-
Activiteit
-
Brief Kunsten ’92 aan Kamer over gevolgen Fair Practice Code
2 mrt 2020 in Activiteit, Actueel, Belangenbehartiging & Lobby, Brieven en persberichten, Politiek
Kunsten ’92 vindt dat de kosten voor invoering van de Fair Practice Code niet eenzijdig bij de sector neergelegd kunnen worden. Als dat wel gebeurt mag dat een gevaarlijk experiment genoemd worden, zo blijkt uit het rapport hierover dat aanstaande woensdag wordt besproken in de Tweede Kamer. Ook moet het onderzoek naar de effecten van de toepassing van de Fair Practice Code worden verbreed. Het beeld is nu niet compleet.
Over het onderzoek (“Gevolgen van de toepassing van de Fair Practice Code voor meerjarig gesubsidieerde instellingen en festivals”) naar die meerkosten en wat de gevolgen kunnen zijn voor culturele instellingen, makers en publiek, is aanstaande woensdag 4 maart een debat in de Tweede Kamer. Het gevaar van een neerwaartse spiraal in plaats van versterking van de sector is groot: minder voorstellingen en presentaties leiden tot minder zichtbaarheid, minder publieksinkomsten èn inkomsten van lagere overheden en fondsen, waardoor productie nog verder teruggeschroefd moet worden. Dat leidt tot verslechtering in plaats van verbetering van de inkomenspositie van makers. De Kamerleden ontvingen een groot aantal verontruste brieven hierover, uit vele geledingen van de kunst- en cultuursector.
De sector heeft zelf de eerste stappen gezet om een ‘nieuw normaal’- uitgaande van loon naar werk – toe te passen. Mede door de bezuinigingen en door onvoldoende compensatie van stijgende arbeidslasten, is de rek eruit.
Kunsten ’92 roept de regering op om de veerkracht van de sector te versterken en met een heldere investeringsagenda te komen. Voor verantwoorde toepassing van de Fair Practice Code zijn de volgende stappen nodig:
• Instellingen worden in staat gesteld om een begin te maken met de toepassing van de Fair Practice Code. Het kabinet voegt middelen aan het cultuurbudget toe waarmee de minimale meerkosten van de invoering van de Fair Practice Code gedekt worden. Met deze relatief kleine investering vanuit de Rijksoverheid kan een grote stap worden gezet en worden ook lagere overheden gestimuleerd om bij te dragen aan een gezondere arbeidsmarktsituatie voor de culturele en creatieve sector. Hiermee kan een ‘race to the bottom’ worden voorkomen.
• Het onderzoek naar de effecten van de toepassing van de Fair Practice Code wordt verbreed. Het beeld is nu niet compleet. Ook het advies en het oordeel van de Raad voor Cultuur, dat in juni wordt gepubliceerd en waar ook de minister naar verwijst, wordt hierbij meegenomen.
• De korting op het Fonds Podiumkunsten wordt ongedaan gemaakt.
• De positie van beeldende kunst wordt versterkt.
• De indexering van subsidies in de culturele en creatieve sector wordt structureel gemaakt. Waar nodig wordt gecompenseerd voor de gevolgen van wet- en regelgeving.Lees HIER de volledige brief van Kunsten ’92 aan de Kamer.
Tabel meerkosten van Sirm:
Lees verder… -
Prijs n.o.t.k. | Zzp’ers in de cultuursector
30 Jan 2020 in Activiteit, Actueel, Belangenbehartiging & Lobby, Informatievoorziening, Politiek, Publicaties
In de eerste week van 2020 kwam naar buiten dat Nederland voor het eerst in de geschiedenis meer dan 2 miljoen bedrijven telt – vooral eenmanszaken. Nederland scoort met 12,2% zzp’ers in de hele beroepsbevolking boven het Europese gemiddelde en de groei van het aantal zelfstandigen vlakt nog lang niet af. In de culturele sector is het aandeel zzp’ers al helemaal hoog: 72% volgens een SEO-rapport uit 2018. Dat heeft te maken met de aard van de sector, waarin autonoom werk en tijdelijke aanstellingen zeer gebruikelijk zijn. Maar overheidsingrijpen heeft gezorgd voor een enorme groei de afgelopen twintig jaar. De vraag is of nieuwe regelingen het tij kunnen keren.
Kunsten ’92 wijdt de publicatie Prijs n.o.t.k. Zzp’ers in de cultuursector aan deze trend. Welke ontwikkelingen, zowel politiek als economisch, hebben gezorgd voor die explosie aan zzp’ers? Waarom zijn er juist in de culturele en creatieve sector zoveel zelfstandigen? Wat betekent dit voor de individuele praktijk? Lees hier de publicatie. Lees verder…
-
Initiatieven voor en door de culturele sector in verband met het Coronavirus
13 mrt 2020 in Activiteit, Belangenbehartiging & Lobby, Brieven en persberichten, Informatievoorziening, Politiek
Nadat het kabinet op 12 maart jl. de maatregelen rondom het Coronavirus bekendmaakte, is het culturele leven in Nederland voor een groot deel tot stilstand gekomen. Dit heeft zeer ingrijpende gevolgen voor iedereen die werkzaam is in de culturele en creatieve sector. Podia en theaters hebben voorstellingen geannuleerd, festivals zijn gecancelled en een groot aantal musea heeft zijn deuren gesloten. Zelfstandige kunstenaars en zzp’ers in de culturele en creatieve sector verliezen hierdoor hun inkomen. De organisaties missen (publieks-) inkomsten, terwijl een groot deel van de kosten doorloopt.
Vanuit het publiek, de kunst- en cultuursector (kunstenaars en instellingen, plus brancheverenigingen en bonden), de Tweede Kamer, het ministerie en raden zijn diverse initiatieven op gang gekomen om de ontstane problemen op te vangen. Hieronder geven wij een (zeker niet compleet!) overzicht van de ontwikkelingen.
VANUIT DE POLITIEK
Motie Steunpakket voor Cultuursector aangenomen in de Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft gisteravond met 127 stemmen vóór de Motie Steunpakket voor de cultuursector aangenomen. De motie is ingediend door Rob Jetten (D66), samen met GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren, Denk en 50Plus.
De motie:
De Kamer, gehoord de beraadslaging,
Overwegende dat bijeenkomsten met meer dan 100 personen worden afgelast,
Overwegende dat dit grote gevolgen heeft voor de culturele sector,
Overwegende dat het percentage freelancers in de cultuursector 60% bedraagt,
Constaterende dat het kabinet diverse maatregelen heeft getroffen om ondernemers en werkgevers te ondersteunen bij het opvangen van de economische effecten als gevolg van de uitbraak van het Coronavirus, verzoekt het kabinet om te werken aan een steunpakket voor de culturele sector om de gevolgen van deze crisis te kunnen dragen, en gaat over tot de orde van de dag.Motie Stimuleringspakket Economie aangenomen in de Tweede Kamer
Ook is aangenomen, unaniem, een Motie Stimuleringspakket Economie, ingediend door Lodewijk Asscher (PvdA), samen met PVV, SGP, GroenLinks, Kooten-Aarissen, Denk en FVD.
De motie:
Gehoord de beraadslaging,
Overwegende dat het Coronavirus een enorme impact heeft op de Nederlandse economie, bedrijven en werkgelegenheid;
Overwegende dat specifieke sectoren zoals de horeca, congrescentra, hotels, openbaar vervoer, luchtvaart, congrescentra, concerten, musea en kleine ondernemers hard geraakt worden;
Overwegende dat alleen generieke maatregelen als deeltijd-WW of uitstel van belastingbetaling onvoldoende zijn;
Verzoekt het kabinet om sectorspecifieke maatregelen te nemen en een economisch stimuleringspakket voor te stellen en de Kamer daar op zeer korte termijn over te informeren;
En gaat over tot de orde van de dag.De Raad voor Cultuur had eerder op de avond zijn zorgen geuit over de gevolgen van Corona voor de culturele sector. De raad steunt de economische noodmaatregelen die het kabinet heeft genomen voor MKB en zelfstandigen en vindt dat er ook passende compenserende maatregelen voor de cultuursector komen. Lees het bericht.
De minister van OCW, Ingrid van Engelshoven, heeft op vrijdag 13 maart een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de te nemen maatregelen. In deze brief schrijft zij onder meer ‘dat de instellingen de ontwikkelingen en richtlijnen nauwgezet volgen. De belangen en zorgen van deze sector worden meegenomen in de rijksbrede maatregelen. Over de aangenomen motie, die oproept tot een steunpakket voor de culturele sector, ben ik in overleg met de minister van Financiën over hoe we deze motie het beste kunnen uitvoeren.’
VANUIT DE KUNST, CULTUUR EN CREATIEVE SECTOR
De Kunstenbond heeft een meldpunt geopend voor zelfstandige kunstenaars en alle zzp’ers in de culturele en creatieve sector, om hun problemen en gederfde inkomsten te melden bij de Kunstenbond, via een speciaal geopende website. Lees hier het bericht van de Kunstenbond (waarin ook een leidraad is opgenomen voor zzp’ers) en klik hier voor het meldpunt op de speciaal geopende website.
Geld voor kaartje niet terugvragen Diverse oproepen worden gedaan aan het publiek om het geld van het ticket (van de voorstelling die niet doorgaat) niet terug te vragen aan de instelling om zo de betaling van makers en personeel te kunnen continueren: in Nederland bijvoorbeeld door Tinkebell (op Twitter) en Nicolette Aschermann (op Facebook), en door Organisatie Oude Muziek. Zij vragen om het betaalde ticketgeld om te zetten in een donatie die ten goede komt aan de musici. In Engeland door Artists Without Borders (op Facebook).
Berichtgeving aan leden en belanghebbenden, over afgelastingen en sluitingen naar aanleiding van de richtlijnen door bijvoorbeeld de Museumvereniging, NAPK, VVTP, VSCD, enzovoort
IN DE MEDIA
TV en radio Direct op het 8-uur Journaal gisteravond, en op het NPO Radio 1 Journaal vanochtend, werd uitgebreid aandacht besteed aan de ingrijpende gevolgen van de maatregelen voor de culturele sector.
Kranten schrijven over de situatie in de kunstsector, lees hier bijvoorbeeld het artikel in de Volkskrant
De Cultuurpers van Wijbrand Schaap rapporteert zeer frequent en accuraat. Klik hier.Kunsten ’92 overlegt en houdt contact met haar leden, met de brancheorganisaties, de politiek en andere betrokkenen. Wij houden u zo goed mogelijk op de hoogte van de ontwikkelingen.
-
Reactie Kunsten ’92 op rapport meerkosten Fair Practice Code
27 Feb 2020 in Activiteit, Belangenbehartiging & Lobby, Brieven en persberichten, Politiek
Op 19 februari jl. heeft de minister van OCW een rapport naar de Tweede Kamer gestuurd, voortkomend uit de motie Asscher (begrotingsdebat 18 november 2019) die de minister opdraagt om inzicht in de daadwerkelijke kosten van implementatie van de Fair Practice Code in de gehele culturele sector. Het debat in de Tweede Kamer over dit rapport vindt op 4 maart aanstaande plaats.
Lees hieronder de brief van Kunsten ’92, die op 27 februari aan de cultuurwoordvoerders in de Kamer is gestuurd.
Tabel meerkosten van Sirm:
Lees verder… -
Uitnodiging Solidariteitsavond 2 maart 2020 in ITA
20 Feb 2020 in Activiteit
Op 2 maart is er een solidariteitsavond in ITA. Je bent meer dan welkom om daar met elkaar – de gehele podiumkunstensector – te vieren; te praten en te strijden. Hoe meer mensen, hoe beter: je aanwezigheid is al een statement!
We vieren het werk
De afgelopen maanden is er flink geschreven aan nieuwe plannen en aanvragen. Soms tegen de klippen op, maar altijd samen zorgt de sector voor waanzinnig prachtig werk. Door het altijd aanwezige tekort lijken we concurrenten geworden, maar de sector is in de gehele breedte veelzijdigheid waardevol. De avond staat in het teken van waardering en verbinding.We spreken elkaar
De avond bestaat uit twee delen: een voorprogramma met sprekers en acts, en een semi-georganiseerde borrel. In dat laatste deel is er volop gelegenheid om elkaar te spreken, verschillende perspectieven te horen en toe te voegen, je te laten informeren of een solidair biertje te drinken met een collega.We strijden solidair
De tijd dringt, ons veld staat radicale transformaties te wachten en al tien jaar wordt er bezuinigd op de kunsten. Er is weinig tijd om nog invloed te kunnen uitoefenen op de gemaakte plannen. Tijdens deze avond bespreken we sleutelmomenten waarbij iedereen, op een eigen manier, een rol kan spelen.De solidariteitsavond viert de pluriforme podiumkunsten met verschillende sprekers en acts. Op de avond is er ruimte voor input, vragen en kun je jezelf informeren door bijdragen van onder andere belangenverenigingen Kunsten ‘92, De Kunstenbond en het NAPK.
Blijf op de hoogte via onze Facebook pagina.
2 maart om 20:00 in de Rabozaal van Internationaal Theater Amsterdam
Toegang is gratis, aanmelden gewenst: klik hier om je aan te melden
Aanvang! is een initiatief voor discussie, informatie en draagvlak over de podiumkunstensector in Nederland. Aanvang! neemt door individuele initiatieven allerlei verschillende vormen aan, het wordt georganiseerd doorhel een diverse groep individuele geïnteresseerden. Aanvang! wil samen de pluriformiteit en slagkracht van de sector beschermen en ondersteunen en solidariteit in het veld verduurzamen.
-
5 maart Nationale Dialoog Bouwcultuur
17 Feb 2020 in Activiteit, Belangenbehartiging & Lobby, Brieven en persberichten, Lezingen en bijeenkomsten, Politiek
Lees het korte verslag op de site van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit
Presentatie advies Raad voor Cultuur en College van Rijksadviseurs op 5 maart
Tijdens de Nationale Dialoog Bouwcultuur op 5 maart maken de Raad voor Cultuur en het College van Rijksadviseurs hun advies openbaar over de Nederlandse uitwerking van de Europese Verklaring van Davos 2018. Op verzoek van de minister van OCW adviseren de raden hoe we in de Nederlandse context invulling kunnen geven aan een kwalitatief hoogwaardige Europese Baukultur, vastgelegd in deze verklaring.Het debat over bouwcultuur – oftewel de opdracht om onze leefomgeving te verbeteren in architectonische, ecologische, kunstzinnige, sociale en duurzame zin – is actueel. De pers bericht veelvuldig, en recent nog, over de ‘verdozing’ van ons land en over de manier waarop wij Nederland inrichten. Alle investeringen die we nu doen, bepalen de context voor toekomstige generaties. Bouwen is ook een culturele daad.
Uniek programma op een avontuurlijke locatie
Doe ook mee en kom naar de Nationale Dialoog Bouwcultuur, op 5 maart op de voormalige Vliegbasis Soesterberg. Werk samen met partijen die je niet vanzelf tegenkomt: projectontwikkelaars, duurzame energieleveranciers, bouwers, architecten, kunstenaars, bestuurders, ontwerpers.Gaan bouwers (BAM, Ellen Masselink), de duurzame energiebranche (NVDE, Olof van der Gaag), kunstenaars of ontwerpers (Kunsten ‘92, Jeroen van Erp) en projectontwikkelaars (Neprom, Désirée Uitzetter) en anderen hun nek uitsteken voor een kwalitatief hoogwaardige bouwcultuur, of doen ze dat allang?
Ook met Marleen Stikker, Floris Alkemade, Fotograaf des Vaderlands Dirk van der Burg, Marijke van Hees, Leen Verbeek en het kunstwerk Secret Operation 610. Aan de slag in Shelter 611 of de Commandobunker om aan het einde van de dag het PACT van Soesterberg te sluiten. Mis het niet!
Informatie en aanmelden
Wat: lees meer over programma en de werksessies
Wanneer: donderdag 5 maart 2020 van 10.00 (inloop 9.30) tot 17.00 uur
Waar: Vliegbasis Soesterberg: Shelter 611, Commandobunker, Secret Operation 610.
Hertenlaan 12, Entree 4, Den Dolder > Toets in Google Maps in: 3734 CG Den Dolder. ROUTE
Aanmelden: ga naar Direct Aanmelden
Website: klik
_______________________________________________________________________________
Organisatie: Kunsten ’92 en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit
Mede mogelijk gemaakt door: de ministeries van OCW en BZK, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het College van Rijksadviseurs.Samenwerkingspartners: BNA, BNSP, Bouwend Nederland, DutchCulture, Federatie Grote Monumentengemeenten, NEPROM, NVDE, Planbureau voor de Leefomgeving, Raad voor Cultuur, Studio Frank Havermans, Team Ruimtelijke Kwaliteit Nederland, Topteam Creatieve Industrie, VAWR en Vereniging Deltametropool. Lees verder…
-
Nationale Dialoog Bouwcultuur
31 Jan 2020 in Activiteit, Informatievoorziening, Lezingen en bijeenkomsten
Niet eerder waren we op zoveel fronten tegelijk aan het werk: woningbouw, energietransitie, waterberging, nieuwe infrastructuur, herbestemming, kringlooplandbouw, enzovoort. Alle investeringen die we nu doen, bepalen de context voor toekomstige generaties. Hoe kunnen we straks trots terugkijken op wat we nu aan het creëren zijn? Durven we ons eigen werk- en denkkader even los te laten en onbevangen nieuwsgierig te zijn naar wat anderen denken en doen?
De Federatie Ruimtelijke Kwaliteit en Kunsten ’92 organiseren op 5 maart 2020 de Nationale Dialoog Bouwcultuur. Een dag vol perspectiefwisseling en dialoog over onze ruimtelijke en culturele ambities.
Waarom?
• Omdat de kwaliteit van onze fysieke leefomgeving een gezamenlijk doel is.
• Omdat bouwen ook een culturele daad is.
• Omdat we vanuit onze bouwcultuur een bijdrage willen leveren aan het streven naar een kwalitatief hoogwaardige Europese Baukultur, vastgelegd in de Verklaring van Davos 2018.
• Omdat het College van Rijksadviseurs en de Raad voor Cultuur binnenkort een advies uitbrengen over de Nederlandse uitwerking van de Verklaring van Davos 2018.
• Omdat de nieuwe Omgevingswet en de Nationale Omgevingsvisie (en ook de vervanging van de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp, ARO) vragen om integrale belangenafweging en nieuwe werkvormen, door alle vertrouwde instituties en (bestuurs)lagen heen.Voor wie?
Voor professionals die deel uit maken van onze bouwcultuur en dagelijks werken aan de ruimtelijke en culturele toekomst van Nederland, maar elkaar niet, te weinig of alleen op vertrouwd terrein spreken: ontwerpers, adviseurs, bouwers, kunstenaars, investeerders, erfgoedprofessionals, architecten, projectontwikkelaars, energiebedrijven, opdrachtgevers en bestuurders.
Waar + wanneer?
5 maart 2020 van 10.00 tot 17.00 uur inclusief terreinverkenningen en afsluitende borrel.
Inloop 9.30 uur. Start programma 10.00 uur.
Park Vliegbasis Soesterberg: Shelter 611, Commandobunker, Secret Operation 610.
Hertenlaan, Den Dolder.
Toegang: € 150 (incl. BTW), inclusief lunch, borrel en publicatieMet wie?
De Nationale Dialoog is mede mogelijk gemaakt door de ministeries van OCW en BZK, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het College van Rijksadviseurs.
Samenwerkingspartners: BNA, BNSP, Bouwend Nederland, DutchCulture, Federatie Grote Monumentengemeenten, NEPROM, NVDE, Planbureau voor de Leefomgeving, Raad voor Cultuur, Studio Frank Havermans, Team Ruimtelijke Kwaliteit Nederland, Topteam Creatieve Industrie, VAWR en Vereniging Deltametropool.Wat?
Tijdens het ochtendprogramma lichten Marijke van Hees (Raad voor Cultuur) en Floris Alkemade (Rijksbouwmeester) hun gezamenlijke advies toe. Gevolgd door een interactieve sessie waarin de belangrijkste spelers een urgente stelling poneren – onder leiding van Natasja van den Berg en Leen Verbeek (Commissaris van de Koning in Flevoland). De Fotograaf des Vaderlands, Jan Dirk van der Burg, sluit de ochtend beeldend af met zijn visie op de Nederlandse Bouwcultuur.
Marleen Stikker opent de middag met haar keynote om de aanwezigen weer op scherp te zetten voor deelname aan een van de 8 werksessies. Met de ondertekening van het Pact van Soesterberg, aan het eind van de dag, spreken de deelnemende partijen de intentie uit om de komende jaren intensief samen te werken aan bevordering van een goede Bouwcultuur.Lees meer over het programma en de werksessies.
Kijk op nationaledialoogbouwcultuur.nl -
Speech Lennart van der Meulen 2016 VNPF
10 Dec 2019 in Activiteit
Uitgesproken op het VNPF-congres 14 september 2016
Gelukkig is het land dat danst en speelt en zingt
Keynote speech van Lennart van der Meulen op het congres van de VNPF op woensdag 14 september in Doornroosje te Nijmegen.
I Het gaat fantastisch met de popsector.
Nederland is één groot festivalterrein en van april tot oktober is het altijd wel ergens feest.
Vroeger was Koninginnedag de oubollige start van weer een voorjaar braderieën, kermissen, jaar- en vlooienmarkten. Sinds Willem Alexander de scepter zwaait is Koningsdag het startschot van een zomerlang partyseizoen. Alles leent zich daarbij als decor. De grachten van Amsterdam voor de Canal Parade van de Gay Pride of het Grachtenfestival, de Beekse bergen, Waddeneilanden, De Brouwersdam, braakliggend terrein, parken en plantsoenen. En altijd klinkt wel ergens de beat van een Woeha of Down the Rabbit Hole festival.Gelukkig is het land, dat danst en fuift en zingt. Samen met Libelle of Linda, op het Theaterfestival, om de bevrijding te vieren of het leiden van Jezus bij de Passion van de EO.
We doen alles samen en massaal. Niet alleen tijdens de zomermaanden. Het hele jaar door wordt er gespeeld in theaters, op poppodia, in concertzalen, bioscopen rijzen als paddenstoelen uit de grond, de festivals verplaatsen zich naar de zalen. Documentaire en film komen aan bod op NFF, IDFA en IFFR. Oude muziek, nieuwe muziek, popmuziek, wereldmuziek, poëzie; alles komt aan bod, de kerken zitten nog één keer per jaar vol voor de Mattheus Passie. De festivalvorm wordt steeds vaker overgenomen. Er is ruimte voor experiment. Zowel in muziekgenres als randprogrammering. Le Guess Who in TiVre, het nieuwe Undergroundfestival in Paradiso.
De enorme bloei van de festivalcultuur is geen nieuw fenomeen. Er zit alweer een tijdje groei in veel bezoekcijfers. In weerwil van crises en ondanks het groeiende aanbod van beeld en geluid in de media. De behoefte aan collectieve beleving lijkt na jaren individualisering waarin we de deuren van de kerken, concertgebouwen en vergaderzalen achter ons dicht trokken wel algoritmisch toe te nemen. Het zou weleens een reactie op de digitalisering van ons leven kunnen zijn, die massale behoefte om erop uit te gaan en samen te scholen rond evenementen.
Want we zijn dan wel steeds vaker online actief. We willen er steeds vaker ook gewoon weer bij zijn. Niet via Skype of live streaming op Twitter, maar in levende lijve. We blijven net mensen. We willen uiteindelijk niets liever dan zelf meezingen, meedoen, meediscussiëren en samen genieten. Niet Tinderen maar tongzoenen. Op HockeyLoverz in Zoetermeer bijvoorbeeld.
Bij de VPRO merken we ook de groeiende behoefte van voormalig kijkers en luisteraars om er vaker bij te zijn. Decennialang kluisterden we kijkers op de zondagavond aan de buis. Vandaag de dag organiseren we weer vaak events rond programma’s. Mensen komen dolgraag langs bij viewings van reisseries, debat in Buitenhof, bij premières en filmvertoningen, award uitreikingen van 3voor12 of de Meet Ups van Tegenlicht.
We zien de behoefte erbij te zijn ook aan het succes van nieuwe podia, culturele instellingen en evenementen. Ze overtreffen allemaal de stoutste verwachtingen als het om bezoekersaantallen gaat: Eye, het Rijksmuseum, de Jeroen Bosch tentoonstelling en een beetje onder mijn vleugels, de opening van het nieuwe TiVre muziekcentrum.
Festivals en evenementen dragen zo bij aan de vermenselijking van een samenleving die steeds technocratischer wordt. De vrolijkheid van het festivalterrein overschaduwt de zuurheid van de sociale media. De uitbundigheid van een Canal Parade verdringt de angst voor aanslagen en escalatie van tegenstellingen. En op de podia bruist het leven. Iedereen speelt de sterren van de hemel. Er wordt gemaakt en gepresteerd.
Dragende kracht bij heel veel van die samenscholingen is de muziek. Van dance tot klassiek. Van alle markten thuis. Gelukkig is de sector die zo midden in de trend staat. Mooier kan het niet. Het is een nieuwe invulling van wat we als onze cultuur kunnen beschouwen. Vormgeven aan de menselijke samenleving. Dat biedt perspectief.
Voor onze samenleving, de cultuur, de pop en de poppodia.
De altijd kritische 3voor12 popjournalist Atze de Vries beaamt in een gesprek met mij dat het goed gaat met de pop: “Betere muziekopleidingen als De Herman Brood Academie hebben hun vruchten afgeworpen. Muzikanten combineren hun talent steeds meer met kennis van de media en het live performen. Het popcircuit is veel beter georganiseerd. Er zijn steeds meer Nederlandse bands die rondtoeren langs de podia en voor goeie bezetting zorgen: Chef Special, Kensington, Dotan, Broederliefde, Lil Klein, Typhoon. Die succesvolle artiesten zijn ook broodnodig voor lokale podia en al die festivals. Er ligt een goeie infrastructuur die wel afhankelijk is van Nederlandse muzie
II Het is aanmodderen in de popsector.
Tegelijkertijd klinken er valse tonen door de fanfare. De pop is een uiterst complexe en ondoorgrondelijke sector. Grote spelers zijn hier echt huge en machtig. Universal, Sony en Warner hebben 63 procent van de platenindustrie en 86 procent van de distributie in handen. Live Nation bespeelt alle schakels van de muziekketen en laat mooie winstcijfers zien in België en Nederland: tussen de 13 en 20 miljoen winst per jaar met het organiseren van concerten en festivals. Dat is goed voor de popsector, maar ook voor moederbedrijf Liberty Media dat vorige week voor 7 miljard euro de Formule I kocht van Bernie Ecclestone. Zo betalen bezoekers van Mojoconcerten voor miljoenen mee aan de boy toy van Liberty Media-eigenaar John Malone en wordt via concerttickets meebetaald aan de Formule I die in Nederland ook nog eens alleen achter de decoder is te zien.
Ik heb eerder betoogd dat Nederland inmiddels een wingewest is geworden van de mediamultinationals. Een afzetmarkt van nieuwe roverskapitalisten als als Google, Facebook, YouTube, UPC, Ziggo en Live Nation die hier geld verdienen zonder te investeren. Die vooral proberen om te verdienen aan de content die anderen maken.
De popsector is weinig transparant en kent nog steeds twijfelachtige mores. It’s hard to keep and follow the money. Zullen we ooit afkomen van de wurgcontracten die zo kenmerkend zijn voor de popsector? De rechtszaak van Martin Garrix die als 16-jarige dj werd uitgekleed door de jongste telg uit de Van Kooten dynastie is wat dat betreft nog steeds exemplarisch en geen uitzondering.
Er is veel werk in de popsector. Maar weinig betaald werk en veel vrijwilligers. 65 procent van de medewerkers van de poppodia is vrijwilliger. Dat zijn 3 900 vrijwilligers op 6 000 fte. Dat past mooi in het beeld van de participatiesamenleving en het is fantastisch dat de pop zo toegankelijk is en voor zo veel mensen een tijdsbesteding en ervaring. Het kan ook fnuikend zijn voor arbeidsvoorwaarden. Het gaat ten koste van de professionaliteit en brengt de continuïteit in gevaar. Zeker als we beseffen dat door de bezuinigingen op cultuur de afgelopen 4 jaar 20 000 betaalde banen verloren zijn gegaan.
Er is eerlijk gezegd geen droog brood te verdienen in de pop. Slechts 10 procent van de mensen verdient meer dan anderhalf keer modaal. Het gemiddeld inkomen is 17 500 euro. De helft verdient minder dan 9 000 euro. En ook streaming en liveoptredens brengen voor de meeste artiesten nauwelijks geld in het laadje. Journalist Rufus Kain van de Correspondent rekende uit welk schijntje Lil Klein en Ronnie Flex ontvangen van de streaming inkomsten van hun hit Drank en drugs. Van 60 000 euro komt een schamele 4 000 euro bij hen terecht en 3 500 bij de auteurs. De rest bij Spotify, Universal en Top Notch. In dezelfde serie lezenswaardige artikelen over de popsector tekent de Correspondent uit de mond van Jan Smeets op wie er aan de steeds duurdere kaartjes van Pinkpop verdient. Drie bands verdelen 4 miljoen (Red Hot Chili Peppers, Paul McCarthney, Rammstein); 14 bands stonden te spelen voor 2000 tot 2500 euro. 10 procent verdient 90 procent van de inkomsten.Met al die festivals en podia dreigt een tekort aan aanbod. Omdat kwaliteit ontbreekt, maar ook omdat exclusiviteit belangrijker wordt in de concurrentie. TiVre directeur Frans Vreeke vreest het oplengen van het festivalseizoen en ziet dat grote bands het laten afweten. Podia hebben last van niet uitverkochte Mojo festivals en exclusiviteitseisen. De komst van Headliners wordt steeds afhankelijker van Europese tournees. Het middensegment van Nederlandse artiesten is nog steeds beperkt. Onduidelijk is wat precies het effect gaat worden van het sterke festivalseizoen op de exploitatie van de poppodia.
Gevaar is ook dat alles mainstream wordt. Overal duiken dezelfde namen op. De altijd optimistische Atze de Vrieze zegt over de keerzijde van de nieuwe festivalpopcultuur: “De festivals veranderen de muziek. Er is meer directe muziek die het veld kan bespelen. Er is minder ruimte en interesse in artiesten in kleine setting die nog niet zijn doorgebroken. Die hebben het moeilijk buiten de festivals. Jazz en wereldmuziek zitten in de verdrukking. Muziekbandjes zijn weinig maatschappelijk en politiek betrokken. Het is moeilijk om jezelf uit te spreken als je één van de dertig acts bent van de line up. Ik mis politiek engagement. Muziek als drager van boodschap. Woodstock was bakermat van de culturele revolutie van de jaren zestig. Nu is alles entertainment.
En dan is er ook nog sprake van apartheid in de pop. Het festivalpubliek is wit en goed opgeleid. Muziek segregeert als je niet oppast. Het is knokken om als rapper een plek te krijgen op NPO 3FM.
III Wat kan de popsector doen?
Het belangrijkst is om van Nederland als wingewest een winwingewest te maken. Dat betekent vooral investeren in onze eigen markt. Een eigen culturele infrastructuur. Culturele instellingen moeten de creatieve sector opzoeken en onderdeel worden van de creatieve economie. Daar heb je een overheid voor nodig die mee investeert, onze belangen vertegenwoordigt en de creatieve sector net zo vanzelfsprekend onderdeel vindt uitmaken van onze infrastructuur als wegen, dijken, onderwijs en gezondheidszorg.
Zonder makers geen muziek. Auteurs en artiesten moeten beter betaald krijgen voor on demand en streaming muziek. Auteursrechtafdracht via Buma/Stemra moet omhoog en uitgebreid. Sena moet vergoeding krijgen voor streamen om artiesten te betalen.
Onder leiding van Kunsten ‘92 wordt momenteel gewerkt aan een code voor goed opdrachtgeverschap in de cultuursector, goed werkgeverschap en goede omgang met vrijwilligers. We proberen een Code of Fair Practice op te stellen voor werkgevers. Er moet meer aandacht komen voor scholing en werkbare regelgeving (een goeie uitvoering van de WDBA en de wet werk en zekerheid).
We moeten veel nadrukkelijker onze markt beschermen en organiseren. We moeten optreden tegen monopolies en markverstoring: stoppen met fratsen rond ticketing, een redelijke doorgiftevergoeding vragen, meer afdracht van streaminginkomsten naar makers, redelijke belastingheffing van multinationals. Zonder een sterk Europa als tegenspeler van de global players gaat dat niet lukken. Ierland is een mooie testcase.
En we moeten onszelf beter organiseren. Laat je niet steeds tegen elkaar uitspelen. Maar de globalisering is wel een gegeven. We better learn to deal with it. De tegenkracht ligt daarbij in de stad of verstedelijkte omgeving als broedplaats voor nieuwe ontwikkelingen en sterke voorzieningen. Op het gebied van cultuur, onderwijs, economie, gezondheidszorg. De metropool als tegenpool van de globalisering.
IV Wat kunnen poppodia doen?
Hoe kun je als poppodium een sterke speler zijn in de stad van de toekomst? Niels Aalberts, die eerst bij Friendly Fire zat en nu eindredacteur is van 3voor12, pleit voor een lokale popscene met het podium als kloppend hart. Hij zegt: Ik merk dat podia en programmeurs in de provincie soms te gericht zijn op nationale media en partijen, proberen Amsterdam en Utrecht naar de kroon te steken. Die wedstrijd win je nooit, op nationaal noch internationaal niveau. Bon Iver komt niet spelen in Almelo, punt. Vergeet die twee steden en zorg dat je lokale scene binnen krijgt èn houdt: muzikanten, muziekliefhebbers en alles & iedereen die om muzikanten, bands en dj’s heen hangt (fans, managers, opleidingen, conservatoria, docenten, onze lokale 3voor12-journalisten etc.).
Zij zijn het kloppend hart waarmee je een lokale scene opbouwt en onderhoudt, die op zijn eigen manier en in zijn eigen omvang je zaal kan vullen en laten overleven. Van daaruit kun je groeien. Faciliteer dus dat bands bij jou in de kelder kunnen repeteren, dat ze bij jou indrinken of afspreken, dat dj’s hun eerste set bij jou draaien en managers hun vergaderingen in jouw kantine of rookhok plannen. En zo verder.”
Het pleidooi van Aalberts past in het beeld dat culturele instellingen uit moeten gaan van hun eigen kracht. Een poppodium moet zijn bestaansrecht zoeken in de eigen biotoop. Je eigen dorp, stad of regio. Je moet een eigen positie kiezen. In een 24-uurs economie kun je de dingen niet half doen. Dat betekent dat je 24/7 bereikbaar moet zijn en actief. In de online wereld worden alle instellingen mediabedrijven. Je moet communities bouwen, publiek zoeken, van de middelbare school tot de babyboomers. Op Facebook, Twitter en Snapchat. Specialiseren zonder het publiek uit het oog te verliezen. Samenwerken.
Multifunctioneel zijn, een open podium en met een variatie aan publieksactiviteiten. Bij TiVre hebben we een programmeur kennis en debat aangetrokken voor een eigen programma van Ted Talks tot meetups. Programmeer gedurfd, zoek de maatschappelijke relevantie. Wees kritisch en radicaal. Investeer in bands en artiesten, ga op zoek naar talent, doe scouting voor grotere podia. Richt je op de nieuwe generatie artiesten. Boor nieuwe netwerken aan. Geef de tent aan andere culturen. Letterlijk uit handen aan andere culturen om een diverser publiek te bereiken. Wees een stakeholder voor de gemeente en een knooppunt in de lokale infrastructuur op het gebied van cultuur, educatie en maatschappij.
Zo’n sterke lokale scene is wat mij betreft de basis van elke succesvolle zaal of club die een rol speelt in de plaatselijke culturele infrastructuur. En ook dan moeten podia aan juist de menselijke factor blijven werken. Vraag maar aan Margriet van Kraats en Lieke Timmermans die inmiddels een miljoenenpodium runnen: “Verlaag je drempel zo laag mogelijk; sloop ‘m weg. Zoek een plek in je zaal/gebouw waar je kunt spelen voor publiek: zeepkist, minipodium, op je stoep, verzin het maar. Maak het zo simpel mogelijk, dan kan het met weinig geld. Want geld mag geen hindernis of belemmering ziin. En zorg goed voor je vrijwilligers. Onderzoek ieders talent en geef ruimte aan je medewerkers om dingen uit te proberen op allerlei gebied: feest, muziek, decors, vormgeving, horeca, nieuwe concepten. Laat ze trots zijn!”
Ook Ouke Arts, voorzitter van Ekko pleit voor kleine podia met een smal profiel. Hij gelooft heilig in het vermogen van artiesten om een unieke en eenmalige ervaring te realiseren en dat is uiteindelijk wat podia en festivals bestaansrecht geeft. En hij nodigt ons per mail uit voor een meet-up bij SXSW volgend voorjaar in Austin. De uitnodiging luidt:
How the Crazy Dutch Are Innovating Music Discovery
The Netherlands (population size: 16 million) is the lively forefront of music innovation with over 800 annual music festivals. Three leading figures from the Dutch music scene share their experiences with innovating music discovery. Marlies Timmermans (EKKO, Into The Great Wide Open) shares insights on the locality of music and why smaller is better. Mark Minkman (Paradiso) presents a data driven model that determines optimal ticket prices given the target audience size. Johan Gijsen (Le Guess Who?) unveils why the adventurous niche and the undiscovered line-up are the future success factors of music festivals.
Mooi beeld hè, van de Nederlandse popsector door Amerikaanse ogen. Kunnen we trots op zijn. Ik ga proberen er bij te zijn in Texas. Misschien treffen we elkaar in Austin. Als representanten van een succesvolle, eigenzinnige, creatieve en diverse popsector die gedurfd programmeert, economisch gezond is en goed met personeel en muziekmakers omgaat.
Lennart van der Meulen
Is directeur van de VPRO, zit dicht op 3voor12, is voorzitter van TiVre en zit in het bestuur van Kunsten ‘92. Voor dit verhaal sprak hij met verschillende mensen uit de sector en vroeg hen naar gouden tips voor sterke poppodia. Met dank aan Atze de Vrieze en Niels Aalbers van 3Voor12; de crew van TiVre, Lieke Timmermans en Margriet van Kraats en Ouke Arts van Ekko Lees verder…
-
