De brief van de staatssecretarissen Teeven (Veiligheid en Justitie), Weekers (Financiën) en Zijlstra (Cultuur) over de geefwet heeft in de huidige discussie over de kunstbezuinigingen vooral de bedoeling de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat het kabinet serieus omgaat met de Geefwet. De brief maakt ook duidelijk dat de overheid structureel minder wil financieren in de cultuur. De particulieren moeten het overnemen: ‘Het is in een tijd van heroverwegen van overheidsuitgaven van belang dat particulier geven wordt bevorderd’, aldus de staatssecretarissen . De rijksoverheid wil een partnerschap met de goede doelensector. Wie in dat partnerschap zit is niet duidelijk, in ieder geval zitten de goede doelenloterijen er niet bij, terwijl de Bankgiroloterij toch een zeer belangrijk fonds is voor de cultuur.
Ene stimuleringsmaatregel wordt vervangen door andere
In de brief wordt voorgesteld om €25 miljoen te korten op de aftrekmogelijkheden voor particuliere bezitters van monumenten. Onzeker is of een dergelijk bedrag daadwerkelijk beschikbaar zou kunnen komen. Dat geld zal worden ingezet voor `cultureel ondernemerschap’ , maar daarmee wordt dan de monumentenzorg een belangrijke stimuleringsmaatregel ontnomen.
Kleinere instellingen dubbel getroffen
Het belangrijkste element in de brief is dat de werking van de ANBI-status (instellingen die algemeen nut beogen) wordt verruimd zodat ook commerciële activiteiten van culturele instellingen van fiscale maatregelen kunnen profiteren. Dat zal volgens Kunsten ’92 vooral ten goede komen van de grote cultuurinstellingen die al beschikken over winkels en horecavoorzieningen. De kleine instellingen, die evengoed in het kader van het algemeen belang opereren, zullen minder in staat zijn de fiscale mogelijkheden te verzilveren. Bij de huidige subsidiekortingen worden zij zo dubbel getroffen.
Verstatelijking van het particulier initiatief niet wenselijk
In het convenant dat afgelopen dinsdag tussen het kabinet Rutte en een deel van de goede doelen sector werd gesloten is de inspanningsverplichting opgenomen dat zoveel mogelijk filantropische organisaties lid worden van de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie. Het gevaar dreigt hier van verstatelijking van het particulier initiatief: particuliere organisaties gaan zich mede inzetten voor het realiseren van overheidsdoelstellingen. Dat lijkt Kunsten ’92 geen aantrekkelijk perspectief voor de cultuursector.