende kunstenaars te versterken, doorgaan wat Kunsten ’92 betreft. Ten tweede pleit Kunsten ’92 ten aanzien van de herziening van de wet op het Burgerschapsonderwijs MBO – die demissionair minister Dijkgraaf naar de Tweede Kamer heeft gestuurd – voor een verplicht eindexamen burgerschapsonderwijs. Op die manier wordt extra aandacht gegeven aan de democratie en rechtsstaat. Zoals de minister schrijft kunnen kunst en cultuur dit goed voor het voetlicht brengen.