‘Het zomerreces staat voor de deur. Maar voor velen in de culturele en creatieve sector zal er de komende maanden geen ontspanning zijn. Het is erop of eronder.’ Met deze woorden opent de brief die de taskforce culturele en creatieve sector vandaag aan de Tweede Kamer stuurt.
In de brief staan nieuwe cijfers over de verwoestende effecten van de coronacrisis voor onze sector en een schets van de contouren van een Herstelplan voor de culturele en creatieve sector. De brief is gericht aan een zeer brede groep Kamerleden: woordvoerders cultuur, binnenlandse zaken, economische zaken, sociale zaken, financiën, met afschriften aan de bewindslieden OCW, BZK, EZK, SZW en Financiën. Lees verder…
Op 17 juni debatteert de Tweede Kamer over de gevolgen van de coronacrisis voor het primair en voortgezet onderwijs. Kunsten ’92 zou van de minister willen horen hoe in deze buitengewone omstandigheden toch een volwaardig lespakket aan onze jongeren kan worden aangeboden met culturele, maatschappelijke en sportieve activiteiten.
Immers, tijdens de lockdown is er weliswaar digitaal aanbod vanuit de culturele sector gratis beschikbaar gesteld en hebben CKV- en kunstvakdocenten zelf een creatieve invulling gegeven aan het vak. Toch missen zij nu de expertise van makers en het aanbod van culturele activiteiten dat ze zelf niet in huis hebben. In de beperkte tijd dat leerlingen op school zijn, wordt er weinig tot geen tijd ingeroosterd voor de kunstvakken en CKV. Het onderwijs verwacht dat dit ook na de zomervakantie nog het geval kan zijn. Kunst(vak)docenten zijn onzeker over wat er wel en niet kan in het nieuwe schooljaar.
Het protocol van het RIVM of de po- en vo-raad zegt nergens dat een school geen culturele instelling, workshop of kunstenaar kan uitnodigen of bezoeken. In goed overleg is er dus heel veel mogelijk. Maar daarvoor moet de onderwijs-instelling ook de ruimte geven aan de CKV- en kunstvakdocenten om samen met de culturele sector tot een passende oplossing te komen.
Juist nu de wereld zich op een schakelpunt in de geschiedenis bevindt als het gaat om de coronacrisis, om privacy, om racisme, om democratie, moet onderwijs duiding kunnen geven en is cultuuronderwijs daarin een belangrijke waarde om dat betekenisvol te doen.
In een brief aan minister Blok, minister van Engelshoven, minister Hoekstra en minister Kaag heeft het Europaplatform aandacht gevraagd voor de dringende situatie van de culturele en creatieve sector op Europees niveau, die door de gevolgen van de Covid-19 crisis is ontstaan. In de brief wordt toegelicht wat de huidige en toekomstige problemen zijn, met de mogelijke acties en kansen, waar het Europaplatform op steun van de bewindslieden hoopt te rekenen.
Het Europaplatform vraagt de ministers om deze brief op 19 mei 2020 in de EU Raadsvergadering met de ministers van Cultuur mee te nemen en ook in de respectievelijk andere EU Raadscommissies.
Deze ongekende tijden vragen om onconventionele creatieve oplossingen, waarbij flexibiliteit, samenwerking en coördinatie voorop zouden moeten staan. We kunnen dit niet alleen, maar hebben elkaar daar hard voor nodig in Nederland en in Europa.
__________________________________________________________________
Het Europaplatform is een initiatief van Kunsten ’92, European Cultural Foundation, Culture Action Europe en Europa Nostra en bestaat mede uit Nederlandse cultuur-, creatieve en erfgoedinstellingen die actief zijn in Europa. Het platform heeft als doel belangenbehartiging vanuit deze sectoren kracht bij te zetten en daarmee te streven naar een sterke Europese cultuuragenda die bijdraagt aan een democratisch, innovatief en divers Europa.
European Cultural Foundation
Culture Action Europe
Europa Nostra
Kunsten ‘92
Boekmanstichting
DutchCulture
LKCA
Eurosonic Noorderslag
If I can’t dance, I don’t want to be part of your revolution
Paradiso
Re-Imagine Europe
Rietveld Academie
Theater Rotterdam
VandeJong Creative Agency
Waag – Technology & Society
‘De wanhoop nabij’, dat is de samenvatting van de noodkreten die de afgelopen dagen massaal te horen waren in de culturele en creatieve sector. Directe aanleiding was de brief die minister van Engelshoven vrijdag 27 maart jl. aan de Tweede Kamer zond.
Maandag 30 maart jl. heeft het gezamenlijke culturele en creatieve veld een noodoproep aan het kabinet gestuurd om robuust te investeren in een overbruggings- en garantiefonds voor de culturele en creatieve sector, dat zowel de liquiditeitsproblemen op korte termijn als de economische schade op middellange termijn kan opvangen, zowel voor freelancers als voor bedrijven en instellingen.
In de oproep aan het kabinet vraagt de sector expliciet de aandacht voor het acuut en massief stilvallen van culturele, educatieve en andere maatschappelijke activiteiten, dat tot onherstelbare gevolgen leidt in de culturele en creatieve sector: “Zonder publieksinkomsten staat de sector voor een massief liquiditeitsprobleem”.
De oproep is opgesteld door de taskforce van de gehele culturele en creatieve sector (inclusief erfgoed, cultuureducatie en amateurkunst) en reageert op het generieke steunpakket van het kabinet en de door minister van Engelshoven aangekondigde aanvullende coulance maatregelen ten tijde van de coronacrisis. “Deze maatregelen bieden onvoldoende soelaas voor dreigende faillissementen van instellingen en bedrijven en het op grote schaal wegvallen van inkomen voor artiesten en zzp’ers”.
De sector vraagt om een financieel commitment van het gehele kabinet om dit overbruggings- en garantiefonds van de grond te krijgen. Generieke maatregelen matchen vaak niet of sluiten een groot deel van de sector uit. Veel organisaties zijn kwetsbaar vanwege hun seizoens- of projectdynamiek. Ook is er een beperkte toegang tot bancaire (overbruggings-)kredietlijnen, vanwege het vaak unieke, kleinschalige en risicovolle karakter. Bovendien vallen veel zzp’ers in de cultuursector buiten de richtlijnen van de algemene regelingen voor zzp’ers van het kabinet. 60 % van de werkenden in deze sector is zzp’er.
“Juist nu is een constructieve en robuuste verbinding met de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid noodzakelijk om ervoor te kunnen zorgen dat de sector kan overleven en van waarde kan blijven voor leefbaarheid, educatie en economie in de samenleving”.
Lees hier de volledige noodoproep van de culturele en creatieve sector aan het kabinet. Lees verder…
Kunsten ’92 werkt in nauw contact met OCW en alle branche-en belangenverenigingen
Het kabinet heeft een noodpakket voor werkenden en de gehele economie gepubliceerd. Deze generieke maatregelen bieden ook voor onze sector (cultuur en erfgoed en creatieve industrie) al enige verlichting. In aanvulling daarop heeft de minister van OCW specifieke maatregelen voor de culturele en creatieve industrie aangekondigd (brief van 27 maart jl.).
Kunsten ’92 werkt in een breed samenwerkingsverband (de taskforce die hiervoor in het leven is geroepen) aan een steunpakket voor de culturele en creatieve sector, met name waar generieke maatregelen van het kabinet of de coulancemaatregelen van de minister niet aansluiten op de specifieke urgenties van de sector. We werken in nauw contact met het ministerie van OCW en de Tweede Kamer. Wij houden hier dagelijks de stand van zaken bij.
Maak verbinding
Zorg dat je je aansluit bij collega’s en andere werkenden in de sector. Help en ondersteun elkaar, samen is beter dan alleen. Kijk ook naar brancheverenigingen voor waar nodig meer gedetailleerde uitleg, onderaan vind je links naar verdere sectorspecifieke informatie. Mail ons vragen, informatie of ervaringen. Wij kunnen je verbinden met anderen.
Gebruik de Fair Practice Code als je besluiten neemt en gesprekken voert over je werk, en pak de kernwaarden erbij: solidariteit, vertrouwen, duurzaamheid, diversiteit en transparantie. Betrek ook je Bestuur of Raad van Toezicht. De Code Governance Cultuur geeft tips over Besturen in Coronacrisistijd.
(laatste update 1 april)
Verdiep je goed in de generieke maatregelen die in Nederland genomen zijn om instellingen, zzp’ers en ondernemers bij te staan in deze Coronacrisistijd. Een aantal lichten we hieronder toe. De minister heeft aangegeven dat ook de culturele en creatieve sector zoveel mogelijk gebruik zal moeten maken van die maatregelen, die gelden voor alle sectoren in Nederland.
NB: Bij al deze maatregelen geldt: laat je met raad en daad bijstaan door je accountant of advocaat of een andere deskundige en je branchevereniging.
TOZO: tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandig ondernemers. Met deze regeling kunnen zelfstandig ondernemers maximaal 1.500 euro netto per maand ontvangen. Via de regeling kun je ook leningen voor bedrijfskapitaal krijgen.
Update 7 april:
Voor ondernemers wiens bedrijf staat ingeschreven onder hun woonadres is het nu ook mogelijk om voor deze regeling in aanmerking te komen. Er zal van hen een aanvullende verklaring worden gevraagd, waaruit moet blijken dat de bedrijfsactiviteiten van de aanvrager een zekere minimale omvang hebben.
Ook zijn de SBI-codes waarmee ondernemers staan aangemeld bij de KvK verbreed om meer beroepen tegemoet te komen. Vanuit de culturele en creatieve sector kunnen nu bijvoorbeeld ook openbare bibliotheken, kunstuitleencentra, monumentenzorg, fotografen en film producenten zich melden (kijk op de website van Economische Zaken voor een volledige lijst).
TOGS: tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren COVID-19, voor ondernemingen die aan de voorwaarden voldoen (zoals mkb bedrijven met of zonder personeel, die schade lijden door noodgedwongen sluiting of het inperking van bijeenkomsten). Ondernemingen kunnen aanspraak maken op eenmalig 4.000 euro, belastingvrij en naar eigen inzicht te besteden. Deze voorziening opent maandag 30 maart.
Uitstel belastingdienst: Als je door de coronacrisis in de problemen bent gekomen, kun je de Belastingdienst verzoeken om uitstel van belastingbetaling. De invorderingsrente en belastingrente wordt (tijdelijk) vastgesteld op 0,01% (0% is uitvoeringstechnisch niet mogelijk).
Qredits: Qredits verstrekt kredieten tot 250.000 euro aan kleine bedrijven die niet bij een bank terecht kunnen. In de Kamerbrief over het noodpakket voor banen en de economie van 17 maart jl. heeft het kabinet aangekondigd Qredits financieel te ondersteunen, zodat Qredits uitstel van aflossing kan verstrekken met rentekorting aan kleine ondernemers die door de coronacrisis zijn geraakt.
Gemeenten: Een aantal regelingen lopen direct via gemeenten, zoals:
NOW: Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud, vervangt werktijdverkorting. Deze is bedoeld voor werkgevers die te maken hebben met tenminste 20% verwacht omzetverlies, hiermee probeert de overheid te voorkomen dat werknemers hun baan en inkomen kwijtraken. De aanvraag hiervoor loopt via het UWV.
Handige links generieke maatregelen:
Kamer van Koophandel: Het Corona Loket
Uit de brief van de minister van OCW van 27 maart jl. werden ook verdere specifieke coulancemaatregelen aangekondigd voor cultuur instellingen. Lees hier de volledige brief van minister van Engelshoven van 27 maart 2020.
Deze maatregelen betreffen onder andere:
Opschorting huur: musea die hun panden huren van het Rijksvastgoedbedrijf kunnen desgewenst drie maanden huuropschorting krijgen
Basisinfrastructuur en Erfgoedwet: de deadline voor het indienen van de jaarverantwoording over 2019 verschuift van 1 april naar juni 2020
Rijkssubsidies:
Rijkscultuurfondsen:
De zes rijkscultuurfondsen nemen alle bovengenoemde coulancemaatregelen over, en hebben de ruimte om sectorspecifieke maatregelen uit te werken en toe te passen. Hierbij is aandacht voor alle onderdelen van de keten, van de kunstenaars en componisten tot het blijven bereiken van publiek.
Fonds Podiumkunst – Coulance maatregelen
Mondriaanfonds – Vragen over je aanvraag
Filmfonds voor Filmmakers – COVID-19 Updates
Nederlands Letterenfonds – Coronamaatregelen Letterenfonds
BIS aanvragen 2021-2024:
Eigenaren rijksmonumenten:
Private fondsen:
De vier grote fondsen onderschrijven de coulancemaatregelen en bezien hoe ze binnen eigen praktijk mogelijk is (zie einde pagina voor links).
Gemeenten:
Op veel vlakken wordt er gekeken naar hoe gemeenten de maatregelen van de Rijksoverheid kunnen volgen. Nog niet alle gemeenten hebben maatregelen genomen voor noodpakketten. Informeer bij je eigen gemeente om na te gaan wat er al mogelijk is. Wel hebben MKB Nederland en de rijksoverheid een dringend beroep op gemeenten gedaan om ook snel een noodpakket te regelen. Het gaat in ieder geval om het volgende:
Veel branche- en belangenverenigingen uit de culturele en creatieve sector hebben maatregelen en tips gepubliceerd. Ook bieden gemeenten en de (private) fondsen ondersteuning aan op hun websites. Verdiep je ook in de juridische kant van annuleringen en overmacht, en vergeet ook de auteursrechten niet als je je werk online zet. Een greep uit handige websites voor informatie en tips:
Kunstenbond –Alles over Corona en jouw werk
Cultuur+Ondernemen –Tips voor besturen in (corona)crisistijd
Beroep Kunstenaar AHK –Tips n.a.v. de Coronoacrisis
Cultuur+Ondernemen – Informatiebronnen en loketten coronacrisis
Creative Holland –Vragen over internationaal zakendoen en corona
Private fondsen
Prins Bernhard Cultuurfonds – vragen coronamaatregelen
VandenEnde Foundation – Coronacrisis
Vanmiddag heeft Kunsten ’92 aan minister van Engelshoven van OCW een brief gestuurd, met daarin een eerste analyse en voorstel voor een aanpak voor een steunpakket voor de culturele en creatieve sector. De brief is in samenspraak met en namens een groot aantal organisaties opgesteld. Ons streven is om iedereen zoveel mogelijk te betrekken. De Tweede Kamer en de Raad voor Cultuur hebben de brief ook ontvangen.
Het coronavirus en de maatregelen die zijn genomen om het virus te bedwingen hebben grote gevolgen voor de culturele en creatieve sector (inclusief media). Op korte termijn zijn maatregelen noodzakelijk om te voorkomen dat zelfstandigen in financiële noodsituaties terecht komen en instellingen en bedrijven failliet gaan. Urgent is dat 60% van de werkenden in de culturele en creatieve sector zzp’er is.
Het kabinet heeft aangegeven dat het zal doen wat nodig is om de economische gevolgen van de crisis het hoofd te bieden. In een brief heeft de minister van OCW toegezegd dat de belangen en zorgen van de sector worden meegenomen in de rijksbrede maatregelen die het kabinet voorbereidt.
De sector voorziet dat alleen de aangekondigde generieke maatregelen niet toereikend zijn om de specifieke noden en de gevolgen van de schade het hoofd te bieden. De sector voelt zich daarin gesteund door de Kamermotie die vorige week is aangenomen en die pleit voor een extra steunpakket voor de culturele en creatieve sector. Een sector die 3,8% bijdraagt aan ons Bruto Binnenlands Product en belangrijke aanjager is van onze economische groei. Creatieven vragen niet alleen om steun, zij zetten ook graag hun kennis en innovatiekracht in om problemen op te lossen binnen de Nederlandse samenleving, die voortkomen uit de coronacrisis.
Op basis van deze brief gaan wij gezamenlijk verder in gesprek met de minister om zo spoedig mogelijk verdere stappen te kunnen zetten.
Lees HIER de brief.
Wij houden u op de hoogte. Lees verder…
Gang van zaken sinds donderdagavond 12 maart 2020
Zoals eerder gemeld heeft de Tweede Kamer op donderdag 12 maart een motie aangenomen waarin de Kamer het kabinet verzoekt om te werken aan een steunpakket voor de culturele sector om de gevolgen van deze crisis te kunnen dragen.
Op vrijdag 13 maart heeft de minister van OCW een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. In deze brief schrijft zij onder meer ‘dat de instellingen de ontwikkelingen en richtlijnen nauwgezet volgen. De belangen en zorgen van deze sector worden meegenomen in de rijksbrede maatregelen. Over de aangenomen motie, die oproept tot een steunpakket voor de culturele sector, ben ik in overleg met de minister van Financiën over hoe we deze motie het beste kunnen uitvoeren.’
Ook op vrijdag heeft Kunsten ’92 een eerste taskforce samengesteld. In het weekend is namens de hele sector, inclusief de beroeps en brancheverenigingen, gewerkt aan een voorstel voor een plan van aanpak. Het gaat hierbij niet alleen om de opzet en uitvoering van een steunpakket, maar ook om de systematiek van inventariseren wat er nodig is om de gevolgen voor de sector op te vangen.
Maandagochtend vroeg was algemeen secretaris Marianne Versteegh van Kunsten ’92 op het NOS Radio 1 Journaal.
In de ochtend gevolgd door crisisberaad bij Kunsten ’92 met een aantal betrokken partijen (conference call, vanwege coronarichtlijnen). Specifieke aandachtsgebieden culturele en creatieve sector:
> Uitvoerend kunstenaars, flexwerkers, gezelschappen en producenten – op de speelplekken en in musea – zien al hun inkomsten per direct wegvallen. Dit komt doordat musea, (pop)podia, theaters en festivals, zowel binnen als buiten de gesubsidieerde sector, hun deuren hebben gesloten en alle activiteiten hebben stilgelegd. Bovendien zal de voorverkoop van komend seizoen waarschijnlijk enorm teruglopen.
> Ook monumenten die als speelplek fungeren lijden verlies. Dit betreft bijvoorbeeld concerten die in kerken, kastelen en buitenplaatsen hadden moeten plaatsvinden.
> Culturele schoolactiviteiten worden geannuleerd nu ook de scholen sluiten. Werk in de amateursector valt per direct weg, zodat duizenden docenten en professionals die als zzp’er werken in alle kunstdisciplines geen inkomsten hebben.
> Fotografen, contentproducenten, vormgevers, architecten en andere creatieven zien hun omzet drastisch teruglopen of geheel wegvallen.
> Internationale samenwerkingsverbanden en inkomsten uit internationale tournees of activiteiten van gezelschappen en kunstenaars vallen weg.
De schade op korte termijn in de culturele sector wordt op dit moment in beeld gebracht. De beroepsverenigingen en brancheorganisaties zullen op korte termijn een eerste inventarisatie kunnen overleggen van de hiervoor genoemde onderdelen van de sector.
Het ministerie van OCW is direct na het aannemen van de motie door de Kamer aan de slag gegaan en heeft sinds donderdagavond doorgewerkt om voorbereidingen te treffen voor het steunpakket, dat zo snel mogelijk van start moet gaan. Bovendien werd een overleg met minister van Engelshoven ingepland met vertegenwoordigers vanuit de sector. Dat heeft vandaag om 13 uur plaatsgevonden. De minister heeft tijdens dat overleg aangegeven dat zij een steunpakket wil dat snel en eenvoudig kan opereren en dat begrijpelijk is voor iedereen. Verder is afgesproken om ook zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande regelingen. Meer informatie volgt uiteraard.
Tegelijkertijd is er een enorme golf van initiatieven op gang gekomen vanuit de culturele en creatieve sector en vanuit het publiek: allerlei vormen van oplossingen, solidariteit, hulp en reacties.
Binnenkort berichten wij u nader en kunnen wij de tekst verspreiden die nu is opgesteld en die als brief naar het kabinet zal worden gestuurd. Lees verder…