Lees hieronder meer over de BNG Erfgoedprijs, die al sinds 2010 wordt uitgereikt.
Over de prijs
De BNG Erfgoedprijs stimuleert gemeenten om actief in te zetten op cultureel erfgoed, en dit te verbinden met beleidsterreinen als toerisme, cultuur, onderwijs, sociale zaken, ruimtelijke ontwikkeling en economie. Alle gemeenten in Nederland kunnen meedingen naar deze prijs, die beschikbaar is gesteld door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds.
De BNG Erfgoedprijs heeft betrekking op erfgoed in brede zin: gebouwde monumenten, archeologie, museale collecties en archieven, maar ook historisch landschap, mobiel en immaterieel erfgoed. En erfgoed voor de jeugd (erfgoededucatie)! Beoordeeld worden projecten, initiatieven, evenementen, maar ook beleid en besluiten van de gemeente. De winnaar wordt ieder jaar bekend gemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in de gemeente die de prijs het voorgaande jaar heeft gewonnen.
Lees hier de publicatie ’10 Jaar BNG Erfgoedprijs’.
BNG Erfgoedprijs 2026
De aanmelding voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2026* is geopend!
Vind jij dat jouw gemeente het allerbeste met haar erfgoed omgaat? Meld de gemeente dan aan voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2026. De winnende gemeente krijgt € 30.000! Alle gemeenten in Nederland kunnen meedoen. Ook als inwoner kun je je gemeente opgeven.
THEMA 2026: INDUSTRIEEL ERFGOED
Industrieel erfgoed is de tastbare geschiedenis van de industriële samenleving. Denk aan: fabrieksgebouwen, bruggen, sluizen, molens, treinstations, boortorens, en bijvoorbeeld ambachtsscholen, drukkerijen en andere bedrijfspanden.
Sinds de jaren ’70 groeide het besef dat dit erfgoed van grote monumentale waarde is. Door heel Nederland vinden we voorbeelden van gerestaureerd en herbestemd industrieel erfgoed. Zo zien we vaak dat een fabriek(sterrein) wordt getransformeerd tot cultureel complex, woningen, multifunctioneel gebouw of stadspark. Veel industriële monumenten wachten nog op herbestemming.
HOE WERKT HET AANMELDEN?
Wij nodigen alle gemeenten – en specifiek die actief zijn op dit thema – uit om zich aan te melden. Geef op het aanmeldformulier een korte toelichting waarom de gemeente de beste erfgoedgemeente is op het terrein van industrieel erfgoed. Het is ook mogelijk om als organisatie of als persoon een gemeente voor te dragen, via hetzelfde formulier. Denk jij dat jouw gemeente in aanmerking komt voor de prijs? Lees dan de Criteria 2026 in het blok hieronder goed door en vul het aanmeldformulier in! De sluitingsdatum voor aanmeldingen is 23 november aanstaande.
KLIK VOOR AANMELDEN VOOR DE BNG ERFGOEDPRIJS 2026
* De BNG Erfgoedprijs wordt sinds 2010 georganiseerd door het Erfgoedplatform van Kunsten ’92 en wordt mogelijk gemaakt door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds. Met deze prijs willen we goede voorbeelden delen en andere gemeenten inspireren. De winnaar wordt op 28 mei 2026 bekend gemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in de gemeente Oirschot, die de BNG Erfgoedprijs 2025 won.
Criteria 2026
De jury beoordeelt gemeenten onder andere op de volgende algemene criteria. Maar goed geformuleerd beleid is niet altijd doorslaggevend. Ook de praktijk doet er veel toe. Deze editie kijken we specifiek naar industrieel erfgoed en wat de gemeente daarmee doet. Tijdens de beoordeling wordt ook gekeken naar de inzet van de gemeenteambtenaren en de resultaten. Zij zijn een belangrijke schakel om het verschil te maken en om het belang van erfgoed voor hun gemeente en hun inwoners op de kaart te zetten.
VISIE EN INTEGRAAL BELEID
Heeft de gemeente een heldere visie met betrekking tot erfgoed, en is het erfgoedbeleid geïntegreerd in andere beleidsdomeinen (waaronder het beleid rondom de leefomgeving)?
TOEKOMSTGERICHTHEID
Op welke wijze wordt erfgoed ingezet om de gemeente een aansprekend toekomstperspectief te geven? Sluit het erfgoedbeleid aan op urgente thema’s in de samenleving, zoals digitalisering, klimaat en duurzaamheid?
PARTICIPATIE EN INCLUSIE
Hoe zijn inwoners betrokken bij het erfgoed in de gemeente? Hoe inclusief is het beleid: houdt het bijvoorbeeld rekening met toegankelijkheid voor en participatie door elke leeftijd, afkomst, sociaaleconomische groep, en ook met fysieke toegankelijkheid? Wordt inwoners de ruimte geboden voor ondernemerschap? Wat doet de gemeente aan erfgoededucatie?
COMMUNICATIE
Hoe en met wie communiceert de gemeente over het erfgoedbeleid en de -projecten? Op welke wijze weet men bewoners en bezoekers enthousiast te maken voor de eigen omgeving?
CRITERIA INDUSTRIEEL ERFGOED
Welke kansen biedt industrieel erfgoed volgens de gemeente? En welke rol ziet de gemeente voor zichzelf in de instandhouding en ontwikkeling van industrieel erfgoed?
Behoud & Herbestemming
In hoeverre weet de gemeente het industriële erfgoed op innovatieve wijze te behouden, te restaureren en een nieuwe functie te geven? Wordt het erfgoed op een duurzame manier onderhouden en benut?
Zichtbaarheid & Verhaal van het Industriële Verleden
Hoe zichtbaar en beleefbaar maakt de gemeente het industriële verleden voor inwoners en bezoekers? Wordt het verhaal van het industriële erfgoed verteld en is er aandacht voor het sociale en immateriële erfgoed (zoals arbeidersgeschiedenis, vakbonden, migratie, etc.)?
Betrokkenheid van de Gemeenschap en Lokale Partners
Hoe worden inwoners, lokale ondernemers, vrijwilligers, (oud-)werknemers, erfgoedorganisaties en andere belanghebbenden betrokken bij het behoud en de ontwikkeling van het industriële erfgoed?
Toekomstvisie & Integratie in Ruimtelijke Ontwikkeling
In hoeverre maakt het industrieel erfgoed deel uit van de toekomstplannen van de gemeente (bijvoorbeeld woningbouw, economische ontwikkeling, toerisme, klimaatadaptatie)? Is het erfgoed een integraal onderdeel van gebiedsontwikkeling en is er oog voor ruimtelijke kwaliteit?
BNG Erfgoedprijs 2025
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Oirschot en Tilburg zijn genomineerd voor de BNG Erfgoedprijs 2025, met het thema: Immaterieel erfgoed. Lees HIER meer over de nominaties.
De winnaar wordt bekend gemaakt in juni 2025, tijdens een Erfgoedsymposium georganiseerd door en in de gemeente Nijmegen, de winnaar van 2024. Lees HIER meer over het symposium en de uitreiking.
Elk jaar kunnen alle gemeenten in Nederland zich aanmelden voor de BNG Erfgoedprijs: de prijs voor de gemeente die het beste met haar erfgoed omgaat en haar inwoners daar op inspirerende wijze bij betrekt. De winnaar van de BNG Erfgoedprijs ontvangt € 25.000! Met deze prijs willen we goede voorbeelden delen en andere gemeenten inspireren. De BNG Erfgoedprijs 2025 wordt georganiseerd door het Erfgoedplatform van Kunsten ’92 en wordt mogelijk gemaakt door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds. De prijs wordt sinds 2010 jaarlijks uitgereikt.
Thema 2025: Immaterieel erfgoed
Het thema van de BNG Erfgoedprijs 2025 is immaterieel erfgoed. Immaterieel erfgoed is ‘levend erfgoed’. Het omvat ambachten, feesten, tradities, rituelen, uitdrukkingen en bijzondere kennis of vaardigheden die gemeenschappen en groepen delen en doorgeven aan hun kinderen en nieuwe gemeenschapsleden. Van het vieren van Keti Koti, bloemencorso’s en draaiorgels op straat tot vreugdevuren, de kermis en de landelijke kinderpostzegelactie. Zie voor meer inspirerende voorbeelden de website van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN).
Continuïteit en ontwikkeling
Sociale gewoonten, tradities en bijzondere kennis of vaardigheden die worden gedeeld door een gemeenschap geven een gevoel van continuïteit, eigenheid en houvast. Dat neemt niet weg dat immaterieel erfgoed zelf ook verandert. Soms schuurt de wens van een gemeenschap om hun immaterieel erfgoed in stand te houden met de opvattingen en belangen van anderen. Dit leidt soms tot de aanpassing van bepaalde tradities en gebruiken om deze toekomstbestendig te maken.
Immaterieel erfgoed op de radar
In 2012 ondertekende Nederland het UNESCO Verdrag inzake de Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed en wees het KIEN aan als coördinator. Inmiddels hebben steeds meer gemeenten immaterieel erfgoed op de radar. Hoe ondersteunen zij hun immaterieel erfgoedgemeenschappen? Is immaterieel erfgoed inmiddels een integraal onderdeel van gemeentelijk beleid? En hoe inclusief is de definitie van immaterieel erfgoed die gemeenten hanteren?
Criteria 2025
De jury beoordeelt gemeenten onder andere op de volgende algemene criteria. Maar goed geformuleerd beleid is niet altijd doorslaggevend. Ook de praktijk doet er veel toe. Deze editie kijken we specifiek naar immaterieel erfgoed en wat de gemeente daarmee doet. Tijdens de beoordeling wordt ook gekeken naar de inzet van de gemeenteambtenaren en de resultaten. Zij zijn een belangrijke schakel om het verschil te maken en om het belang van erfgoed voor hun gemeente en hun inwoners op de kaart te zetten.
VISIE EN INTEGRAAL BELEID
Heeft de gemeente een heldere visie met betrekking tot erfgoed, en is het erfgoedbeleid geïntegreerd in andere beleidsdomeinen (waaronder het beleid rondom de leefomgeving)?
TOEKOMSTGERICHTHEID
Op welke wijze wordt erfgoed ingezet om de gemeente een aansprekend toekomstperspectief te geven? Sluit het erfgoedbeleid aan op urgente thema’s in de samenleving, zoals digitalisering, klimaat en duurzaamheid?
PARTICIPATIE EN INCLUSIE
Hoe zijn inwoners betrokken bij het erfgoed in de gemeente? Hoe inclusief is het beleid: houdt het bijvoorbeeld rekening met toegankelijkheid voor en participatie door elke leeftijd, afkomst, sociaaleconomische groep, en ook met fysieke toegankelijkheid? Wordt inwoners de ruimte geboden voor ondernemerschap? Wat doet de gemeente aan erfgoededucatie?
COMMUNICATIE
Hoe en met wie communiceert de gemeente over het erfgoedbeleid en de -projecten? Op welke wijze weet men bewoners en bezoekers enthousiast te maken voor de eigen omgeving?
IMMATERIEEL ERFGOED
Welke kansen biedt immaterieel erfgoed volgens de gemeente? Welke rol ziet de gemeente voor zichzelf in de instandhouding en ontwikkeling van immaterieel erfgoed? Hoe steunt de gemeente haar erfgoedgemeenschappen en beoefenaren van immaterieel erfgoed? Ligt de nadruk van immaterieel erfgoedbeleid op het benutten van het toeristisch potentieel of is er ook oog voor de sociaal-maatschappelijke waarde?
Hoe inclusief is de definitie van immaterieel erfgoed die de gemeente hanteert? Wordt er bijvoorbeeld ook ruimte geboden aan gemeenschappen die tradities beoefenen die niet regio-gebonden zijn en aan erfgoed dat verbonden is aan gemeenschappen met een migratieachtergrond? Benut de gemeente het sociale potentieel van immaterieel erfgoed?
Jury
Ron König (Juryvoorzitter. Burgemeester van Deventer, voorzitter Stichting Nederland Monumentenland, voorzitter BNG Cultuurfonds)
Susan Lammers (Algemeen directeur Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Christian Pfeiffer (Directeur Huizer Museum)
Karianne Vandenbroucke (Projectmanager Vastgoed bij Natuurmonumenten)
Marielle Hendriks (Directeur-bestuurder Erfgoedhuis Zuid-Holland)
Rabiaâ Benlahbib (Directeur van Kunstfort Vijfhuizen, en directeur Creative Court)
Gwen Smits (Monumentenwachter bij Monumentenwacht Noord-Brabant) is het jonge jurylid van de BNG Erfgoedprijs 2026.
Eerdere winnaars
- 2025: Oirschot
- 2024: Nijmegen
- 2023: Weert
- 2022: Eindhoven
- 2020: Noordenveld
- 2019: Rheden
- 2018: Leiden
- 2017: Zutphen
- 2016: Beesel
- 2014: Bergen op Zoom
- 2013: Kampen
- 2012: Schiedam
- 2011: Westerveld
- 2010: Dordrecht