-
Activiteit
-
Amendement aangenomen: 10 miljoen extra voor cultuur
3 dec 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat, Publicaties
Op 3 december 2015 is in de Tweede Kamer het amendement aangenomen van VVD, PvdA, SP, D66 en GroenLinks dat regelt dat voor 2016 een eenmalig bedrag van € 10.000.000 wordt vrijgemaakt voor Cultuur.
Dit bedrag wordt als volgt verdeeld:
Een bedrag van € 500.000 voor festivals, om financiële tegenslagen op te vangen die door onvoorziene omstandigheden, zoals bijvoorbeeld slecht weer, worden veroorzaakt. Veel festivals hebben te maken met niet te beïnvloeden factoren, zoals het weer. Dat geldt voor zowel binnen- als buitenfestivals. Via een subsidieregeling bij een cultuurfonds kunnen festivals ondersteuning krijgen wanneer zij door niet te beïnvloeden factoren, zoals het weer, in zodanige financiële problemen komen dat de continuïteit in gevaar komt.
Een bedrag van € 500.000 voor het Fonds Podiumkunsten, dat besteed kan worden om nieuwe initiatieven in de podiumkunsten ‘te laten vliegen’. Doelstelling van de subsidie is om nieuwe initiatieven te ondersteunen, en te bevorderen dat zij op eigen benen kunnen staan. Hiervoor kan aangesloten worden op bestaande talentontwikkelingsprogramma’s.
Een bedrag van € 3,5 miljoen voor de Fondsen, bestemd voor festivals, dat wordt onderverdeeld in € 2 miljoen voor het Fonds Podiumkunsten, dat veruit de meeste festivals onder zich heeft, en € 1,5 miljoen voor de overige Fondsen. Daarbij kan gedacht worden aan ondersteuning van Theaterfestival Boulevard in Den Bosch en de Dutch Design Week. De resterende middelen van de € 1,5 miljoen naar rato van omvang van de fondsen te verdelen. Festivals bieden een laagdrempelige manier om met een gevarieerd cultuuraanbod in contact te komen. Daarmee zijn ze aantrekkelijk voor een nieuw publiek. Met dit geld kan een geografisch gespreid en vernieuwend festivalaanbod ondersteund worden. Op deze wijze kunnen de cultuurfondsen hun taken op het gebied van innovatie, vernieuwing en talentontwikkeling verzorgen. Dit komt de dynamiek in de culturele sector te goede.
Een bedrag van € 1,5 miljoen voor het Mondriaan Fonds, om het budget voor incidentele aankopen aan te vullen. Met dit budget kunnen aankopen worden gedaan die van groot belang zijn voor de Collectie Nederland. Het budget dat het Mondriaan Fonds voor incidentele aankopen heeft, wordt nu gecompenseerd door reserves, die echter op raken.
Een projectsubsidie van € 500.000, bedoeld om instellingen die in de BIS aanspraak maken op de gelden voor de functie overig opera-aanbod, meer ruimte te bieden. Deze instellingen hebben een geografisch gespreid aanbod en een sterke educatieve component, die versterking behoeven.
Een projectsubsidie van € 500.000 voor de activiteiten van postacademische instellingen die aanspraak maken op middelen uit de BIS. Deze instellingen hebben een belangrijke rol in de ontwikkeling van talent en hebben een minimale vaste basis nodig.
Een projectsubsidie van € 500.000 voor het internationaal optreden van de topgezelschappen, die, op grond van artikel 3.11 lid 2 en artikel 3.17 lid 2, aangewezen zijn in de Subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2013-2016. Dit is een tegemoetkoming voor topgezelschappen in de symfonische orkesten en toneel om in het buitenland op te kunnen treden, waar ze een visitekaartje voor Nederland fungeren.
Een bedrag van € 2 miljoen om de positie van kunstenaars op de arbeidsmarkt te verbeteren door het stimuleren van bijscholing, het bevorderen van ondernemerschap en door het ondersteunen van impresariaten, zoals door de Raad voor Cultuur geadviseerd, en met oog op de analyse van de arbeidsmarkt in de cultuursector door de De Sociaal-Economische Raad en de Raad voor Cultuur, die naar verwachting begin 2016 wordt afgerond.
Een bedrag van € 250.000 voor een fonds of subsidieregeling voor archeologie, waar gemeenten aanspraak op kunnen maken voor het dekken van de extra kosten die samenhangen met de opgraving, wetenschappelijke uitwerking en publiekspresentatie van uitzonderlijke archeologische vondsten van (inter)nationaal belang.
Een bedrag van € 250.000 voor de Open Monumentendag. De Open Monumentendag trok de afgelopen jaren rond de 1 miljoen bezoekers. Daarmee is het een van de grootste, gratis toegankelijke, culturele evenementen in Nederland. Kastelen, kerken, molens, gemeentehuizen, herenhuizen, boerderijen en andere historische panden zijn tijdens de monumentendag voor publiek geopend. De monumentendag brengt zo op laagdrempelige wijze een breed publiek met monumenten in aanraking en vergroot daarmee de betrokkenheid van het publiek bij het behoud van monumenten.
De dekking voor dit amendement wordt gevonden in de middelen die voor 2016 geraamd zijn voor de compensatie Energie-intensieve Bedrijven (ETS) (totaal € 61.000.000). Hiertoe heeft indiener een amendement ingediend op de begroting van Economische Zaken (Kamerstukken II 2015/16, 34 300 XIII, nr. 102)
Het amendement is ingediend door de Tweede Kamerleden:
Michiel van Veen (VVD)
Jacques Monarch (PvdA)
Jasper van Dijk (SP)
Alexander Pechtold (D66)
Rik Grashoff (GroenLinks) Lees verder… -
Ministers ontraden amendement PvdA en VVD
1 dec 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat
Op 1 december, daags na het debat in de Tweede Kamer over de cultuurbegroting 2016, hebben de ministers Plasterk (Binnenlandse Zaken) en Bussemaker (OCW) een brief gestuurd aan de Tweede Kamer. Hiermee reageren zij op de amendementen van de Kamerleden Monasch (PvdA) en van Veen (VVD). De amendementen stellen voor de begroting van het gemeentefonds, beheerd door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Financiën, met € 13,5 miljoen te verlagen en de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) met € 13,5 miljoen te verhogen. Conclusie van de brief is dat beide ministers het amendement ontraden.
Lees hier de brief:
Lees verder… -
Verslag Wetgevingsoverleg Cultuur Tweede Kamer 30 november 2015
1 dec 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat, Publicaties
Lees hier het stenografische verslag van dit debat
Het debat over de cultuurbegroting 2016, op 30 november in de Tweede Kamer, werd volledig gedomineerd door het amendement dat VVD (Michiel van Veen) en PvdA (Jacques Monasch) indienden. Zij stellen daarin voor om € 13,5 miljoen uit het Gemeentefonds (begroting Binnenlandse Zaken) per 2016 over te hevelen naar de cultuurbegroting en te herverdelen. Het gaat hier om de decentralisatie-uitkering voor beeldende kunst, die nu naar 36 gemeenten gaat. Dit bedrag wordt volgens de VNG door deze gemeenten ruimschoots gematched, ook nu die verplichting is komen te vervallen.Voor de besteding van deze € 13,5 miljoen dienden PvdA en VVD de volgende amendementen in:
€ 1 miljoen om beveiliging van debatten en tentoonstellingen te ondersteunen
€ 6,5 miljoen voor beeldende kunst in gemeenten en op het platteland
€ 2,5 miljoen voor festivals om nieuwe programmamakers en nieuwe ontwikkelingen meer ruimte te bieden
€ 1 miljoen voor jonge starters in de cultuur om hen meer kansen te bieden en zelfstandig op eigen benen hun carrière te kunnen laten voortzetten
€ 1 miljoen voor de verzekeringspremies om exposities en tentoonstellingen mogelijk te maken, met deze € 1 miljoen kan een miljard meer aan waarde worden verzekerd
€ 0,5 miljoen voor het opera-aanbod en haar jeugdeducatie in de regio
€ 0,5 miljoen naar het post-academisch kunstonderwijs om de ontwikkeling van de top van de nationale en internationale kunstenaars te steunen
€ 0,5 miljoen naar onze topgezelschappen en -orkesten die zo hun internationale positie kunnen versterken en uitbouwen
De oppositie heeft zich unaniem verzet tegen deze ‘greep uit de kas’ van het Gemeentefonds. De minister ontraadde het amendement, hoewel onderdelen ervan op haar sympathie konden rekenen. De voorgestelde € 1 miljoen voor beveiliging van debatten en exposities hoort thuis op de begroting van justitie, vond de oppositie. Voor het bevorderen van uitleenverkeer t.b.v. exposities kan beter de indemniteitsregeling verruimd worden, in plaats van verzekeraars te financieren met cultuurgeld, vond met name het CDA (Madeleine van Toorenburg), die daarover een motie indiende.
De minister heeft de Kamer geïnformeerd over het standpunt van het kabinet over dit amendement door middel van een brief: namelijk of dit betekent dat de begroting van Binnenlandse Zaken moet worden opengebroken en welke consequenties dat heeft. Ook zal zij de Kamer informeren over de besteding (en matching) van de BK-gelden in de G9 (Eindhoven, Arnhem, Maastricht, Enschede, Groningen, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht). Lees de inmiddels binnengekomen brief van ministers Plasterk en Bussemaker, waarin zij de motie afraden.
Lees ook de volgende, daags na het debat binnengekomen, reacties op de gang van zaken door de G9 (klik op brief van de G9.) en door de VNG (klik op brief van VNG).Jacques Monasch (PvdA) heeft al aangekondigd dat hij het amendement aanstaande donderdag sowieso in stemming zal brengen en dan verder zal zien wat er in de Eerste Kamer gebeurt. Aangezien het een amendement op de begroting betreft, moet het ook in de Eerste Kamer worden goedgekeurd en daar heeft de coalitie geen meerderheid.
Om de toekomst van de Open Monumentendag zeker te stellen diende D66 (Alexander Pechtold) een motie in om hiervoor € 250.000 vrij te maken uit het budget van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Hiervoor laat de minister het oordeel aan de Tweede Kamer.
Alle amendementen en moties kunt u hier lezen, klik op de volgende link.
Volg ons op Twitter @kunsten92 om de brief van de minister n.a.v. het debat direct te lezen, zodra die rond 14.00 uur binnenkomt.
Kunsten ’92, de Federatie Cultuur en FNV KIEM hebben vorige week in een gezamenlijke brief gewaarschuwd voor het schuiven met middelen van de ene sector ten koste van de andere, en heeft gepleit voor extra geld ten behoeve van knelpunten. Het is positief dat de VVD en de PvdA nu de noodzaak van het oplossen van een deel van deze knelpunten inzien, maar met dit amendement richten zij onevenredig veel schade aan. Het gaat namelijk om geld dat door gemeenten wordt gematched en dat specifiek is bestemd voor de beeldende kunst en vormgeving. Met het weghalen van dit geld haal je ook een prikkel voor cofinanciering door gemeenten weg. Daardoor valt een belangrijke legitimatie voor gemeenten weg om te investeren in beeldende kunst. De schade is dus groter dan de winst die het vrijmaken van dit geld voor de financiering van de motie oplevert. Bovendien grijpt dit amendement in lopend beleid in (Cultuurnota 2013-2016), en in een al vastgestelde begroting van Binnenlandse Zaken, hetgeen als een vorm van onbehoorlijk bestuur kan worden beschouwd. Kunsten ’92, de Federatie Cultuur en FNV KIEM doen nu een dringende oproep aan de coalitie om de dekking voor dit amendement elders te zoeken. Een amendement om een impuls aan de kunsten te geven is goed, maar niet ten koste van een cofinancieringsregeling die bestemd is voor beeldende kunst en vormgeving.
-
Cultuur in Beeld laat veel Buiten Beeld
24 nov 2015 in Belangenbehartiging & Lobby, Brieven en persberichten, Publicaties
PERSBERICHT 26 november 2015
Minister Bussemaker schetst een te positief en niet volledig beeld van de cultuursector in haar begeleidende brief bij Cultuur in Beeld 2015. Dat constateren FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92. Zij roepen de Tweede Kamer in een gezamenlijke brief op de werkelijke ontwikkelingen niet te negeren. ‘Kijk met een brede en realistische blik naar de culturele sector en los een aantal knelpunten op voordat de sector nog verder afkalft’.
FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92 hebben aanvullend onderzoek laten doen. Daaruit blijkt onder meer:
- De cultuurfondsen* hebben veel te weinig budget om voor innovatie, diversiteit en spreiding in de cultuursector te zorgen, terwijl dat hun wettelijke taken zijn. Hierdoor komt de dynamiek in de culturele sector ernstig in gevaar.
- Financiering van kunst en cultuur door gemeenten en stedelijke regio’s biedt onvoldoende soelaas: veel gemeenten bezuinigen sterk op kunst en cultuur. Daarom is een stevige regie vanuit landelijk perspectief noodzakelijk.
Daarbij komt dat de inkomenspositie van de makers is verslechterd en er veel verscholen armoede is bij culturele instellingen. Tel de te verwachten effecten van veranderingen in wet- en regelgeving (bijvoorbeeld wat betreft VAR en BTW) daar nog bij op.
Ondanks de ambities en vitaliteit, die de cultuursector de afgelopen jaren heeft getoond, kan de minister niet verwachten dat er op basis van de huidige financiering voldoende ruimte is voor goed werkgeverschap, meer ondernemerschap en vernieuwing, integendeel.
Nederland is een van de meest innovatieve landen ter wereld. Willen we dat in de toekomst blijven, dan zijn investeringen in een sterke culturele infrastructuur, ook op korte termijn, bittere noodzaak.
* Cultuurfondsen: Mondriaan Fonds, Nederlands Filmfonds, Nederlands Letterenfonds, Fonds Podiumkunsten, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Fonds voor Cultuurparticipatie
Lees hier de brief aan de Tweede Kamer van FNV KIEM, de Federatie Cultuur en Kunsten ’92.
Download het onderzoek via de volgende link: Eindrapportage Kwink kort K92 FCDe Tweede Kamer, die op maandag 30 november over de Cultuurbegroting 2016 vergadert (klik op de Agenda), ontving recent ook brandbrieven van de Podiumkunstfestivals, van de Festivals in beeldende kunst, creatieve industrie, film, letteren en cultuurparticipatie en van Instellingen in architectuur, vormgeving en e-cultuur
IN NRC NEXT EN NRC DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015: “TWEEDE KAMER HEEFT ZICHZELF KLEMGEZET”
-
Eindrapportage praktijkonderzoek kunstenaarshonorarium
13 nov 2015 in Onderzoek, Opinie & Debat, Publicaties
Kunstenaarshonoraria zijn zowel voor kunstenaars als kunstinstellingen vaak sluitpost op de begroting. In vervolg op het inventariserend onderzoek kunstenaarshonoraria in Nederland (Ape 2014) hebben de onderzoeksbureaus SiRM en PPMC het contractproces tussen kunstenaars en kunstinstellingen bij zeven tentoonstellingen geanalyseerd om ‘best practices’ te onderkennen en aanbevelingen te kunnen doen aan kunstenaars, musea en presentatie-instellingen.
Het onderzoek is op verzoek van het veld zelf verricht in opdracht van Beeldende Kunst Nederland (BKNL).* De belangrijkste conclusie is dat zowel musea en presentatie-instellingen als beeldend kunstenaars bereid zijn tot betere afspraken en onderlinge afstemming over honorering te komen. Alle partijen hebben behoefte aan een richtlijn om de contractpraktijk te professionaliseren.
Onderzoeksbureaus SiRM en PPCM doen op basis van de praktijkvoorbeelden een aantal concrete aanbevelingen voor kunstenaars, instellingen en de culturele sector. De belangrijkste: ontwikkel samen op basis van de aanbevelingen een handreiking voor het veld.
Bij de conferentie Cultuur in Beeld op 14 december wordt het onderzoek nader toegelicht door de onderzoekers en besproken met het veld. Mede op basis daarvan zal BKNL besluiten tot concrete vervolgstappen.
De volgende musea en presentatie-instellingen hebben deelgenomen aan het onderzoek: Van Abbemuseum Eindhoven, Frans Hals Museum/De Hallen Haarlem, Stedelijk Museum Amsterdam, Stroom Den Haag, Kunsthal KADE Amersfoort, TENT Rotterdam en De Appel arts centre Amsterdam.
* Beeldende Kunst Nederland (BKNL) is een informeel overleg van organisaties die opkomen voor het belang van beeldend kunstenaars, musea, presentatie-instellingen en galeries in Nederland. BKNL agendeert urgente vraagstukken en onderwerpen die spelen binnen de beeldende kunst. Bij BKNL zijn de volgende organisaties aangesloten: Platform BK, Museumvereniging, FNV Kiem, Kunsten ‘92, de Beroepsvereniging van Beeldend Kunstenaars (BBK), de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) en de belangenvereniging voor presentatie-instellingen De Zaak Nu. Het Mondriaan Fonds faciliteert en coördineert de bijeenkomsten.
Lees verder… -
Tweede Kamer wijzigt bestemming festivalgelden
30 okt 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat, Publicaties
Afgelopen dinsdag 27 oktober is tijdens een plenair VSO (Voortgezet Schriftelijk Overleg Cultuur) in de Tweede Kamer een motie aangenomen (motie Monasch cs) die zal leiden tot herverdeling van de extra gelden voor Festivals (€ 2,6 miljoen) voor de volgende cultuurnotaperiode. Klik hier voor de tekst van de motie.
De Basisinfrastructuur wordt uitgebreid met Festival Oude Muziek (dit was al besloten, maar nu met meer middelen) en Oerol. Voor een jeugdfilmfestival (er wordt bedoeld Cinekid) en een dansfestival (er wordt bedoeld Nederlandse Dansdagen) wordt een functie in de BIS gecreëerd en worden middelen uit het festivalbudget overgeheveld naar de BIS. Tevens wordt een deel van de festivalmiddelen ingezet om een negende jeugdtheatergezelschap in de BIS te financieren. Het bedrag dat dan nog overblijft wordt over alle fondsen verdeeld.
Een motie van Keijzer (CDA) en Monasch (PvdA) om ook voor Festival Boulevard en de Dutch Design Week toekomstbestendige inbedding en financiering te borgen, in de BIS of daarbuiten, werd verworpen. Dat geldt ook voor de motie van Van Dijk (SP) waarin hij om € 10 miljoen extra vroeg, analoog aan het bedrag dat de Raad voor Cultuur minimaal nodig acht voor versterking van de culturele infrastructuur.
De gevolgen van de motie Monasch kunnen ingrijpend zijn, zeker als er geen extra geld komt. De minister zelf gaf al aan dat dit ten koste gaat van veel andere festivals die een belangrijke functie in het culturele veld vervullen, met name in de regio. Nu de Tweede Kamer individuele lobby’s van culturele instellingen honoreert, zullen er nog vele volgen, voorspelde de minister. Nog geen 10 jaar geleden is de BIS in het leven geroepen om continuïteit en excellentie van het culturele aanbod te garanderen op basis van een kwaliteitsoordeel door de Raad voor Cultuur. En de fondsen hadden primair als taak om dicht op de ontwikkelingen van het culturele veld innovatief en kleinschalig aanbod te stimuleren en tot ontwikkeling te brengen. Door de bezuinigingen is deze constructie al onder druk komen te staan; nu neemt de Tweede Kamer een inhoudelijke rol op zich, nog voordat de cultuurnotaprocedure 2017 – 2020 is begonnen.
Zie hier het
met de moties inclusief het commentaar van minister Bussemaker. Lees hier de brief die Kunsten ’92 op 24 oktober jl. aan de Tweede Kamer stuurde, waarin bovendien een dringend beroep op de kamerleden wordt gedaan om voor gewenste wijzigingen in het beleid ook de reëel benodigde extra middelen beschikbaar te stellen.De Raad voor Cultuur en het Fonds Podiumkunsten zullen begin volgende week de regeling voor de aanvraagprocedure publiceren. Lees verder…
-
Brief Kunsten ’92 voor Kamerdebat 27 oktober 2015
27 okt 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat, Publicaties
Op dinsdag 27 oktober vindt om drie uur een plenair Tweede Kamerdebat plaats. Het betreft een VSO (Voortgezet Schriftelijk Overleg) over de uitvoering van de moties, die op 2 juli zijn ingediend. Zie: Agenda.
In de brief doet Kunsten ’92 een dringend beroep op de Tweede Kamerleden om voor gewenste wijzigingen in het beleid ook de reëel benodigde extra middelen beschikbaar te stellen.
Lees hier de brief.
Of in PDF vorm:
Lees verder…
-
Verslag Paradisodebat 2015
4 sep 2015 in Artikelen en blogs, Opinie & Debat, Publicaties
De klik tussen kunst en politiek?
Verslag: Sandra Jongenelen
Aan het begin van het Paradisodebat dat zondagmiddag 30 augustus 2015 de traditionele afsluiting van de Uitmarkt in Amsterdam vormde, liet moderator Ruben Maes de zaal in zijn kaarten kijken. ‘Ik heb de stiekeme hoop dat politici en kunstenaars dezelfde insteek hebben.’ Op de eerste rij zaten Tweede Kamerleden, cultuurwethouders van grote steden en de secretaris van de Raad voor Cultuur. De rest van de zaal was gevuld met vertegenwoordigers van culturele instellingen, andere beleidsmakers en kunstenaars. Was het wishful thinking, de opmerking van Maes?
Helemaal niet, bleek al snel. Drie Tweede Kamerleden hadden voorafgaand aan de bijeenkomst elk met een kunstenaar gegeten. Daarbij vonden ze elkaar, vertelden ze in een filmpje waarmee de middag aftrapte. Marjolijn van Heemstra, theatermaker en dichter, uitte voorafgaand aan haar gesprek met CDA-politica Mona Keijzer haar bedenkingen, maar keek naderhand terug op een vruchtbare avond. Datzelfde gold voor filmer Jan Willem van Ewijk en choreograaf Guy Weizman die aan respectievelijk Jacques Monasch (PvdA) en Alexander Pechtold (D66) waren gelinkt. ‘Het klikte’, merkte die laatste op. Alle drie de koppels vertelden dat ze een vervolg aan hun ontmoeting wilden geven.De dinner dates vormden de opmaat van het dertiende Paradisodebat dat voor de gelegenheid was omgedoopt tot gesprek. Daarbij paste de opstelling van stoelen in carrévorm. Zonder podium zaten publiek en sprekers zij aan zij en voltrok het gesprek zich bijna vanzelfsprekend en in een intieme sfeer. Een dansje van theatermaker Adelheid Roosen en Alexander Pechtold onderstreepte die intimiteit. Toch kon de positieve chemie van de middag niet verhullen dat kunstenaars en politici in verschillende werelden leven. Over en weer liggen er verwachtingen, waarvan de andere partij zich veelal niet bewust is. Keijzer pleitte daarom voor de oprichting van een denktank van kunstenaars en politici. Van Ewijk: ‘Zoiets zie je ook in andere sectoren. Gebruik onze creativiteit.’
Pechtold riep op snel actie te ondernemen en invloed uit te oefenen op het schrijven van de partijprogramma´s. ‘Wil je de politiek beïnvloeden dan moet je nog vóór de partijcongressen zorgen voor goede cultuurparagrafen. Daar begint het. Nu staat er vooral prietpraat.’ Een kunstenaar uit de zaal haakte daarop in. ‘In verkiezingstijd zie ik in de krant altijd rijtjes hoe politici over bepaalde onderwerpen denken, maar kunst en cultuur staat daar nooit bij.’ Van Heemstra pakte die handschoen op. ‘Er ligt een verantwoordelijkheid bij kunstenaars. Ook zij moeten wat doen.’ Monasch deelde die visie. ‘Kunstenaars mogen best assertief zijn.’
De oproep met elkaar in gesprek te gaan, betekent niet dat er nu geen contacten zijn tussen kunstenaars en politici. ‘We maken heel wat meters’, verzekerde Erik Akkermans, voorzitter van de Federatie Cultuur. ‘De belangenorganisaties werken goed samen en kunstenaars weten de politici inmiddels te vinden: is er iets aan de hand dan staat de gang bij de Kamerleden vol.’ De politici onderschreven dat. De lokale cultuurwethouders Margriet Jongerius (GroenLinks Utrecht) en Mieke Damsma (D66 Maastricht) vertelden over hun samenwerkingsvormen. En Keijzer voegde eraan toe dat ze ‘dit soort gesprekken minstens twee keer per week’ voert.
Barbara Visser, voorzitter van de Akademie van Kunsten van de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) merkte op hoe zinvol dat is. ‘Heel wat dingen die wij achter de schermen in Den Haag zeggen, komen terecht in beleid.’ Tegelijkertijd legde zij de vinger op de kloof tussen politiek en kunst met haar opmerking over een meeting met cultuurminister Jet Bussemaker. ‘De minister dacht pragmatisch en wilde een oplossing, terwijl ik gewoon een gesprek wilde.’ Keijzer deelde een vergelijkbare ervaring met de zaal. ‘Mensen komen niet zomaar bij me. Ze willen iets. Dan kijk ik in hoeverre het zou kunnen en of het in mijn partijbeleid past.’
Voorafgaand aan dit gesprek – waarover later meer – kreeg Robbert Dijkgraaf de vloer als keynote speaker. Dijkgraaf is directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton. Lees zijn artikel in NRC van 29 augustus hier. De ruwe tekst van zijn lezing leest u hier.
Hij stak van wal met een ‘rechtenvrije anekdote’, waarbij aan Sovjetleider Brezjnev werd gevraagd in één woord samen te vatten hoe het er met zijn land voorstond. ‘Goed’, luidde zijn antwoord. En in twee woorden? ‘Niet goed.’ Iets vergelijkbaars geldt voor de kunst- en cultuursector in Nederland, stelde Dijkgraaf. Waar het culturele BBP aan de ene kant zeer hoog is – miljoenen mensen genieten jaarlijks van kunst en cultuur – stapelen problemen zich op. Instellingen vielen de afgelopen jaren om of staan te wankelen, terwijl kunstenaars soms nauwelijks het hoofd boven water weten te houden en jong talent zich moeilijk kan ontwikkelen.
Deze paradox gaat volgens Dijkgraaf gepaard met een volle boodschappenmand van de overheid die ook is gevuld met tegenstrijdigheden. Zo vindt de politiek dat kunstenaars en kunstinstellingen veel publiek moeten trekken, maar hamert zij tegelijkertijd op experiment dat per definitie weinig bezoekers trekt. Kunstenaars en instellingen moeten ondernemerszin vertonen, maar kunnen geen risico lopen doordat ze met private middelen werken. Door die tegenstrijdigheid trekken veel kunstenaars zich terug, ziet Dijkgraaf. Ze kiezen voor ballingschap. ‘Geef geld en laat ons met rust.’ Hij vergeleek de kunst- en cultuurwereld met een zee van drijfijs, waarbij kunstenaars van klus naar klus, van ijsschots naar ijsschots springen. Daarbij hoort het beeld van een versnipperde kunstenaar die als cultureel ondernemer in zijn levensonderhoud voorziet. Dijkgraaf zet daar vraagtekens bij. We krijgen daardoor een bepaald soort kunstenaar, een multitasker, die zijn kunst kan vermarkten. Maar, zo zei hij ‘uit onderzoek blijkt dat mensen die multitasken slechter zijn in deelgebieden, zelfs in het multitasken.’ In de zaal kreeg hij daarmee de lachers op zijn hand, maar zijn insteek was serieus. ‘Kunnen we bescherming bieden?’
Om duidelijk te maken wat hij bedoelde, trok hij de parallel tussen kunst en wetenschap. Hij vertelde dat de sectoren honderd jaar geleden min of meer gelijktijdig opkwamen. In de wetenschap ontstonden grote goedgebouwde instellingen met een luchtbel aan vrije ruimte. De kunst leunt volgens hem op fragielere bouwwerken. Om die te verstevigen riep hij de kunst- en cultuursector op buiten de eigen muren te treden en met de politiek in gesprek te gaan. In de wetenschap is het niet ongebruikelijk dat iemand tegelijk onderzoeker, bestuurder en columnist is. In de cultuursector zou er bij de combinatie kunstenaar, museumdirecteur en criticus snel gefronst worden, stelde hij. ‘Toch helpt het als meer mensen vanuit het veld zich verplaatsen in de stoel van ambtenaar, journalist of publiek.’ Uit eigen ervaring vertelde hij hoe oncomfortabel het kan zijn wanneer je zo’n andere wereld betreedt. En hoe ongewis de uitkomst kan zijn. ‘Soms ligt er iets kleins aan succes ten grondslag. Een zinnetje in een partijprogramma of een smsje.’
Later op de middag ging Marolijn van Heemstra in op de Dijkgraafs oproep zich in de politieke arena te begeven. ‘Het lijkt me heel dynamisch.’ Hij gaf er nog advies bij. ‘Houd je stem en neem niet de taal van de politiek over.’ Ann Demeester, directeur van het Frans Hals Museum en bestuurslid van Kunsten’92, sloot de middag af, maar kon het niet laten alvast te reageren. Ze nam het op voor de kunstenaars. ‘Er zijn wel degelijk mensen die de politiek opzoeken. Ze noemde het project van voormalig cultuurwethouder Carolien Gehrels van Amsterdam en kunstenaars Hans van Houwelingen en Jonas Staal in kunstenaarscentrum W139 in Amsterdam. Daarbij brachten vier kunstenaars en vier politici vier dagen en drie nachten samen door, waarbij ze de mogelijkheid van een gedeeld project onderzochten.
Als opmaat voor de discussie had Dijkgraaf ook een advies aan de politiek. ‘Zorg voor meer maatschappelijke waardering.’ Daarna ging de microfoon naar cultuurwethouders van grote steden. Kajsa Ollongren (D66, Amsterdam) haakte in op zijn opmerkingen over de vrijheid voor de kunst. ‘We moeten niet alleen praten over geld, maar ook nadenken over het bieden van ruimte. Kunst ontstaat in de steden.’ Collega Jeroen Hatenboer (VVD, Enschede) deelde haar mening. ‘Misschien moeten we bepaalde modellen creëren voor die vrijheid.’ Zijn opmerking klonk paradoxaal, maar paste bij het kader dat Dijkgraaf had geschapen: een aaneenrijging van naast elkaar staande paradoxen. Dijkgraaf waarschuwde dat vrije ruimte geen gegarandeerd succes oplevert. ‘Het is net als bij financiële projecten; soms gaat het goed, soms niet, maar als geheel kom je verder.’
Jeroen Bartelse, secretaris van de Raad voor Cultuur wilde weten hoe Dijkgraaf de samenwerking met andere sectoren ziet, een weg die de minister is ingeslagen. Doen, antwoordde hij. ‘Kunst is een diamant met veel facetten. Doe het allemaal. Er zijn meerdere verhalen. The beauty is in the eye of the beholder.’
Tijdens de terugblik op de etentjes met de kunstenaars vertelde de politici welke vragen op dit moment op hun bord liggen. Pechtold, met ingang van 1 september woordvoerder cultuur voor zijn partij: ‘Hoe komende we uit dat klagende?’ Monasch die in een eerder leven galeriehouder was: ‘Op wat voor manier krijgen we meer cultuureducatie?’ De PvdA´er vond dat de toon van het debat sinds het kabinet Rutte I aanzienlijk was verbeterd, al werd dat in twijfel getrokken door zijn D66-collega. ‘Ik zie succes, maar nog veel drama.’ In het verlengde van Dijkgraafs oproep had Pechtold een advies aan de kunstwereld. ‘Er komt drie keer een generaal op televisie vertellen dat er extra geld nodig is voor defensie. Waar blijft de kunstenaar? Vertel wat het verschil maakt.’ Keijzer ziet het als de taak van de politiek het grote publiek te bereiken. ‘Daar moeten we stappen zetten.‘ Ze stak de hand in eigen boezem. ‘De manier waarop we over kunst en cultuur spraken is niet goed geweest.’
Dat was ook één van de conclusies van Ann Demeester. Zij bevestigde dat de giftige toon uit 2011 is omgeslagen. Daar komt volgens haar bij dat grote steden het belang van kunst en cultuur nu begrijpen. Politici moeten in haar ogen uitdragen dat kunst en cultuur geen franje maar een wezenlijk onderdeel van de samenleving is. In haar afsluitende woorden riep zij op tot rust. ‘We hebben behoefte aan een langetermijnvisie, niet aan sprinten. Werp geen splinterbommen af maar werk samen, smeed allianties en zorg voor relatievorming tussen kunst en politiek. Met een knipoog naar de keynote speaker raadde zij aan ‘alle uitspraken van Dijkgraaf te memoriseren’. Bij deze dan: ‘Vroeger toen alles slechter was, was alles beter.’ Een prachtige typering van de paradoxen.
-
Belangrijke moties aangenomen in Tweede Kamer
3 jul 2015 in Brieven en persberichten, Opinie & Debat, Publicaties
Uitslag stemmingen Cultuurdebat
In vervolg op het Tweede Kamerdebat over de Uitgangspuntennotitie Cultuurbeleid 2017 – 2020, vorige week woensdagavond (24 juni), is op 2 juli, de laatste Kamerdag voor het reces, gestemd over een twintigtal moties. Klik hier voor alle moties inclusief stemmingsuitslagen.
De belangrijkste uitkomsten:
Uitbreiding van de Basisinfrastructuur met functie productiehuizen, Festival Oude Muziek en 1 jeugdtheatergezelschap
Met een nipte meerderheid is een motie van D66 aangenomen waarmee, analoog aan de beeldende kunst, ook voor de podiumkunsten de functie talentontwikkeling structureel is geborgd in de BIS. Een motie van Jacques Monasch en Mona Keijzer om versnippering van middelen voor festivals bij het Fonds Podiumkunsten tegen te gaan en het Festival Oude Muziek terug te plaatsen in de BIS is aangenomen. Een motie met dezelfde argumentatie voor het Oerolfestival is verworpen. Ook de motie (van Jasper van Dijk en Vera Bergkamp) om het huidige aantal plaatsen (9) voor jeugdtheater in de BIS te behouden, is aangenomen.Leeuwarden Culturele Hoofdstad (Keijzer)
Een motie van het CDA waarin wordt verzocht om erkenning van Friesland als nationaal podium voor internationaal publiek, in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, is aangenomen.Nota over Popmuziek (Ouwehand)
Er komt een nota over popmuziek, waarin het culturele en economische landschap duidelijk geschetst wordt en waarin aanbevelingen worden gedaan om de positie van de popsector verder te verbeteren.Cultuureducatie (van Veen en Monasch) | (Monasch en Ouwehand)
Het pleidooi voor een nationaal referentiekader voor cultuureducatie van de PvdA heeft geleid tot een motie van de coalitiepartijen, waarin voor het onderwijs en de buitenschoolse voorzieningen verantwoordelijkheden van betrokken partijen bij de uitvoering zullen worden vastgelegd.
Ook een motie van PvdA en Partij voor de Dieren, waarin wordt opgeroepen tot het in kaart brengen van het bereik van het cultuuraanbod van Centra voor de Kunsten, is aangenomen. Rapportage hierover aan de Tweede Kamer zal medio 2016 plaatsvinden.Beoordelingscriteria (van Veen en Monasch) | (Monasch)
De coalitiepartijen verzoeken de minister om de Raad voor Cultuur een ‘SMART’ beoordelingskader mee te geven en dit kader voorafgaand aan de aanvraagperiode openbaar te maken. Het verzoek van de PvdA om bij subsidieaanvragen specifiek aan te geven hoe nieuwe makers een kans gegeven zal worden en hoe nieuw publiek bereikt kan worden is ook aangenomen.Het Stenografisch verslag van het Tweede Kamerdebat op 24 juni is nog niet beschikbaar. Lees verder…
-
Activiteitenoverzicht Kunsten ’92 2013 – 2014
27 jun 2015 in Belangenbehartiging & Lobby, Opinie & Debat, Publicaties
Ons digitale Activiteitenoverzicht 2013 – 2014 biedt een terugblik op de manier waarop Kunsten ’92 het debat over kunst en cultuur na de grote bezuinigingen van Rutte 1 heeft gevoerd. Met de samenleving, met de politiek en in de cultuursector zelf.
Dit overzicht laat zien welke debatten, brieven, acties, bijeenkomsten, erfgoedactiviteiten, publicaties en onderzoeken wij in de afgelopen twee jaar hebben georganiseerd of gepubliceerd. Ook verenigingszaken komen aan bod. Bij elk onderdeel kunt u doorklikken om nog meer te lezen.
Lees verder…
-
